Koxlear implantli bolalar bilan ish

Машқнинг мақсади: айрим сўзларнинг ёзилиши ва талаффузидаги фарқлар тўғрисида тасапввурни ривожлантириш (орфоэпик қоида). Рус тилидаги кўплаб сўзларга талаффуз ва ёзилишида фарқданиши хос хусусият ҳисобланади. Оғзаки усулга мувофиқ ўқишни ўргатиш орқали гапириш ўргатилаётган кар болаларда сўзларнинг ёзилиши ва талаффузидаги фарқлаш тўғрисида тасаввурни шакллантириш жуда муҳим (орфоэпик қоида). Бу иш болада фонематик эшитишни параллел ривожлантириш билан бирга КИ/ЭМли болада ёзуви бузилиш эҳтимолини камайтиради.
Материаллар: 40 -жадвал (3-ишчи дафтар, 2-қисм, 86-бет).
Машққа тайёргарлик

1. 
   Болани олдида 40-жадвал турибди, унда фақат / ЕГО — ИВО/ сўзлари билан биринчи қатор очилган.
   

Катталар бола билан бирга сўзни ўқийди ва эшитади, бу сўзлар нимани англатишини, уларнинг ёзилиш ва талаффуздаги фарқини муҳокама қилади.

2. 
   Катталар бу сўзларни навбати билан талаффуз қилади, бола катталарнинг юзини кўриб туради ва сўз талаффузидаги фарқга эътибор қаратиши лозим.
   
3. 
   Катталар боладан сўзни овоз чиқариб бир неча марта ўқишни сўрайди, боланинг овозида жаранглашига эътибор қаратади.
   
4. 
   Катталар юзини экран билан ёпиб (эшитиш орқали идрок этиш), сўзни жадвалдан кўрсатиб (кўриш орқали ишора) қатъий навбати билан бир неча марта талаффуз қилади, бола қандай сўз талаффуз қилинаётганини билиши лозим. Бола сўз талаффузини диққат билан эшитиши ва эслаб қолиши лозим. Бунда бола эшитишга эътибор қаратади.
   
5. 
   Катталар сўзни тасодифий тартибда талаффуз қилади, бунда бола уларнинг юзини кўриб туради. Бола жадвалдан қандай сўз талаффуз қилинганини кўрсатиши лозим. Машқ бир неча марта бажарилади.
   

Savol va topshiriqlar:
1.Qachon O’zbekistonda KI operatsiyasi bajarildi?

1. 
   2016
   
2. 
   2003
   
3. 
   1997
   
4. 
   2011
   

2.Hozirgi kunlarda O’zbekistonda 1 yilda nechta operatsiya bajariladi?

1. 
   50 dan ziyod
   
2. 
   1300 ta
   
3. 
   1 ta
   
4. 
   100 ga yaqin
   

3.ZAMIN jamiyati yordamida 1 yilda nechta operatsiya bepul o’tkaziladi?

1. 
   50 ta
   
2. 
   10 ta
   
3. 
   30 ta
   
4. 
   1 ta
   

4.KI ning imlantatsiya qilinadigan komponentlarini aniqlang

1. 
   Stimulyator, ko’p kanalli elektrod
   
2. 
   Ko’p kanalli elektrod
   
3. 
   Mikrafon transmitter, nutq protsessori
   
4. 
   Ko’p kanalli elektrod, transmitter
   

5.KI ning tashqi komponentlari qaysi?

1. 
   Stimulyator, ko’p kanalli elektrod
   
2. 
   Ko’p kanalli elektrod
   
3. 
   Mikrafon transmitter, nutq protsessori
   
4. 
   Ko’p kanalli elektrod, transmitter
   

6.KI ga tasir etuvchi kundalik hayotdagi noqulayliklarni belgilang

1. 
   Namlikni oldini olish
   
2. 
   Zarb berishdan himoya qilish
   
3. 
   Kuchli elekr-magnit maydon
   
4. 
   barcha javoblar to’g’ri
   

7.Protsessorni sozlash davomiyligi qancha?

1. 
   *3-12 hafta
   
2. 
   1-2 oy
   
3. 
   3 oy
   
4. 
   1-2 hafta
   

8.Reablitatsiyaning 2-bosqichini aniqlang

1. 
   Protsesorni sozlash
   
2. 
   Nutqni aniqlash
   
3. 
   O’z nutqi, so’zlashni rivojlantirish
   
4. 
   *Protsesorni sozlashning optimal va barqaror parametrlariga erishish
   

9.Reablitatsiyaning 3-bosqichi qaysi javobda ko’rsatilgan?

1. 
   Nutqni anglash
   
2. 
   O’z nutqi, so’zlashni rivojlantirish
   
3. 
   So’zlar boylgi va grammatikani o’stirish
   
4. 
   *barcha javoblar to’g’ri
   

10.Reablitatsiyaning 4-bosqichi qaysi javobda ko’rsatilgan?

1. 
   Protsesorni sozlashning optimal va barqaror parametrlariga erishish
   
2. 
   So’zlar boylgi va grammatikani o’stirish
   
3. 
   Mustaqil nutqni rivojlantirish, murakkab matn tuzish
   
4. 
   Ovozga reaksiya ishlab chiqarish