Yuqoridagi usullarning har biri o ‘zining ijobiy va salbiy
tomonlariga ega. 0 ‘rta sinflarda parallel usulini q o ‘llash yaxslii
natija beradi. M aterialni parallel usulda o ‘tish b irm u n c h a
yuksaklikka olib keladi. U harakat faoliyatlarini shakllantirish
im k o nin i beruvchi m anbalarni uzoq qo'llash orqali o ‘rga-
tishning samaradorlik xususiyatini oshiradi.
Bundan tashqari,
bunaqa rejalashtirish darslarni xilma-xil tashkil etish imkonini
berib, qiziqarli qiladi. A m m o bu sinchkovlik bilan tayyorgarlik
k o ‘rishni talab etadi.
M aktab o ‘quv dasturini kctm a-k et rejalashtirish yuqori
sinflar u c h u n xarakterlidir.
0 ‘quv-tarbiya ishlarining grafigi kelajak reja ishlariga kiradi.
U o ‘tuvchilarga bir vaqtning o ‘zida yil davomida o ‘rgatish
jarayonida k o ‘rish usluby tamoyillarini amalga oshirish im ko
nini beradi.
0 ‘q itu v c h i , , 0 ‘quv m a te ria lin in g m a z m u n i “ grafasiga
mashqlarni yozishi kerak.
„N azariy m a ’lu m o tla r“ grafasiga faqat u m u m iy savollar
kiritiladi. M asalan, darsda xavfsizlikni saqlash qoidasi, ish
qobilyatini oshirish u c h u n m a sh q larnin g
aham iyati h aq id a
m a ’lumotlar gigiyenik talablar. Mustaqil, mashg‘ulotlar meto-
dikasisi va texnika haqidagi axborotlarni o'qituvchilar ham m a
asosiy, tayyorlov va yordamchi mashqlarni o ‘rganishda m un-
tazam ravishda oladilar.
Tarbiya vazifalari ayrim m ashqlar guruhi ham , ulardan
h a r birini rejalash tirish g a h a m alo q ad o r. M asalan yengil
atletikadan olingan m ashqlar m ash g ‘ulotlarga
ijobiy m u n o -
sabatlar uyg‘otadi.
Keyingi grafalar yillik soatlar, c h o r a k soatlari h a m d a
darslarning tartib sonlarini k o ‘rsatadi. M a ’lumki, o ‘quv rejasiga
asosan, h ar bir sinfda 68 saotdan dars o ‘tish kerak. Rejalash-
tirishda dars asosiga yangiliklar, m azm unli mashqlar, inno-
vatsion usullar va harakatlarni barcha
choraklarga singdirish
zarur.
Bu ishlarni bajarib b o ‘lgandn so ‘ng o ‘quv materiallarini
darslarga taqsimlash boshlanadi.
Dasturlarni umumiy materillarni chorak saotlari asosida
chorakka vertikaliga taqsimlab chiqiladi. Shunda bir saotli darsga
nechta vazifa olinganligi va har bir vazifani qanday hal etish
zarurligi aniq ko‘zga tashlanadi. Vertikalga olingan vazifalarning
gorizontaligi qaralsa, har bir vazifaning necha marta takror-
lanayotganligini k o ’rish m um kin. M ateriallarni (vazifalarni)
149
darslarga taqsimlashda didaktik prinsplarga rioya qilish zarur.
Buning uchun pedagogikaga murojaat etish, yoki P.B.
Lesgaft
to m o n id a n tuzilgan „jism oniy m ash q lar klassifikatsiyasi“ ni
yana bir karra o ‘qib chiqish foydalidir. Dasturdagi um um iy
materilallar bir yilga m o ‘ljallangan, shuning u ch u n alohida bir
tur materialni bitta chorakda hal etish va uni tugallashni biz
tavsiya etmaymiz. Bir xil tavsiya bir necha darsda m u ntazam
ravishda takrorlansa, u holda o ‘quvchilar faolligi y o ‘qoladi,
maqsadga erishilmaydi, eng y o m o n i,
alo h id a b ir darsning
zichligi pasayadi.
Shuning u ch u n biz quyida misol tariqasida alohida bir
chorakka m o ‘ljallangan darslar reja grafigini keltiramiz.
Dostları ilə paylaş: