Kafedra: Azərbaycan dili və pedaqogika; Azərbaycan Respublikasının dövlət dili Azərbaycan dilidir. Azərbaycan Respublikası

248. 

 

Hansı bənddə sintaktik norma pozulmayıb? 

 

I) Murovlar olubdur oğruya ortaq. 

I) At da sahibinin fikrini başa düşmüş kimi tələsirdi. 

I) Ömründə gəlməyib doğru dilinə. 

I) Başımdan getmədi hərgiz səninlə içdiyim badə. 

I) Dörd bir yana dağılmış türk soyları, 

     Sönmüş ocaq, köçüb getmiş boyları... 

 

249. 

 

Morfoloji normanın pozulduğu bənd hansıdır? 

 

I) çoxlu adamlar 

I) yüzlərlə məktublar 

I) az oğlanlar  

I) yazıçılığın 

I) öldürülməlidir 

 

250. 

 

Bəndin birində morfoloji norma pozulub. 

 

I) yuyunsanız 

            I) az söz                           I) bildirki 

I) evlərdəkilərdən  

I) yandırılacaqdır 

 

251. 

 

Bəndlərin yalnız birində morfoloji norma pozulmayıb. 

 

I) sizinkilərdən 

I) kitablardakını 

I) kimyəvi 

I) ürəyimdəkilərin  

I) çoxdankıdır  

 

 

252. 

 

Bu normanın əsasını obrazlılıq, zənginlik, ifadəlilik, sadəlik, aydınlıq, ahəngdarlıq və s. nitq 

əlamətləri təşkil edir. Söhbət ədəbi dilin hansı normasından gedir?  

 

I) fonetik 

I) sintaktik 

I) morfoloji 

I) üslubi  

I) onomastik 

 

 

Ədəbi və danışıq dili bütövlükdə nəyi əmələ gətirir? 

 

253. 

 

Hansı onomastik normalara daxil deyil: 

 

I) etnonimlərə aid normalar 

I) antroponimlərə aid normalar 

I) toponimlərə aid normalar 

I) hidronimlərə aid normalar 

I) antonimlərin işlənməsinə aid normalar  

---

 

254. 

 

Tabu hadisəsinin düzgün tərifi hansı bənddə göstərilmişdir? 

 

I) ədəbi dildə işlənməsi qadağan edilən, yaxud məhdudlaşdırılan söz və ya ifadələr tabu adlanır. 

I) mənaca yaxın sözlərə tabu deyilir. 

I) nəzakətli ifadə tərzi tabu adlanır. 

I) eyni cür tələffüz olunan sözlərə tabu deyilir. 

I) əks mənalı sözlərə tabu deyilir. 

 

255. 

 

Nitq mədəniyyətinin  hamı üçün məcburi olan əsas şərti nədir? 

 

I) Nitqin ifadəliliyi 

I) Nitqin düzgünlüyü  

I) Nitqin emosionallığı 

I) Nitqin elmiliyi 

I) Nitqin dəqiqliyi 

 

256.  

 

“O, ömrünü yelə verdi” cümləsi haqqında hansı fikir doğrudur? 

 

I) Dəqiqdir, ancaq ifadəli deyil. 

I) Düzgündür, ancaq ifadəli deyil. 

I) İfadəli, düzgün və dəqiqdir. 

I) Mədəni nitqin tələbinə cavab vermir. 

I) Ədəbi dilin sintaktik normasına cavab vermir. 

 

257. 

 

“Axşam gəlir” birləşməsində nitqin hansı tələbi pozulmuşdur? 

 

I) aydınlıq 

I) təmizlik 

I) sadəlilik 

I) dəqiqlik         I) münasiblik 

 

 

258. 

 

“Bizim ki eşqimiz bir el nağılıdır” cümləsində mədəni nitqin hansı tələbi yoxdur? 

 

I) sadəlilik 

    I) aydınlıq 

                    I) düzgünlük   

I) yığcamlıq   

I) bütün tələblərə cavab verir. 

 

259. 

 

Nitqin aydınlığı üçün tələb olunan şərtlərdən biri düzgündür. 

 

I) Mətndəki çətin sözləri öyrənmək və izah etmək 

I) Yalnız adi intonasiyadan istifadə etmək 

I) sözlərin axırının tələffüz edilməməsi 

I) məhəlli sözlərə yer vermək 

I) əcnəbi sözlərin lüzumsuz işlədilməsi 

 

---

260. 

 

“Lap qədimdən bəri öz dövrünün qabaqcıl adamları məzmunlu, obrazlı, aydın və təsirli nitqə 

malik olan adamlara böyük hörmət bəsləmişlər”. Cümlədə mədəni nitqə verilən tələblərdən hansı 

pozulmuşdur? 

 

I) aydınlıq 

I) yığcamlıq  

I) təmizlik 

I) dəqiqlik 

I) münasiblik 

 

261. 

 

“Yeganə yol havadan təyyarə və vertalyotla idi”. Cümlədə mədəni nitqin hansı tələbi pozulub? 

 

I) dəqiqlik 

I) düzgünlük 

I) yığcamlıq  

I) aydınlıq 

I) təmizlik 

 

262. 

 

Səthi məlumatlı, az savadlı adamların nitqində ümumi fikirlər irəli sürülür, artıq lüzumsuz 

təfərrüatlara yol verilir. Bu fikirlər mədəni nitqin hansı tələbinin əksinədir? 

 

I) səlislik 

I) aydınlıq 

I) ifadəlilik 

I) yığcamlıq     I) təmizlik 

 

263. 

 

“Nitqin ... tələb edir ki, söylənilən fikir mümkün qədər az sözlə ifadə olunsun”. Nöqtələrin yerinə 

hansı söz qoyulmalıdır? 

 

I) aydınlığı 

I) təmizliyi 

I) ifadəliliyi 

I) səlisliyi 

I) yığcamlığı  

 

264. 

 

“Nitq zamanı ... pozulmasının bir səbəbi də dili yaxşı bilməmək, zəngin söz ehtiyatına sahib 

olmamaqdır” 

 

I) aydınlığın 

I) dəqiqliyin 

I) yığcamlığın 

I) səlisliyin 

I) ifadəliliyin 

 

265. 

 

Aristotel ünsiyyət üçün başlıca şərt sayırdı? Nəyi? 

 

I) nitqin yığcamlığını 

I) nitqin aydınlığını  

I) nitqin düzgünlüyünü 

I) nitqin dəqiqliyini 

I) nitqin təmizliyini 

 

266. 

 

“Nitqin ...  üçün əsas amil danışanın (eləcə də oxuyanın və yazanın) nitq obyekti haqqında 

mükəmməl məlumata malik olmasıdır”. Nöqtələrin yerinə hansı söz qoyulmalıdır? 

 

I) düzgünlüyü 

I) yığcamlığı          I) aydınlığı       I) dəqiqliyi        I) təmizliyi 

 

267. 

 

Natiq nitqin aydın olması üçün aşağıdakılara əməl etməlidir. Biri yanlışdır. 

---