İslamda Uşaq Tərbiyəsinin Əsasları

Ey  iman  gətirənlər!  Alış-verişin,  dostluğun  və  şəfaətin 
olmayacağı  gün  gəlməmişdən  öncə  sizə  verdiyimiz  ruzidən 
Allah  yolunda  xərcləyin!  Kafirlər  isə  zalımdırlar. 
(Bəqərə 
254)
 
Belə olduğuna görə də qiyamət günündə heç kəs heç kəsə 
şəfaət etməyəcək. Ancaq, Allah`ın 

 istəyib, razı qaldığı kəslər 
istisnadırlar.  Allah`ın 

  şəfaət  etmək  üçün  izni  isə  şəfaət 
edilənin  tövhidinə  və  ixlasına,  şəfaət  edənin  isə  Allah 

  qa-
tındakı dərəcəsinə bağlıdır. Yoxsa şəfaət haqqı qohumluğa, öv-

---

81 
 
ladlığa  və  atalığa  bağlı  olan  bir  şey  deyildir.  Allah 

  qatında 
şəfaətçilərin  Seyyidi  və  ən  üstünü  Muhəmməd 

  öz  əmisinə, 
bibisinə  və  qızına  belə  demişdi:  “Mən  sizi  Allah`ın 

  əzabına 
qarşı heç bir şeylə qoruya bilmərəm”. Başqa bir rəvayətdə isə 
Peyğəmbər 

 “Allah`dan 

 sizin üçün heç bir qoruma haqqına 
sahib  deyiləm”
89
  deyə  buyurur.  Rəbbinin  qarşısında  səcdə 
edib,  şəfaət  etmə  səlahiyyətini  dua  edərək  istəyəcəyi  “Şəfaə-
tu`l-Uzma” (Böyük Şəfaət) hədisində isə belə buyurur: “Mənə 
onları  Cəhənnəmdən  qurtarıb  Cənnətə  daxil  etməyim  üçün 
məhdud səlahiyyət verildi”.
90
 Onun şəfaət etməsi də məhdud 
bir  həddədir.  Allah 

  şəfaət  olunanların  sayını  da  məhdud-
laşdırmışdır.  Bu  say  Peyğəmbərin 

  şəfaət  etdiyi  kəslərin  sa-
yından artıq olmayacaq. 
Bununla yanaşı hansı dəlilə əsasən deyilmişdir ki, övlad öz 
valideyninə  şəfaət  edəcəkdir?!  Onun  üçün  əqiq  kəsməyəndə 
isə  övladının  şəfaətindən  məhrum  ediləcəkdir?!  Başqasına 
şəfaət etməyən üçün o, girovdur deyilməsi doğru deyil. Hətta 
hədisin ifadəsində də buna dəlalət edən bir şey mövcud deyil-
dir.  Allah 

  qulun  girov  olmasını  onun  öz  əməlinə  bağlı  ol-
duğunu xəbər verir. Allah 

 buyurur: 
 ٌةَنيِهَر ۡتَبَسَك اَمِب َِۢسۡفَن ُّلُك
٣٨