KitabxanaşÜnasliq

KİTABXANAŞÜNASLIQ VƏ İNFORMASİYA
№1 (22) 
2017
resurslarının bütövlüyünü, məxfiliyini və əlçatanlığını qorumaq üçün istifadə 
olunur. Bu cür mexanizmlərə aşağıdakılar daxildir:
1. Kitabxana sistemlərinin qorunması;
2. Kitabxana sistemlərinin idarə edilməsi;
3. Kitabxana sistemlərindən informasiyanın çıxışına nəzarət edilməsi;
4. Kitabxana sistemlərinə icazəsiz daxil olmanın qarşısının alınması.
Ehtimal olunur ki, bu texnoloji təməl həmişə hər hansı İTS mühitində
yerləşir və kitabxana sistemlərinin əsas müdafiə sistemi kimi qəbul 
edilməlidir. Bundan başqa, texnoloji təhlükəsizlik mexanizmləri ənənəvi İTS 
təhlükəsizlik texnologiyalarınin əsası kimi vurğulanmışdır [6].
Texnoloji 
təhlükəsizliyin 
təməli 
aparat 
təminatının, 
proqram 
təminatının, şəbəkələrin, serverin, işçi stansiyaların, məlumat və onun fiziki 
obyektlərinin və kitabxana mühitinin təhlükəsizliyinə istinad edir. Texnoloji 
mexanizmlər aşağıdakı məsələlərdən ibarətdir:
1. Aparat təminatının təhlükəsizliyi - Aparat təminatı mühitini telefon 
xətləri, giriş / çıxış portları, modemlər, şəbəkə kabelləri, skanerlər, printerlər 
və s. əhatə edir. Bu avadanlıqların oğurluqdan, enerji uğursuzluqlarından, 
avadanlıq pozuntularından, diqqətsizlikdən, o cümlədən kitabxana mühitinə 
qarşı hər hansı bir təhdid və mövcudluğunun, məxfilik və məlumatların 
bütövlüyünün təhlükəsizliyinə ehtiyacı var.
2. Proqram təminatının təhlükəsizliyi - Kitabxana sistemləri, online 
verilənlər bazası və resurslarının internet üzərindən yaradılmasına istinad edir. 
Proqram təminatının təhlükəsizliyinin imkanları proqramların qorunmasını və 
proqram təhlükəsizliyinin əhatə dairəsinin pozulmasının qarşısının alınmasını 
əhatə edir [8].
53

---

№1 (22)
KİTABXANAŞÜNASLIQ VƏ İNFORMASİYA
2017