140
– Hay, namərtliy eliyip çox. Çox bivəfalıx eliyip. Amma Ko-
roğlı bəəd sözü tükədənnən sora, gün açılır, gecə keçir. Toydu daa.
Döyür sazandalar, halayçılar, oydu. Bir şaddıx eliillər. Biistila
kürəkəndi dəə, o zaman görərdin alma atardılar, nar atardılar gəlin
çıxanda, at qovardılar. Koroğlu dedi:
– Gəlin, at qovagın bu çöldə, bu toyda. Hər kəsin atı çox getdi o
meydənə, ona gərək bir bar alması verək.
[Dedilər:]
– Xeyli xub, bar alması nədi?
Dedi:
– Deyərəm onda. Bu yerlərdə tapılar bar alması.
Koroğlu keçib şəərdən çanax Qıratın buxovunu açıb, aşıp Qıratın
belinə gəldi şərə. Qırat bir saat gedəydi olar bir gün gedəyməzdi o
yolı. Qiyafəsi də bəd qiyafəydi dəryadan çıxmaydı da
44
. Dedilər:
– Xub, aşıx budu atıy? Öyrən?
Dedi:
– Budu daa.
[Dedilər:]
– Baba, bu atı at elə dərələrə. Bu at at dəy ki? Gətimişəy bu
meydənə. Aşığın ki, bu cür atı olmaz.
Dedi:
– Ağacan budi ki, var. Məgə mən satıram sizə buni, bədpəsəndin,
siz almuruz. Gəlin qovalayak daa. Hər kəsin atı keşdi bar alması ala.
Ağa, bular təxt elədilər atdarı bir uca dağ idi. Dağın döşünə hə-
dəf qoydular. Bəyi apardılar o yerdə ki, hədəf qoymuşdular ora.
Ağa, Koroğlu cida saldı ata. At quş kimi qeyqac aşdı. Çatdı bəyin
yerinə. Koroğlu atdan endi aşağı. Bular gördü evin tikilsin hey çap,
hey vur, iki saata ancax çatıldar bəyin yanına. İndi gəlin də çıxıp,
(at üstündə o zaman gəli aparırdılar), nə cür at qovardılar. Dedi:
44
Aşıq Qıratın törəməsi haqqında başqa yerdə danışmasa da, burada sözarası
dəryadançıxma olduğunu söyləyir.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
141
– Xub, indi qoy olar gələ burdan da at salak düzə.
Ağa, ordan da başladılar, Koroğlu [Qıratı] saldı cəmiyyət içinə.
Ağa, istiir indi gəlini at üstündə tuta. Koroğlu indi bu sözdəri deyir
45
.
Atı cidaya salıp, xəlx qorxurdu. Qırat da şeyhə çəkirdi. Çarnal nə cür?
Ayağı üstündə deyil, sütül gülləsidi daş gedir. Bunar dedi:
– Evin tikilsin, biz deyirdik bədqiyafa atdı. Bu atın əyaxları ye-
rə gəlmir. Yernən dey, göynən gedir. Bu nə cür atdı?! Deyir «Bu-
du, gəncə xəravədə yatar». Koroğlu istiir beş dənə [söz deyənnən
sonra Qıratı] dolandıra, gəlini çəkə tərkinə. Amma, Koroğlunun
gözü çox pakdı. Hər yerdə bir qızı görəydi öz qızı kimi alardı,
götürərdi gələrdi dəlilərinə. Deyər:
Bəzənipdi toy otağı
46
,
Gedir bu toyun qonağı,
Üzündə qırmız duvağı,
Bəy, gözdəmə gəlin gəldi.
Bəy istiiri alma ata,
Alma ata, narış tuta,
Toy eyləyir kam çata,
Çata bilməz kamın gəldi.
Aşıxlar toyları çalar,
Sazını döşünə alar,
Toyu çalar ənam alar.
Aşıx gözdər ənam gəldi.
.........................................
Gəzəndə danışır süzər,
Tar çalannar salar nəzər,
Tar çalginan, sazın gəldi.
45
Aşıq burada Koroğlunun dilindən söylənən şeiri deməyi unudub
46
Şeirin ilk bəndləri yoxdur.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
142
Sözdəri Koroğlu tamam elədi. Bəəd, [sözünü] tamam eliyənnən
sora atı dolandırıp bir elə çovlana, bir-belə çovlana birdən əl atdı
gəlini qurşağınnan yapışıb çəkdi Qıratın tərkinə, şəərdən çıxdı.
