Ишлаб чикариш дастури

Mexanik ishlov berish texnologik jarayonining ketma-ketligi va uni bajarish tartibi.

Tishli \ildiraklarga mexanik ishlov berish texnologik jarayonining amallarini bajarish ketma-ketligi va tartibi ularni yo’qorida ko’rib chiqilgan turlarning qaysi biriga mosligiga bo\liq.
Bir va ikkinchi turdagi «vtulka» kurinishidagi bir va bir necha gardishli tishli \ildiraklarni tayyorlash texnologik jarayonining ketma-ketligi quyidagicha:

• 
  sirt yuzalarini qirqib ishlash va markaziy teshikka qora va tuza ishlov berish;
  
• 
  markaziy teshik bo’yicha o’rnatilgan uolda tish ochiladigan yuzalarga va boshqa yuzalarga qora, yarim tuza ishlov berish;
  
• 
  tishlarni ochish (dastlabki va oxirgi marta tishlarni qirqish, agarda aniqlik darajasi talab etsa shever yordamida ishlov berish);
  
• 
  termik ishlov berish;
  
• 
  qirqilgan tishlarga o’rnatilgan uolda markaziy teshikka tuza ishlov berish;
  
• 
  tishlarga yakunlovchi ishlov berish (bu uolda tishli \ildirak markaziy teshik bo’yicha o’rnatiladi).
  

Uchinchi turga xos bulgan «Disk» kurinishidagi tishli ђildiraklarga mexanik ishlov berish ketma-ketligi yo’qorida keltirilgan uolda saqlanib qolsada, markaziy teshik uzunligining qisqaligini e’tiborga olib asosiy texnologik yuza vazifasini tishli \ildirak gardishining sirti bajaradi.
«Gardish» turidagi tishli \ildiraklarda yiђish bazasi vazifasini pogonali markaziy teshikning sirti va gardishni gupchak bilan biriktirish uchun xizmat qiladigan teshiklar bajarganligi uchun ularga va shu kabi yuzalarga ishlov berish ketma-ketligi quyidagicha bulishi maqsadga muvofiq:

• 
  ichki yuza sirtini qirqib ishlash va shu o’rnatishda mumkin bulgan barcha yuzalarga ishlov berish;
  
• 
  markaziy teshik va ichki sirt yuza bo’yicha o’rnatilgan uolda maxkamlash teshiklariga ishlov berish;
  
• 
  tishli \ildirakni sirt yuzasi va ikkita maxkamlash teshiklari bilan o’rnatilgan uolda tish qirqiladigan gardishga qora va tuza ishlov berish:
  
• 
  tishlarga dastlabki va oxirgi kesib ishlov berish:
  
• 
  ichki sirt yuzaga tuza kesib ishlov berish (tishlar bo’yicha o’rnatilgan uolda);
  
• 
  tishlarga yakunlovchi ishlov berish, bu uolda tishli \ildirak sirt yuzasi va ikkita maxkamlash teshiklari bo’yicha o’rnatiladi;
  
• 
  «Tishli val» kurinishidagi tishli \ildiraklarga maxnik ishlov berish jarayoni vallar tayyorlash texnologiyasiga mos keladi va quyidagi tartibda buladi;
  
• 
  sirt yuzalariga kesib ishlov berish va markaziy teshiklarni ochish;
  
• 
  tashqi aylanish yuzalariga qora va toza ishlov berish;
  
• 
  tishli \ildiraklarda mavjud teshiklar, shlitsali yuzalar, shponka uyalari, rezbali yuzalarga ishlov berish;
  
• 
  tishlarni ochish;
  
• 
  termik ishlov berish;
  
• 
  yo’qori aniqlikka ega bulgan poђonalar yakunlovchi ishlov berish:
  
• 
  tish yuzalariga ishlov berish.
  

TSilindrik yuzalarga mexanik ishlov berish jarayonlari tokarlik guruhidagi dastgoularda olib boriladi. Ishlab chiqarish turiga mos uolda universal tokarlik – vint qirqish (donali va mayda seriyali ishlab chiqarish), tokarlik revolver va kup keskichli dastgoular (seriyali ishlab chiqarish), kup shpindelli tokarli yarim avtomatlar (kup seriyali va yalpi ishlab chiqarish), sharoiti qo’llaniladi.
Tishli \ildiraklarga tokarlik-revolver dastgoularida ishlov berish ishlov berish jarayonining texnologik suzlash eskizlari 12.2-rasmda kursatilgan. Rasmlar raqamlar bilan revolver kallagining uolatlari bo’yicha kerakli o’lchamga buylama yo’nalishida uarakatlanuvchi kesuvchi asboblarni so’zlash kursatilgan.
Kundalang yo’nalishdagi A va B so’zlashlar sirt yuzalarini qirqish va faska ochish uchun ishlatiladi. Ariqlarni ochish uchun kundalang supportga qulda uarakat beriladi tuza (puz.3,5,6) uamda mumkin bulgan boshqa yuzalarga mexanik ishlov (puz. 4). 12.2-rasmda tishli \ildirakga mexanik ishlov berishning birinchi amalsi keltirilgan. Bu amalda markaziy teshikga qora va beriladi.
12.2-rasm. Tokarlik revolver dastgouida tishli g’ildirakka mexanik ishlov berish

Bir shpindelli kup keskichli tokarlik yarim avtomatida tishli \ildirakka yunib ishlov berish texnologik so’zlashlari 12.3-rasmda kursatilgan. Bu texnologik jarayonning ikkinchi bosqich amalsi, chunki tishli \ildirak ishlov berilgan markaziy teshik bo’yicha o’rnatiladi. Keskichli tokarlik yarim avtomati oldingi buylama va ketingi kundalang supportlarga ega. Buylama va kundalang supportlarda keskichlarni uzaro birgalikda uarakat qilish \ildirakni barcha tashqi yuzalariga ishlov berish imkoniyatini yaratadi.

12.3-rasm. Bir shpindelli kup keskichli tokarlik yarim avtomatida tishli \ildirakka mexanik ishlov berish

Tishli g'ildiraklarga tokarlik ishlov berish ish unumdorligini oshirish maqsadida kup shpindelli yarim avtomatlardan foydalaniladi. Bu dastgoularda har bir uolat uchun uzining kesuvchi asboblari texnologik so’zlangan buladi. Uolatlardan biri xom-ashyoni o’rnatish (tayyor Detalning olish) uchun xizmat qiladi. Har bir uolatda mexanik ishlov berishni bir vaqtda olib borilishi va uolatlardan faqat o’rnatish uchun xizmat qilishi yordamchi vaqtni asosiy ishlov berish vaqti bilan qoplash imkoniyatini beradi. Dastgou stolining aylanma uarakati tufayli xom-ashyo uolatlari birin-ketin utadi. Xuddi shunday dastgoularda tishli \ildirakka mexanik ishlov berish texnologik jarayonning dastlabki davri 12.4-rasmda keltirilgan.