Issn: 2148-6026. Yakın Doğu Üniversitesi Adına Sahibi Owner on Behalf of Near East University



Yüklə 3,32 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə60/92
tarix17.09.2017
ölçüsü3,32 Kb.
#205
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   92

Klasik Tefsir Mukaddimelerinde Yedi Harf Meselesi ve Yorumları
 
131
esasına  dayanan  bir  takım  vecihler  ve  okuma  kolaylıkları  olduğunu 
söyleyebiliriz.”
88
Bu ruhsatın Medine döneminde verildiği göz önüne alınırsa Çetin’in 
görüşünün makul olduğu söylenebilir. Zira Medine döneminde artık 
İslam devletinin sınırları genişlemiştir. Arap olmalarına rağmen çeşitli 
şive  ve  lehçelere  mensup  kabile  ve  kavimler  İslam’ı  kabul  etmiştir. 
Hz.  Peygamber,  aslında  ve  manasında  değişiklik  olmamak  kaydıyla, 
İslamla müşerref olan kesimlere kolaylık olması açısından bir kısım 
vecihlerle okumaya izin vermiştir. Tabiî ki bu izni, hadislerde de açık-
ça belirtildiği gibi vahyin rehberliğinde ve Cebrail’in (a.s.) öğretisi ile 
gerçekleştirmiştir.  Bu  yorumlar  elbette  kesinlik  ifade  etmemektedir. 
Zira yukarıda işaret edildiği gibi, Hz. Peygamber’den hadiste zikredilen 
yedi  kelimesi  üzerine  sarahaten  bir  ifade  bulunmaması,  bu  zorluğu 
beraberinde getirmektedir. 
e. Yedi Harf’in “Yedi Vecih” Olarak Yorumlanması
Hadiste geçen Yedi Harf’ten maksat, yedi vecihtir. Bu görüşü savu-
nan âlimler de çoktur. Bu fikirde olanlar, kendi açılarından yedi vechi 
tespit etmeye çalışmış ve buna dair çeşitli deliller ortaya koymuşlar-
dır.  Ebu  Hatim  es-Sicistânî,  İbn  Kuteybe,  Kâdî  Ebu  Bekir  b.  Tayyib 
el-Bakillânî, Mekki b. Ebî Talib, İbnü’l-Cezerî, Suphi Salih gibi âlimler, 
bu görüştedir. Bu konuda birkaç örnekle iktifa etmek istiyoruz. 
Kâdî Ebu Bekr b. Tayyib, kıraatteki vecihlerle ile ilgili görüşleri in-
celediğini ve bunun yedi şekilde vukuu bulduğunu ifade eder.
ea- Kelimenin manası ve suretinde (şeklinde) değişiklik olmayıp ha-
rekesinde vuku bulan değişiklikler. 
َرَهطأ  َو ،مكلُرَهْطَأ  َّانُه
 ayetinde
89
 olduğu 
gibi.
eb- Kelimenin suretinde değil, irabla manasında olan değişiklikler. 
و  َدَعاَب انرافسا نيب ْدِعاب اَنَّابَر
 örneğinde
90
 olduğu gibi.
ec- Kelimenin suretinde olmayıp harflerin değişmesiyle manasında 
vuku bulan değişiklikler.
 و اَهُز ِشْنُن  اَهُر ِشْنُن
 kelimelerinde
91
 olduğu gibi.
ed- Kelimenin sureti değişip manası baki kalan değişiklikler. 
فوصلاك 
شوفنملا
 
شوفنملا نهعلاك
 ayetinde
92
 olduğu gibi.
ee-  Kelimenin  hem  manasında  hem  de  suretinde  meydana  gelen 
değişiklikler. 
دوضنم ٍعْلَطو ،دوضنم ٍحْلَط و
 ayetinde
93
 olduğu gibi.
88  Çetin, a.g.e., s. 138-141.
89  Hud, 11/78.
90  Sebe’, 34/19.
91  Bakara, 2/259.
92  Karia, 101/5.
93  Vakıa, 56/29.


