Issn: 2148-6026. Yakın Doğu Üniversitesi Adına Sahibi Owner on Behalf of Near East University
Yüklə 3,32 Kb. Pdf görüntüsü
|
134 Y akın D oğu Ü nİversİtesİ İ lahİYat F akÜltesİ D ergİsİ lıktan doğan farklılığa misal: ادلو للا ذختا اولاقو ayeti 111 “vavsız” olarak اولاق ادلو للا ذختا şeklinde okunmuştur. يثنلأاو ركذلا قلخ امو ayeti 112 قلخ ام pasajı hazfedilerek يثنلأاو ركذلا و şeklinde de kıraat edilmiştir. g- Lehçe farklılıkları. Feth, imale, terkik, tefhim, hemze, teshil muzari harfinin kesresi ile okunması, bazı harflerin kalbi, müzekker mim’lerin işbaı ve bazı harekelerin işmamı gibi. هنانب يوسن نا نيرداق ىلب -يسوم ثيدح كيتا له ayetlerinde 113 يلب-يسوم-يتا keli- meleri kesreye meyilli olarak imale ile okunur. اريصباريبخ kelimelerinde geçen “ra” harfleri ince okunur. قلاطلا و ةلاصلا kelemlerindeki “lam” harfi ince okunur. 114 Suphi Salih’e göre, yukarıda yedi vecihle ilgili sayılan hususlar Kur’an’ın edası yönünden olan farklılıklar (ihtilaflar) dır. Bu yedi ve- chin bir kelimede olması şart değildir. Bazen kelimenin yapısına göre bir kelimede iki veya daha fazla vecih olabilir. Bazen de yalnız bir vecih olabilir. Kur’an yedi harfle indiği sırada Peygamber (s.a.v), sahabenin arasında bulunuyordu. Hz. Peygamber onlara okuyor ve yeri geldiğin- de onları bu konuda uyarıyordu. Onların çoğu ümmiydi; okuma yaz- ma bilmiyorlardı. Onlar, vecih farklılıklarından doğan değişikliklerin, bütün Kur’an kelimelerinde yedinin dışına çıkmayacağını biliyorlardı. Böylece Peygamber (s.a.v)’in tespit ettiği üzere onların çeşitli kıraatleri pratik olarak cem olmuştu. Kur’an’ın yedi harfle indiğine dair bilgi bize kadar böylece ulaştı ki biz bunu ancak istinbat ve istikra (incele- me/tetkik) yoluyla bilmekteyiz. 115 İsmail Karaçam, Yedi Harf’le ilgili meseleleri detaylı bir şekilde ince- lemiş, konuyla ilgili pek çok görüşü tahlil ettikten sonra Suphi Salih’in görüşünün itimada şayan olduğunu belirterek bu görüşten yana oldu- ğunu açıklamıştır. 116 Daha önce belirtildiği gibi Yedi Harf’le ilgili bir nas ve herhangi bir rivayet bulunmamasından dolayı insanlar bunun tayininde ihtilaf et- mişlerdir. 117 Hz. Peygamber, Kur’ân’ın yedi harf üzere indirildiğini çe- şitli hadislerinde bildirmiş, ancak yedi harften maksadın ne olduğunu açıklamamıştır. Ancak sahâbe, yedi harfin ne olduğunu bildiği için bu konuda Hz. Peygamber’e bir şey sormamıştır. Meselenin doğası gereği yedi harften maksadın ne olduğunu bilmeselerdi elbette Peygamber (s.a.v)’e bunun hangi anlama geldiğini sorarlar ve bu rivayetler bize 111 Bakara, 2/116. 112 Leyl, 92/3. 113 Kıyame, 75/4; Naziat, 79/15. 114 Geniş bilgi için bkz. Suphi Salih, a.g.e., s. 109-116. 115 Suphi Salih, a.g.e., s. 116. 116 Karaçam, İsmail, Kur’an-ı Kerim’im Nüzulü ve Kıraatı, s. 106. 117 Zerkeşi, a.g.e., I, 270. Klasik Tefsir Mukaddimelerinde Yedi Harf Meselesi ve Yorumları 135 kadar ulaşırdı. Yedi harfle ilgili görüşlerin ve yorumların çok olması da bundan kaynaklanmaktadır. Bu çerçevede Yedi Harf’le ilgili açıklama- ların ve yapılan analizlerin kesinlik kazandığı söylenemez. Ancak bazı yorumların gerçeğe daha yakın olduğu söylenebilir ve isteyen o fikrin yanında yer alabilir. Yedi harfin yedi vecih olduğunu söyleyen âlimler, bu tespiti kendi kanaatlerine göre yapmışlardır ki, bunların bir kısmı ortak görüşler- dir. Öte yandan bir âlimin kabul ettiği bir vechi, diğerinin kabul et- memesinin veya bir hususun bazen bir bazen de iki veya daha fazla madde içinde zikredilmesinin yedi sayısına uyma zorunluluğundan kaynaklandığı söylenebilir. 