|
Жаҳон санъати тарихиjahon sanati tarixiЖАҲОН САНЪАТИ ТАРИХИ
15
tabiiy chiqqan, tog‘ manzarasi, tabiat ko‘rinishi ham relef kompozitsiyasi
hayotiyligini oshiradi.
Eramizdan avvalgi I yillikda Ossuriya yirik quldorlik davlatiga aylandi.
Eramizdan avvalgi VII asrga kelib, u butun Old Osiyoni o‘ziga bo‘ysindirib
oldi, yagona davlat tashqil etdi.
Shu davrda hashamatli saroy, ibodatxonalar vujudga keldi, suronli janglar,
ov manzaralarini ifodalovchi hayajonli bo‘rtma tasvirlar yaratildi.
Dur-Sharruken (hozirgi Xorsabod)dagi Sargon II saroyi xarobalari (er.av.
VIII asrning ikkinchi yarmi) shu davr monumental me’morchiligining xarakterli
tomonini ko‘rsatishda muhim o‘rin tutadi. Bu saroy balandligi 14 m. sun’iy
tepalikka qurilgan bo‘lib, u qalin devor bilan o‘ralgan. Saroy mehmonxonasi,
yotoqxona va diniy marosimlarga mo‘ljallangan xonalardan iborat bo‘lib, ular
alohida ochiq hovli atrofida joylashtirishgan. Saroyga kiraverish darvozalarining
ikki yon tomoniga esa qanotli, odam boshli qo‘tos o‘rnatilgan. U haykal tabiiy
kuchlar ramzi bo‘lib, podshoni “yomon ko‘zdan” asrash uchun xizmat qilgan.
Saroy xonalari devoriy surat va bo‘rtma tasvirlar bilan bezatilgan. Bu tasvirlarda
podshoning harbiy yurishlari va afsonaviy qahramon Gilgamish qahramonliklari
ifodalanadi.
Eramizdan avvalgi VII asr oxiriga kelib, Bobil yangi rivojlanish davrini
boshidan kechira boshladi. Navuxodonosor II (er.av. 605-565 yillar) podsholik
qilgan yillar Bobilda shahar qurilishi ishlari avj oldirib yuborildi, shahar
qurilishi reja asosida tiklanib, yangi binolar qurildi, atrofi qalin devor bilan o‘rab
chiqildi. Shaharning sakkiz darvozasi bo‘lib, ular ichida Ishtor darvozasi
o‘zining ko‘rkam, serhashamatligi bilan ajralib turardi. Shu darvozadan
shaharning bosh ibodatxonasiga boradigan yo‘l boshlanar edi. Bosh ibodatxona
yonida esa 90 metrlik katta Bobil minorasi qurilgan edi. Navuxodonosor II ham
serhasham, bezakka boy bo‘lib, “osma bog‘lar” qo‘ynida ertaknoma ko‘rinishni
kashf etgan edi. Bobil san’ati uzoqqa cho‘zilmadi. U eramizdan avvalgi 539 yili
Eron qo‘shinlari tomonidan bosib olindi. Shu bilan Old Osiyo xalqlari qadimiy
san’ati tarixi umri tugadi.
Dostları ilə paylaş: |
|
|