Jismoniy tarbiya nazariyasi va

,,K onvert-varaq li“ m usobaqalar. 
M u so b aq an in g maqsadi 
o ‘quvchilarda maktab dasturining h am m a b o ‘limlarini bir xilda 
o ‘zlashtirib olish ishtiyoqini tu g ‘dirishdan iborat. Shu bilan 
birga, b a ‘zi bolalar yengil atletika mashqlarini bajarish ish­
tiyoqini bildiradilar. Lekin h a m m a bolalar oxirgisini bosh- 
qalaridan afzal k o ‘radilar. Shuning uchun o ‘qituvchi h am m a 
b o ‘limlarni o ‘zlashtirib olishini tenglashtirish maqsadida ha- 
kamlar stoli ustida oldindan tayyorlab q o ‘yilgan konvertning 
ichidan varaqni oladi, so‘ng mashqlarni nam oyish qiladilar, 
savollarga jav o b beradilar. H a m m a k o n v ertlar m a z m u n in i 
o ‘q u v ch ilar m u s o b a q a bo sh lan ish ig a bir-ik k i oy q o lg a n d a
biladilar.
Aytilgan musobaqalarni choraklar oxirida o'tkazish m a q ­
sadga muvofiqdir. C hunki o ‘quvchilar tom onidan y o i q o ‘yilgan 
xatolarni tuzatish u ch u n vaqt b o ‘lishi kerak. Dasturga o ‘tilgan 
materiallar kiritiladi.
0 ‘quvchilarning jism oniy tarbiya va ommaviy sport
bayramlarida chiqishlari
M av ju d m e to d ik ad a b iy o tla rd a va m a tb u o tla r d a sport 
m usobaqalarini sport bayram lari deb ataydilar. H aqiq atd an
h a m , yaxshi tashkil etilgan m u so b aq alar, ochilish paradi, 
berkilishi, g ‘oliblarni tantanali mukofotlash o ‘ziga xos sport 
bayrami hisoblanadi. A m m o sport mutaxassislari uchu n sport 
bayramlari boshqacharoq tushuniladi. Bular o ‘z ichiga muso­
baqalarni olgan, k o ‘rgazmali chiqishlar, konkurslar, viktori- 
nalar, o ‘yinlar va, eng asosiy, b u tu n maktab o ‘quvchilarini 
qam rab oluvchi majmuiy musobaqalar hisoblanadi.
O m m aviy ch iq ish lar sport b ay ram in in g bir qismi yoki 
boshqa ommaviy tadbirlar b o iish i mumkin.
Bayramni tashkil etishga, dasturini tuzishga, unga tayyor- 
garlilc ko‘rishga am alda butun o ‘qituvehilar va o ‘quvchilarni jalb 
etish kerak. Dasturga o ‘quvchilarning taklifi b o ‘yicha mashqlar 
va o lyinlar kiritiladi. D astur tuzib b o ‘lingandan so‘ng bayramni
137

---

o ‘tkazish sscmiriysi aniq ishlab chiqiladi. Ssenariyni ishlab 
chiqishga madaniyat xodimlari taklif etilishi mumkin. Bayramni 
tayyorlash va o ‘tkazishda uning alohida b o ‘limlariga o ‘quvchi va 
pcdagoglar biriktirib q o ‘yiladi. M asalan , o ‘quvchilar rasm 
o'q itu v chisin in g rahbarligida bayram joyini bezaydi, ularga 
bayram tusini beradi, k o ‘rgazmalar tayyorlaydi, rasm chizish 
konkursini o ‘tkazadi. 0 ‘quvchilarning boshqa guruhi fizika 
o'qituvchisining y o rd am id a bayram joyini radiolashtiradilar. 
M eh n at o ‘qituvchisi bayroqlarni, bayro q ch alarn i tayyorlash 
b rig adasin i tashkil etad i. A d a b iy o t o ‘q itu v ch isi h av a s k o r 
shoirlar konkursini tayyorlaydi.
Bayramdan so‘ng ertasi kuni tashkiliy q o ‘mitaning ken- 
gaytirilgan yig‘ilishi b o ‘lib o ‘tadi, b u n d a h a m m a javobgar 
shaxslar hisobot beradilar, natija tahlil qilinadi, y u tuq va 
k am chiliklar aniqlanadi. M aktab direktori m usobaqani ta y ­
yorlash va o ‘tkazishda o ‘rnak k o ‘rsatganlarni rag‘batlantirish 
u ch u n buyruq chiqaradi.
Jismoniy tarbiya o ‘qituvchisi faollar bilan birga musobaqa 
natijasini k o ‘rsatuvchi jadvalni chiroyli rasmiylashtiradi. Foto- 
m o n t a jl a r d a g 'o l i b l a r n i n g r a s m la r i, b a y r a m d a n la v h a la r, 
direktor buyrug‘idan k o ‘chirm a b o ‘ladi.
Sport bayramlarini va o ‘quvchilarning ommaviy chiqish- 
larini tashkil etish va o ‘tkazish bu — maktab jismoniy tarbiya 
o ‘qituvchisi va maktab sport jamoasi u chun o ‘ziga xos imtihon 
va sinovdir.