birlamchi og`izlilar
deb yuritiladi. Qolgan hayvon guruhlarida
(ignatanlilar, xordalilar) blastopor tamoman bekilib ketadi yoki chiqaruv
teshigiga aylanadi, og`iz esa ularda qaytadan hosil bo`ladi, shu sababli ham bu
hayvonlar
ikkilamchi og`izlilar
deb yuritiladi.
Tuban darajada taraqqiy etgan ko`p hujayrali hayvonlar (bulutlar,
kovakichlilar) ikki qavatli tana tuzilishiga ega. Yuqori darajada tashkil topgan
hayvonlarda esa taraqqiyot davrida
ektoderma
va
endoderma
embrion varaqlari
orasida uchinchi embrion varaqcha - mezoderma rivojlanadi. Tuban darajadagi
uch qavatli organizmlarda blastotseldan hosil bo`lgan birlamchi bo`shliq ularning
butun hayoti davrida saqlanib qoladi, shuning uchun ham ularga birlamchi tana
bo`shliqlilar deb nom berilgan. Yuqori darajada taraqqiy etgan uch qavatli
organizmlarda embrional taraqqiyot davrida birlamchi tana bo`shlig`i qisqara
boradi (lakun va tor kanalchalarga aylanib), haqiqiy tana bo`shlig`i (selom) esa
mezodermaning ichida paydo bo`ladi. Bu xil hayvonlar ikkilamchi tana
bo`shliqlilar deb ataladi. Selomning birlamchi tana bo`shlig`idan farqi shundaki,
unda mezodermali maxsus pardalar paydo bo’ladi.
Hayvonlarning taraqqiyot davrida
Dostları ilə paylaş: |