132
 
Y
akın
 D
oğu
 Ü
nİversİtesİ
 İ
lahİYat
 F
akÜltesİ
 D
ergİsİ
ef- Takdim ve tehirle meydana gelen farklılık. 
،قحل اب  ِتوملا ُةَرْك َس تءاجو 
توملاب قحلاةركسو
 ayetinde
94
 olduğu gibi.
eg- Ziyade ve noksanlıkta ortaya çıkan değişiklikler.- 
ًةجعن نوعست و عست 
ناكف ًارفاك نينمؤم هاوبا ناكو ملاغل ا اماو يثنأ
 örneklerinde
95
 olduğu gibi.
96
İbn Kuteybe’nin (276/889), yedi vecihle ilgili görüşleri şöyledir
1- Kelimenin irabında veya harekesinde olup yazısında ve mana-
sında meydana gelmeyen değişiklikten doğan farklar.
2-  Kelimenin  irabında  veya  harekesinde  meydana  gelip  manasını 
değiştiren ancak yazılışı değişmeyen farklılıklar.
3- Kelimenin irabında değil harflerinde meydana gelen değişikliktir 
ki, burada mana değişir yazı ise değişmez.
4- Kelimede yazılış şeklini değiştirip manayı değiştirmeyen ihtilaf-
lar.
5- Kelimede yazılşın ve mananın değiştiği farklılık.
6- Takdim ve tehir açısından meydana gelen farklılık.
7- Ziyade ve noksanlıktan doğan ihtilaflar.
97
Bazı  âlimler  de  yedi  harfi  yedi  vecih  olarak  değerlendirmiş  ve  bu 
konuda şu yorumu yapmışlardır.
a- Bir lafzı (kelimeyi) başka bir kelime ile değiştirmek. 
توحلا
 kelime-
sini 
كمسلا
 kelimesi ile değiştirmek gibi. İbn Mesud 
شوفنملا نهعلاك
 pasajı-

98
 
شوفنملا فوصل اك
 şeklinde okumuştur.
b- Bir harfi başka bir harf ile değiştirmek. 
توباتلا
 kelimesini
99
 
ةوباتلا
 
şeklinde okunması gibi.
c- Takdim-tehir. 
اونمآ نيذلا  ِسأْيَي ملفا
 âyetini
100
 
اونمآ نيذلا  ِسَي ْأَي ملفا
 şeklinde 
okunması gibi.
d- Harf ziyadesi veya noksanlığı. 
هيناطلس– هيلام
 kelimelerinde
101
 olduğu 
gibi.
e-  Asli  harekelerin  değişmesi. 
َّانَب َس ْحَت
  kelimesinin
102
  “sin”  harfinin 
kesresi ile 
َّانَب ِس ْحَت
 şeklinde okunması gibi. 
94  Kaf, 5019.
95  Sad, 38/23; Kehf, 18/80.
96  Kurtubî, a.g.e., I, 49; İbn Atiyye, a.g.e., I, 43.
97  Abdullah b. Müslim b. Kuteybe, Te’vîlü Müşkili’l-Kur’ân, Beyrut, 1978, s. 36-38; Çetin, 
Abdurrahman, a.g.e., s. 142.
98  Karia, 101/5.
99  Bakara, 2/248.
100 Ra’d, 13/31.
101 Hakka, 69/28-29.
102 Al-i İmran,3/169, 188; İbrahim, 14/42, 47; Nur, 24/57.