– Ay baba tutun! Ay baba vurun! U....u....u
Qırat tozu milləndi göyə. Kim idi Qırata çatan?! Gəlin deyər:
Damadın yatsın bəxti,
Tərsə olar onun təxti,
Bu çağında, cavan vəxti,
Əcəb toyun üstünə gəldi.
Bununki [ bəy] oldu bədbəxtin getdi. Koroğlu [gəlini] götürüb
hay gəl, hay gəl yetişip daa Çəmlibelə. İstiirdi çata-çatmaya, ağa,
dəlilər çıxdı pişvaza. Gördülər Koroğlu gəlir, amma tərkində bir qız
xəlxi var. Gəlindi bu, toy eliip. Paa evin tikildi, Koroğlu. Bu qızı
harda tapmışay? Amma bunu görəndə Nigar xanım bir az çox
məxşuşə düşdü. Dedi: «Haa...Bu cür pəs? Taqətin olmadı? Neçə
illər mən qaldım, dözdüm, sən dözə bilmədiy Qoş Koroğlu. Gördün,
deyəllər kişinin bəfası yox?! Deyəllər arvad bibəfa olur!» Amma,
nadanıdı. Bu xiyal eləyir [Koroğlu] özü üçün gətirip.
[Koroğlu dedi:]
– Yox, Nigar xanım, mən belə biinsaf dəyiləm, sənə gözdəriyn
yaşın tökəm, ürəgiyi pərişan edəm. Qoy deyim, bu gəlini kimin üçün
gətirmişəm. İndi üzünnən duvağın götürmür. Bu qız da oğlanı
istəmirdi əsla. Elə birtərəfi gücə gəldi. Meyti paşanın qızıydı. Dəlilər
rəcnən durdu sana. Gəlini qoyub otaxta, üzündə qırmızı duvax, deyər:
– Xub, mən dəlilərim bu qızı gətirmişəy. Bu toy günüdü, toy
çalmışam, pul əvəzinə almışam.
Nigar xanım güldü, dedi:
– Barakalla, aşixsən toy çalirsən, qəssabsən mal alirsən, bilin-
mir nə firqədə gəzirsən!
[Koroğlu] dəliləri yığdı, rəc sanını bağladı, qoçaxları. Bu qızın
üzündə duvax var götümür, duvağı götürə bilər. Qız duvax divinnən də
baxır cavannara. Görə əlin qoya hansı cavanın çiyninə. [Koroğlu deyər:]
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
143
Sənə qurban, xan Eyvazım,
Sənə həmdəm gətirmişəm.
Sənə qurban şirin sözüm,
Dinə ərkan gətirmişəm.
Eyvaz başın tikdi aşağa. Çox hüsnimalı cavan idi. İstəmirdi ba-
xa anası Nigarın üzünə, Koroğlunun üzünə. Deyər:
Cavannarın həyası var,
Həyası var, səfası var,
Gözəllərin cəfası var,
Dinə iman gətirmişəm.
Bəslənir əmlik quzi,
Səhər söbin dan ulduzi,
Meyti paşanın qızı,
Sənə nişan gətirmişəm.
Aşpazı basdım qazana,
Yandı uzana-uzana,
Sazımı çaldım əzana,
Ahu-fəqan gətirmişəm.
Koroğlu toyunu çalup,
Çalıp orda ənam alup,
Pul yerinə gəlin alup,
Yaxçı-yaman gətirmişəm.
Sözləri tamam eliyənnən sora, ağa, Nigar xanım yeridi qanşara. Gə-
lini üzünnən duvağı götürəndə gördü on dörd gecəlik ay, mahi- tavan ki-
min çıxtı bulutastan. Bu qız baxtı bir ona, bir buna. Amma, Eyvaz dedi:
– Nigar ana, çünki bu gözəli Qoş Koroğlu gətirip bunu mən al-
mam. Bunu mən özümə yar eyləməm, qızı xar eyləməm, özümə
dildar eyləməm. Bunu almam. Mənim taalıımda bir qız var. Bə-
laynan, dəvaynan, gərək özüm gətirim. Dürüstü Qoş Koroğlu
gətirip. Onu gərək özümə gətirəm mən.
PDF created with pdfFactory Pro trial version
www.pdffactory.com
Dostları ilə paylaş: |