118 Abdurrahman Çetin, yedi harfle ilgili fikirleri değerlendirmiş, Yedi Harf’ten maksadın, yedi vecih olduğunu söyleyenlerin belirli bir yedi vecih üzerinde ittifak edemediklerini ve bunların çoğunun ortak vecih- ler olduğunu belirtmiştir. Yedi Harf’i vecih olarak ele alan görüşünün en makul olduğunu söyleyen Çetin, tenkit edilecek hususun ise “yedi” içinde kalma mecburiyetinin duyulmuş olmasıdır, şeklinde görüş bil- dirmiştir. 119 Bu konuyu daha fazla uzatmak istemiyoruz. 118 Bkz. Çetin, Abdurrahman, s. 141. 119 Çetin, Abdurrahman, a.g.e., s. 148-149. 136 Y akın D oğu Ü nİversİtesİ İ lahİYat F akÜltesİ D ergİsİ NETİCE Hadiste zikredilen Yedi Harf’in ne anlama geldiğini tam olarak tes- pit etmek oldukça zor bir meseledir. Yedi Harf’in ne olduğuna dair bir nassın ve herhangi bir rivayetin olmayışı bu görüşü doğrular mahi- yettedir. Ancak bazı görüşler daha fazla taraftar bulmuş ve daha faz- la kabul görmüştür. Klasik Tefsir mukaddimelerinde ve çeşitli eser- lerde Yedi Harf’in, çokluk ifade ettiği, bu konunun müteşâbihattan olduğu, aynı anlamı ihtiva eden değişik lafızlar olarak değerlendiril- diği, Arap kabilelerinden yedi kabilenin dilini teşkil ettiği, yedi vecih olarak yorumlandığı görülmektedir. Hz. Ömer ile Hişam b. Hakîm’in aynı kabileden olduğu düşünü- lürse onların arasındaki kıraat ihtilafının bir lehçe veya şive farkı olduğu düşünülemez. Zira aynı kabileye mensup iki kişi arasında lehçe veya şive farkının olduğunu söylemek ve birbirlerinin okuduk- larını anlamadıklarını ifade etmek gerçekle pek örtüşmez. O halde onların arasındaki kıraat anlaşmazlığının bir vecih farkından kay- nakladığını söylemek mümkündür. Bu da, Yedi Harf’ten maksadın, kesin olmamakla birlikte yedi vecih olduğu fikrini öne çıkarmaktadır. Kur’ân’ın Yedi Harf üzerine indirilmesi, Allah tarafından bu üm- mete tanınan bir genişlik ve rahmettir. Zira her kavme ve kabileye kendi lehçelerini terk etmeleri, imâle, telyîn, teshil, tefhîm ve med gibi alışa geldikleri okuyuşlarından vazgeçmeleri teklif edilseydi on- lara bu çok zor gelirdi. Hz. Peygamber’in, ümmi bir topluma peygam- ber olarak gönderildiğini, bunların içerisinde ihtiyar, çocuk, köle ve okuma bilmeyen kimseler olduğunu belirterek Cebrail (a.s)’la yaptığı söyleşi neticesinde “Kur’ân’ın Yedi Harf üzerine indirildiği” müjdesi- nin kendisine verilmesi, bu meselenin kolaylık üzerine bina edildiği- ni açıkça göstermektedir. Asrımızda bütün müminlerin elinde aynı Mushafın bulunduğu ko- nusunda Müslümanlar açısından bir tereddüt yoktur. Hz. Peygamber kendisine vahyedilen Kur’ân âyetlerini ashabına okumuş, tebliğ et- miş, yazdırmış ve vefatından sonra ashap, Hz. Peygamber tarafından yazdırılan Kur’ân âyetlerini iki kapak arasına toplayarak bir Mushaf haline getirmiştir. Ashap tarafından okunan, okutulan ve yazdırılan bu Mushaf çoğaltılmış, hem ezberlenmek hem de yazılmak suretiy- le tavâtür yoluyla bize kadar ulaşmıştır. Kur’ân-ı Kerîm’in okunu- şu, bizzat Hz. Peygamber tarafından sahâbeye öğretilmiş, ashab da öğrendikleri bu kıraati kendisinden sonra gelen nesle öğretmiştir. Bu usul nesilden nesile aktarılarak günümüze kadar ulaşmıştır. On Kıraatte bulunmayan usul ve vecihlerle Kur’ân’ı okumak doğru de- ğildir ve bu Kur’ân’dan da sayılmaz. Bu sebeple On Kıraat imamının Yüklə 3,32 Kb. Dostları ilə paylaş:
|