Ix mövzu: azərbaycan XX əSRİN İlk oniLLİKLƏRİNDƏ

Çar arxa cəbhə işlərinə məcburi səfərbərliyi “könüllü” səfərbərliklə əvəz etməyə razılıq verdi.
Imperator II Nikolay (1894-1917)
Hüseyn xan Naxçıvanski
General-leytenant Hüseyn xan Naxçıvanski Cənub-Qərb cəbhəsində süvari diviziyasına komandanlıq edirdi. Başqa bir azərbaycanlı general İbrahim ağa Vəkilov ordu qərargahında döyüş xəritələrinin hazırlanması kimi çox məsuliyyətli işə cəlb olunmuşdu.

Ermənilər tərəfindən qətlə yetirilən şəhid türklərin xatirəsinə ucaldılmış abidə və muzey. Türkiyə, İğdır

1915-ci ilin yazında Şərqi Anadoluda ruslara qarşı ağır döyüşlər baş verərkən ermənilər xəyanət edərək qiyam qaldırıb açıq şəkildə Osmanlı ordusuna arxadan zərbə vurdular. Rus ordusu irəlilədikcə ermənilərin müsəlman türk və kürd əhaliyə qarşı qətl və qarətləri kütləvi hal aldı. Aprelin 15-də Vanda ermənilər türklərə qarşı yeni qətllər törətdilər. Qətllər İğdırda, Ərzurumda, Qarsda və bir cox bölgələrdə həyata keçirildi.

Müharibə davam edərkən onların dinc əhaliyə qarşı qətliamlarına göz yumula bilməzdi. Aprelin 24-də İstanbulda əhalini Osmanlı dövləti əleyhinə çıxışlara təhrik edən erməni nümayəndələri həbs olundu. Mayın 27-də çıxarılan qanuna görə, ermənilərin Osmanlı imperiyasının şərq bölgələrindən daha içəriyə - İraq, Suriya və Livan bölgələrinə köçürülməsi qərara alındı.

Ermənilər tərəfindən qətlə yetirilən şəhid türklərin xatirəsinə ucaldılmış abidə və muzey. Türkiyə, İğdır
Fərrux ağa Qayıbov
İlk azərbaycanlı hərbi təyyarəçi Fərrux ağa Qayıbov Vilnüs səmasında döyüşdə almanların üç təyyarəsini vurmuş, özü də həlak olmuşdu. Bu qəhrəmanlığına görə o, ölümündən sonra yüksək “Müqəddəs Georgi” ordeninə layiq görülmüşdü.

4. 1917-1918-ci ilin əvvəlində Şimali Azərbaycanda ictimai-siyasi vəziyyət. Xalqımıza qarşı törədilən soyqırım.

1916-cı ilin sonu-1917-ci ilin əvv. Rusiyada inqilabi şərait
Petroqrad fəhlələrinin üsyanı fevralın 27-də qələbə çaldı, çar hökuməti devrildi.