Kurs ishi fan : Maktabgacha yoshdagi bolalar nutqini o’stirish

Disfoniya
(afoniya) – 
tovush apparatining patologik 
o`zgarishlari oqibatida fanasiyaning yo`q bo`lishi yoki zaiflashuvi. 
Ma’nodoshlari: tovushning buzilishi, fonasiyaning buzilishi, fonotor 
buzilishlar, vokal buzilishlar.
Tovush yuqoriligi va yo`g’on-ingichkaligi (disfoniya) goho fonasiya (afoniya) ning 
yo`q bo`lishida, goho quvvatning buzilishida namoyon bo`ladi.
U markaziy yoki sirtqi to`xtalish tovush chiqarish mexanizmining organik 
yoki funksional zaiflashuvi bilan bog’liq bo`lishi va bola rivojlanishining xar qanday 
bosqichida yuzaga chiqishi mumkin. U alohida bo`ladi yoki nutq buzilishlarining 
qator boshqa turlari tarkibiga kiradi.

---

15
2.
Bradilaliya 
- 
nutqning patologik sekinlashgan sur’ati
. 
Ma’nodoshi:
bradifraziya. 

Artikulyar nutq dasturining sekinlashgan ishlab chiqarishda namoyon bo`ladi, 
markaziy bog’langan va uz tabiatiga ko`ra organik yoki funksional bo`lishi mumkin.
3.
Taxilaliya
- Nutqning patologik tezlashgan sur’ati
.
Ma’nodoshi: 
taxifraziya.
Artikulyar nutq dasturining tezlashgan holda amalga oshirilishida namoyon 
bo`ladi, uz tabiatiga ko`ra, markaziy bog’langan, organik yoki funksional 
hisoblanadi.
Sekinlashgan sur’atdagi nutq cho`zik tortilgan, bir oxangda bo`ladi. 
Tezlashgan sur’atda - shoshilinch, intiluvchan, shiddatli ekanligi ko`zga tashlanadi. 
Nutqning tezlashuvi agromatizmlar bilan birga sodir bo`lishi mumkin. Bunday 
xolatlar ayrim paytlarda battarizm, parafraziya atamalari bilan ataluvchi mustaqil 
buzilishlar sifatida ajratiladi. Patologik tezlashgan nutqning asoslanmagan 
bo`linishlar, tutilish, to`xtab qolishlar bilan uchraydigan xollarda u poltern atamasi 
bilan ataladi. Bradilaliya va taxilaliya-nutq sur’atining buzilishi degan umumiy nomi 
ostida birlashadi nutq sur’atining buzilishi-nutq jarayonining ravonligi, nutqning 
oxang va melodik-intonasion ifodaliligining buzilishi oqibati hisoblanadi.
4.