Kafedra: Azərbaycan dili və pedaqogika; Azərbaycan Respublikasının dövlət dili Azərbaycan dilidir. Azərbaycan Respublikası

 

287. 

 

“Çox sözün kərpic tək qiyməti olmaz, 

Az sözün inci tək qiyməti solmaz”. Bu beytin müəllifi kimdir və mədəni nitqin hansı tələbi 

nəzərdə tutulur?  

 

I) İ.Nəsimi. Yığcamlıq 

I) S.Şirazi. Aydınlıq 

I) M.Şəhriyar. Yığcamlıq 

I) Ə.X.Dəhləvi. Yığcamlıq    I) N.Gəncəvi. Yığcamlıq  

 

288. 

 

Mədəni nitqin tələblərindən biri yanlış verilmişdir. 

 

I) Monotonluq 

I) Aydınlıq 

I) Münasiblik    I) İfadəlilik   I) Dəqiqlik 

 

289. 

 

Tüfeyli sözlərin nitqdə təsadüf olunması faktı mədəni nitqin hansı tələbinin pozulmasıdır? 

 

I) Düzgünlüyün 

I) Təmizliyin     I) Münasibliyin 

I) İfadəliliyin   I) Aydınlığın  

 

290. 

 

“Ədə, Kəblə Qasım, heyvan oğlu heyvan, sən öl, bu xəncəri soxaram qarnuva”. Bu cümlədə nitq 

mədəniyyətinin hansı tələbi pozulub? 

 

I) Düzgünlüyü     I) Dəqiqliyi        I) Təmizliyi       I) İfadəliliyi       I) Münasibliyi 

 

291. 

 

Arqo və jarqon sözlərin nitqdə işlədilməsi mədəni nitqin hansı tələbinin pozulması sayılır? 

 

I) Münasiblik           I) Aydınlıq        I) İfadəlilik         I) Təmizlik      I) Dəqiqlik 

 

292. 

 

Əgər nitqdə tez-tez “zaddı, şeydi, adını sən de, canım sənə desin” kimi ifadələr işlədilərsə, 

mədəni nitqin hansı tələbi pozulur? 

 

I) Nitqin zənginliyi 

I) Nitqin dəqiqliyi 

I) Nitqin aydınlığı 

I) Nitqin münasibliyi 

I) Nitqin təmizliyi  

 

293. 

 

Nitqin sadəliyi deyəndə nə başa düşülür?  

 

I) Nitqin asan qavranılması 

I) Yerli şivə ilə danışmaq 

I) Fikri təmiz şəkildə ifadə etmək  

I) Yığcam cümlələrdən istifadə etmək 

I) Fikrin bir neçə dəfə təkrarı 

---

 

294. 

 

Biri nitqin zənginliyini təmin edən amil deyil. 

 

I) Sinonimlik 

I) Sadəlik               I) Leksik rəngarənglik 

I) İntonasiya 

I) Təkrarlardan qaçmaq 

 

295. 

 

“Mədəni danışıqda başqasını təhqir etmək məqsədi daşıyan sözlərə yol verilməməlidir”. Bu 

mədəni nitqin hansı tələbinə aiddir. 

  

I) Aydınlıq 

I) Sadəlik 

I) Təmizlik        I) Dəqiqlik 

I) Zənginlik 

 

296. 

 

Mədəni nitqin bu tələbi ədəbi dil normalarına riayət etməyi vacib sayır. 

 

I) Dəqiqlik 

I) Zənginlik 

I) Sadəlik 

I) Düzgünlük      I) Aydınlıq 

 

297. 

 

M.F.Axundov nitqin təmizliyi haqda fikirlərini hansı əsərdə əks etdirmişdir? 

 

I) “Hacı Qara” 

I) “Mürafiə vəkilləri” 

I) “Aldanmış kəvakib” 

I) “Əxlaqi-Nasiri” 

I) “Tənqid risaləsi”  

 

298. 

 

Dili yaxşı bilməmək, zəngin söz ehtiyatına sahib olmamaq nitqin hansı tələbini pozur? 

 

I) Aydınlıq 

I) Yığcamlıq 

I) Sadəlik 

I) Münasiblik    I) Düzgünlük 

 

299. 

 

Düzgün olmayan tələffüz, səslərin öz məxrəcində deyilməməsi, bəzən səslərin, hecaların 

tələffüzdən düşməsi, normal intonasiyaya əməl olunmaması mədəni nitqin hansı tələbini pozur? 

 

I) Yığcamlıq 

I) Aydınlıq  

I) Orijinallıq 

I) Təmizlik        I) Dəqiqlik 

 

300. 

 

Verilmiş nümunə mədəni nitqin hansı tələbini özündə əks etdirir? 

 

“Arif ol, söhbəti müxtəsər eylə, 

Uzun danışandan qaç, həzər eylə”   (Sədi) 

 

I) Düzgünlük          I) Dəqiqlik 

I) Yığcamlıq  

I) Təmizlik 

I) Sadəlik 

 

301. 

 

---

“Təmiz danış, az danış” atalar sözündə mədəni nitqin hansı xüsusiyyəti əks olunub? 

 

I) Münasiblik 

I) Sadəlik 

I) Orijinallıq 

I) Yığcamlıq  

I) İfadəlilik 

 

302. 

 

“Dil çıxarmaq”, “ağız büzmək” nitqin hansı tələblərinə aiddir? 

 

I) Orijinallıq 

                               I) Düzgünlük                

I) Dəqiqlik 

I) Düzgünlük və yığcamlıq 

I) İfadəlilik  

 

303. 

 

Əgər natiq [Azərbaycandan] tələffüz edərsə, mədəni nitqin hansı tələbi pozulur? 

 

I) Düzgünlüyü 

I) Dəqiqliyi 

I) Təmizliyi 

I) Aydınlığı        I) İfadəliliyi 

 

304. 

 

Əgər natiq yazılı nitqində “Azərbaycannan” yazarsa, mədəni nitqin hansı tələbi pozulur? 

 

I) Dəqiqliyi 

I) Düzgünlüyü  

I) İfadəliliyi 

I) Münasibliyi     I) Aydınlığı 

 

305. 

 

Natiq nitqində yalnız qrammatik qaydalara əməl edirsə, mədəni nitqin hansı tələbi pozulur? 

 

I) Təmizliyi 

  I) Dəqiqliyi 

 I) Düzgünlüyü     I) İfadəliliyi       I) Aydınlığı 

 

306. 

 

Bu cür nitqdə ən müvafiq, üslub baxımından ən uğurlu dil vasitəsini tapıb işlətmək tələb olunur.  

 

I) Nitqin yığcamlığında 

I) Nitqin düzgünlüyündə 

I) Nitqin sadəliyində 

I) Nitqin ifadəliliyində      I) Nitqin aydınlığında  

 

307. 

 

“O, ömrünü boş-boşuna keçirdi” cümləsində mədəni nitqin hansı tələbi yoxdur? 

 

I) Aydınlıq 

I) Sadəlik         I) Təmizlik          I) Düzgünlük        I) İfadəlilik  

 

308. 

 

“Qapını vurmaq” birləşməsində nitqin hansı tələbi pozulmuşdur? 

 

I) Düzgünlük 

I) Təmizlik 

I) Sadəlik 

I) Münasiblik 

I) Aydınlıq 

 

309. 

 

“Qoyun ilxısı” birləşməsində nitqin hansı tələbi pozulmuşdur? 

 

---