Klasik Tefsir Mukaddimelerinde Yedi Harf Meselesi ve Yorumları
 
133
f- İ’rab ihtilafları. İbn Mesud’un, 
ًارشَب اذه ام
 ayetini
103

ٌر َشَب اذه ام
 şeklinde 
okuması gibi.
g- Tefhim ve İmale gibi farklılıklar. Bu farklılıklar dilin kendisinde 
değil tezyin ve lahn açısından gerçekleşmektedir.
104
 
Suphi Salih’e göre Yedi Harf’le ilgili görüşlerin en doğrusu, ifrat ve 
tefritten  en  uzak  olanı,  yedi  vechi  ifade  eden  görüştür.  Yedi  harften 
murat -Allah en iyisini bilir- Allah Teâlâ’nın bu ümmete genişlik/ko-
laylık olarak tayin ettiği yedi vecihtir. Kârî hangi vecihle okursa isabet 
etmiş yani doğru okumuştur.
105
 Suphi Salih’in bu konudaki görüşleri 
şöyledir.
a- Mâna ister değişsin ister değişmesin irab vecihlerindeki değişik-
likler. Manada olan değişikliğe dair 
ٍتاملك هبر نم ُمدآ يقلتف
 ayeti
106
 
َمدآ يقلتف 
ٌتاملك هبر نم
 şeklinde “te” harfinin ötresi ile okunması misal verilmiştir. 
Manada olmayan değişikliğe dair ise 
ديهش لاو بتاك َّاراضي لاو
 ayetindeki
107
 
لاو َّاراضي
 kelimesinin 
ُّراضي لاو
 şeklinde okunması örnek verilmiştir.
b- Harflerdeki farklılıklar. Bu da yazının şekli (sureti) değil mana-
nın değişmesiyle olur ki, bu bazen noktalar açısından ihtilaf (değişik-
lik)  şeklinde  ifade  edilir. 
نوملعتو نوملعي
  misallerinde  olduğu  gibi.  Veya 
mana yönünden değil yazının (suretin) değişmesiyle gerçekleşir. 
طارصلا 
نورطيسملاو نورطيصملا طارسلاو
- kelimelerinde olduğu gibi.
c- İsimlerin müfred, tensiye, cemi, müzekker ve müennes oluşların-
daki ihtilaflar (farklılıklar) 
نوعار مهدهعو مهتاناملأ مه نيذلاو
 ayetinde
108
 
تاناما
 
kelimesinin 
نوعار مهدهعو مهتن املأ مه نيذلاو
 şeklinde müfred okunması gibi.
d-  Bir  kelimenin  diğer  kelime  ile  değişmesinden  dolayı  meydana 
gelen farklılık. 
شوفنملا فوصلاك -شوفنملا نهعلاك
 misalinde olduğu gibi.
e- Takdim ve tehir ihtilafları. 
َنوُلَتْقُيَو َنوُلُتْقَيَف ِ ّٰهللا  ِليٖب َس ىٖف َنوُلِتاَقُي َةَّانَجْلا ُمُهَل َّانَاِب  ْمُهَلاَوْمَاَو  ْمُه َسُفْنَا َنيٖنِم ْؤُمْلا َنِم ىٰرَت ْشا َ ّٰهللا َّانِا
 
ayetinde
109
 
نوُلَتْقُيو نُولُتْقَيف
 kelimelerinin takdim ve tehirle 
َنوُلُتْقَيَو َنوُلَتْقُيَف
 şek-
linde okunması gibi.
f- Ziyade ve noksanlıktan doğan farklılıklar. 
اهتحت يرجت تانج مهل  َّادَعاو 
راهنلاا 
ayetinin
110
 
راهنلاا اهتحت نم يرجت
 şeklinde “min” harfi cerinin ziyadesiy-
le okunması gibi ki, bu her iki okuyuş da mütevatir kıraattir. Noksan-
103 Yusuf, 12/31.
104 Muhammed  b.  Hüseyin  el-Kummî  en-Nisâbûri,  Tefsîru  Ğarâibü’l-Kur’ân  ve  Furkân, 
Dâru’l-Kütübi’l-Ilmiyye, Beyrut, 1996, I, 24-25.
105 Suphi Salih, a.g.e., s. 108-109.
106 Bakara, 2/37.
107 Bakara, 2/282.
108 Mü’minun, 23/8.
109 Tevbe, 9/111.
110 Tevbe, 9/100.


Yüklə 3,32 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   92




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə