İstanbul arel üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ

27 
 
tarih  kaşeleri  sayesinde  ilk  ölçek  uygulamasının  1971  sonbaharında  en  son 
uygulamanın ise 3-9 Nisan 1974 tarihlerinde gerçekleştiğini anlıyoruz. Freud’un 
ilk versiyonunu Ölçek 3 (Questionnaire III/Q III) olarak adlandırdığı ve CAMH’ 
nin  bilgisayar  sisteminde  halen  bulunan  tek  veri  olduğu  bilgisine  de  yine 
Blanchard (2009)’dan öğreniyoruz. 
Freund 1980 yılında, vöyarizm, egzibisyonizm, sürtünmecilik, fortçuluk, 
telefonda sapıklık ve tercihli tecavüz ile ilgili ölçekleri Parafili Ölçeği’ne katmış 
ve sonraki  yıllarda bir maddeden memnun olmadığında  ya da  yeni bir madde 
ihtiyacı olduğunu düşündüğünde belli bölümlere ekstra maddeler de eklemiştir 
(Blanchard, 2009). 
En  son  olarak  Q  III  adı  altındaki  ölçek,  “Erotik  Tercih  Araştırma 
Taslağı”
3
  (EPES)  adını  almıştır.  EPES  bir  bütün  olarak  hiç  yayınlanmamış; 
parçalı  olarak  çoklu  maddeler  halinde  anne  çocuk  ilişkisini,  çocukluk  çağı 
cinsiyet  kimliğini,  gynephiliayı,  androphiliayı  ve  heteroseksüel  deneyim 
derecesini  ölçen  çeşitli  akademik  makalelerde  ve  kitap  bölümlerinde  tüm 
ölçekler ekler veya tablolar şeklinde yer almıştır. 
Blanchard (2009), ölçeklerin telif hakkının alınmamış olması nedeniyle 
ölçeklerin  klinisyen veya araştırmacılar tarafından özgürce kullanılabileceğini 
veya üzerinde değişiklik yapılabileceğini belirtmiştir 
Blanchard (2009), Freund ile EPES üzerinde 1980 yılından itibaren aynı 
laboratuvarda çalışmış bir kişi olarak ölçeklerle ilgili bazı eksikliklerden de söz 
etmektedir.  Öncelikle  EPES’in  Freud’un  çalıştığı  hastalarının  cinsel  suçlular 
olması ve cinsel suçluların büyük çoğunluğunun erkek olması sebebiyle erkekler 
için  dizayn  edildiğini  belirtiyor.  Freud’un  Alman  asıllı  olması  sebebiyle 
İngilizcesinin çok iyi olmamasının maddeleri oluştururken bazen garip ifadeler 
ortaya çıkmasına sebep olmuş olabileceğini ve bunların üstesinden gelmek için 
Freud’un  iş  arkadaşlarından  maddelerle  ilgili  yardım  aldığını  da  anlatıyor. 
Eğitim düzeyleri sebebiyle bazı maddeleri bazı hastaların anlamakta zorlandığını 
ve  bunun  için  Freud’un  maddeleri  hastalara  tek  tek  açıkladığını  belirtiyor. 
Hastaların  cinsel  suç  geçmişleri  ve  Phallometric  Değerlendirme  veya  Penil 
Pletizmografi
4
 sonuçlarıyla birlikte değerlendirerek klinik tanı koyduğunu ve bu 
                                                           
3
 
Erotik Preferences Examination Scheme-EPES
 
4
 
1950’li yıllarda Kurt Freund tarafından erkek cinsel ilgi alanları hakkında 
objektif bilgi sağlamak ve sapkın cinsel yönelimleri tanımlamaya yardımcı 

---

28 
 
sebeple  parafili  tanısı  koymak  için  tüm  bölümleri  kapsayan  bir  kesme  puanı 
belirlemesinin mümkün olmadığını da açıklıyor.  
Freund  her  hastaya  her  ölçeği  vermemiş,  klinik  semptomlarına  ve 
muhtemel tanısına göre uygun olan ölçekleri uygulamıştır. Sadece cinsel sadizm 
ve cinsel mazoşizm  ölçekleri  ile beraber fetişizm  ölçeğini de vermiştir çünkü 
fetişizmin  genellikle  sadizm  ve  mazoşizmle  beraber  bulunduğunu 
gözlemlemiştir.  Bu  durum  sağlam  ve  kapsamlı  bir  faktör  analizinin 
gerçekleştirilmesini  engellemiş  olmasına  karşın  elde  olan  psikometrik  veriler 
alfa güvenilirlik katsayılarıdır (Bkz. Şekil 3.1). 
 
Tablo  3.1.  Freund  Cinsel  Sadizm,  Mazoşizm  ve  Fetişizm  Ölçekleri  Alfa 
Güvenilirlik Katsayıları  
Ölçek 
Madde 
Sayısı 
Analizde Kullanılan 
Temalar
a
 
Örneklem 
Sayısı 
Alfa 
Değeri 
Mazoşizm 
11 
TTP, HtC, HmC,HmPH, Ht
PH, CDP, SP, HyP, MP 
491 
.83 
Sadizm 
20 
TTP, HtC, HmC,HmPH, Ht
PH, CDP, SP, HyP, MP 
491 
.87 
Fetişizm 
8 
TTP, HtC, HmC,HmPH, Ht
PH, CDP, SP, HyP, MP 
444 
.91 
a
TTP, transseksüel and transvestite hastaları; HtC, heteroseksüel kontroller; HmC, homoseksüel 
kontroller; HmP, homoseksüel hastalar; HmPH, homoseksüel pedo- ve hebefililer; HtPH, 
heteroseksüel pedo- and hebefililer; CDP, kur yapma bozuklukları hastaları (gözetlemecilik, 
göstermecilik ve sürtünmecilik bozukluğu, tercihsel tecavüz); SP, sadistik hastalar; HyP, 
erotik hiperdominant hastalar; MP, mazoşistik hastalar. 
  
 
 Orijinali  İngilizce  olan  ölçeklerin  araştırmacı  tarafından  Türkçe  çevirisi 
yapılmış ve ilk etapta 30 kişilik rastgele seçilen pilot bir gruba ölçek soruları 
uygulanarak  çevirinin  anlaşılırlığı  test  edilmiştir.  Araştırmacıya  ulaşan 
                                                           
olmak amacıyla geliştirilen tamamen fizyolojik ve tıbbi bir ölçüm cihazıdır. 
Sessel, görsel veya ikisinin karışımı uyarana yanıt olarak penis çevresi 
değişikliklerini ölçerek, cinsel saldırganlık da dâhil diğer cinsel işlev 
bozukluklarını incelemek için araştırmacılar tarafından genişletilmiş ve 
araştırmalarda halen kullanılmaktadır (Freund ve diğerleri, 1979; Kuban ve 
diğerleri, 1999; Wilson, 1998; Seto, 2007; Marshall, 2014; Marshall, 2000; 
Clegg, 2009; Conray, 2002). Genellikle erkek cinsel uyarılmasını ölçen en 
objektif cihaz olarak kabul edilir çünkü diğer faktörlerden etkilenmeden penise 
kan akımının yani cinsel uyarılmanın tek ölçüsüdür (www.forensicpsych).
 

---

29 
 
geribildirimlerle maddeler tekrar gözden geçirilmiştir. Orijinal haliyle Sadizm 
Ölçeği 20, Mazoşizm Ölçeği 11 ve Fetişizm Ölçeği 8 maddeden oluşmaktadır. 
Sadizm  ölçeği  17 adet  evet-hayır, 1 adet  evet-hayır-hatırlamıyorum ve 2  adet 
dörtlü likert tipi sorudan oluşmaktadır. Mazoşizm Ölçeği 10 adet evet-hayır, 1 
adet evet-hayır-emin değilim sorusundan oluşmakta ve Fetişizm Ölçeği 2 evet-
hayır, 2 evet-hayır-hiçbir nesneye cinsel çekim duymuyorum ve 4 adet çoktan 
seçmeli sorudan oluşmaktadır. Ölçek puanlamasında, “hayır” 1, “evet” 2 puan 
almıştır. “hiçbir” ve “emin değilim” 0 puan alırken, “hatırlamıyorum” 3 puan 
almıştır. Cinsel Sadizm Ölçeği 4. Sorunun puan ranjı; “heyecanlanırdım” 3 puan, 
“sadece  hoşuma  giderdi”  2,  “hoşuma  gitmezdi”  1  puan  alırken  “beni  hiç 
etkilemezdi”  cevabı  0  puan  olarak  düzenlenmiştir.  Fetişizm  Ölçeğinin  ikinci 
sorusunda  (Ölçek  sorusu  33);  “hiçbir  nesneye  cinsel  çekim  duymuyorum”  0 
puan, “bir kişiyle temas ettiğinde cinsel çekiciliği artmaz” 1 puan, “hem kadın 
hem  de  erkekle  temasında  cinsle  çekiciliği  artar”  2  puan,  “tercihen  bir  erkek 
tarafından ama bir kadınla temasında da cinsel çekiciliği artar” 3 puan, “tercihen 
bir kadın tarafından ama bir erkekle temasında da cinsel çekiciliği artar” 4 puan, 
“bir erkek tarafından giyilirse veya onunla temas ederse cinsel çekiciliği artar” 
5  puan  ve  “bir  kadın  tarafından  giyilirse  veya  onunla  temas  ederse  cinsel 
çekiciliği  artar”  6  puan  şeklinde  düzenlenmiştir.  Fetişizm  Ölçeğinin  beşinci 
sorusu (Ölçek sorusu 36); “hiçbir cansız nesneye cinsel çekim duymuyorum” 0 
puan,  “bir  kişinin  nesne  ile  teması  o  nesnenin  cinsel  çekiciliğini  arttırmaz”  1 
puan, “60 yaş üzeri” 2 puan, “17-40 yaş arası” 3 puan, “14-16 yaş arası” 4 puan, 
“12-13 yaş arası” 5 puan, “6-11 yaş arası” 6 puan, “4-6 yaş arası” 7 puan, “3 yaş 
ve altı” 8 puan almıştır. Fetişizm Ölçeğinin yedinci sorusu olan ölçek sorusu 38; 
“hiçbir cansız nesneye cinsel çekim duymuyorum” 0 puan, “duyma yoluyla” 1 
puan, “dokunma yoluyla” 2 puan, “görme yoluyla” 3 puan, “tad alma yoluyla” 
4 puan, “koku yoluyla” 5 puan şeklinde düzenlenmiştir. Fetişizm Ölçeğinin son 
sorusu  olan  39.  sorunun  puanlaması;  “hiçbir  cansız  nesneye  cinsel  çekim 
duymuyorum” 0 puan, “13 yaştan sonra” 1 puan, “11-13 yaş arası” 2 puan, “8-
10 yaş arası” 3 puan, “5-7 yaş arası” 4 puan, “2-4 yaş arası” 5 puan ve “2 yaştan 
önce” 6 puan şeklinde gerçekleştirilmiştir. 
 
 
 

---