Jismoniy tarbiya nazariyasi va

M aktabda jism oniy tarbiya faollarini tayyorlash
H a r bir m a k ta b n in g jism o n iy tarbiya o ‘qituvchisi o ‘z 
atrofiga faqat sportchi o ‘quvchilarnigina emas, butun maktab 
jam o asi va o 'q u vch ilarin i birlashtirishi kerak. Bular ichida 
tashviqot va targ‘ibotni olib borishga qobiliyatlilari, musoba- 
qalarni tashkil etuvchilar, baza yaratuvchilar bo'ladi. K o'pincha 
,,og‘ir“ bolalar b o ‘ladi, lekin bularning ichida yaxshi tash- 
kilotchilar, o ‘qituvchiga yordam berishni xohlovchilar b o ‘ladi.
F ao llar ishining samaradorligi uni tayyorlash darajasiga 
bog‘liq. Bu yerda faqat ishlash ishtiyoqi, bilim, k o ‘nikm a va 
malaka b o ‘lishi kerak. Faollarni tayyorlash maktabda 
0
‘quv- 
c h ila r jis m o n iy ta rb iy asin i a m alg a o sh iru vch i va n a z o r a t 
qiluvchi boshqa tashkilotlar bilan hamkorlikda amalga oshiriladi. 
Y a ’ni jism o n iy tarbiya jam o asi kengashining raisi, a ’zolari 
tashkilotchilik mahorati ishlariga T u m a n o ‘qituvchilar metod 
birlashmasi qoshida o ‘rganishlari kerak. Bu ishlarni tu m an , 
shahar sport q o ‘mitasi, bolalar sport maktablari o ‘z zim m a- 
lariga olishlari mumkin.
Jismoniy tarbiya tashkilotchilari uchun mavzular:
— sinflararo musobaqalarni tashkil qilish;
— arizalarni rasmiylashtirish;
— m a k tab ichidagi m u s o b a q a la r u c h u n k o m a n d a la rn i 
tashkil etish va tayyorlash;
— o ‘quv kun tartibidagi jismoniy tarbiya tadbirlari.
H akam lar aniq sport turi va musobaqa qoidalariga tegishli
b o ‘lgan masalalarni o ‘rganadilar.
J am o atch i in stru k to rlar jism o n iy m ashqlar texnikasi va 
m ashg‘ulotni o ‘tish metodikasi, jism oniy yuklamalar m e ’y o ­
rini belgilash h a m d a alo h id a o ‘quvchilar va k om andalarni 
m u s o b a q a la r g a ta y y o rla s h g a ta a llu q li b o 'lg a n m a sa la la rn i 
o ‘rganadilar.
H ar bir faollar guruhi uch u n alohida reja tuziladi. Semi­
n a r tin g lo v c h ila ri 4 - 7 - s in f o ‘q u v c h ila ri b ilan o m m a v iy
jismoniy tarbiya ishlarini, ,,Alpomish“ va ,,Barchinoy“ maj-
133

---

muyining nazariy talablari bo'yicha mashg‘u!otlar o ‘tkazadilar, 
mashqlanisliga rahbarlik qiladilar, m usobaqa hakam lik qilib 
qatnashadilar. Bo‘lg‘usi jam oatch i instruktorlarni sport asbob- 
an jom larin i tayyorlash, o ‘quv va sinov hujjatlarini tuzish, 
musobaqa bayonnomalari, ro‘yxatlari, buyruqlar bilan amaliy 
tanishtiriladi. Yakuniy mashg‘ulotlarda h am m a qatnashuvchilar 
o 'q u v reja sin in g n a z a r iy va a m a liy b o ‘lim la ri b o ‘y ic h a
sinovlardan o ‘tkaziladi. Q ator maktablarda faollar maxsus sport 
kiyimi va em blem ada yuradilar.