L ü Ğ Ə t V ə e n s I k L o p e d I y a L a r

KAFİ  -   PİS
KEÇMİŞ -  İSTİQBAL
Kk
KAFİ  -   PİS  Güclo  kafi  qiymot  alırdı 
(I. Fərzəliyev);  Dorslorindon pis qiymot alır 
(“Azərbaycan").
KAFİR  -   MÜSƏLMAN  Dc.  sən  hara? 
Rusiya  hara?  Yoxsa  sattlmısan  o  kafirlərə? 
(S.Vurğun);  Yoxsa  müsəlmanlar  şəhərə 
giriblər? (Mir Cəlal).
KAFTAR  -   CAVAN  Deyirlər  ki,  ay 
kaftar,  bizim  qızımı/,  qırmızı  saqqallı  qoca 
kişinin  tayıdır?  (Ə.Haqvcrdiycv);  Cavan 
adamsan,  nə  çoxdur ər,  birinə  qoşulub get­
sənə? (Mir Cəlal).
KAL  -   YETİŞMİŞ  ...Kal  meyvələrdən 
dərib  ağzına  atır...  (M.İbrahimov);  Ağaclar 
yetişmiş  sarı,  dolu,  sulu,  şirin  armudu 
ehmallıca  yerə  buraxırdı  (Mir Cəlal).
KALAFA  -   DÜZ  Qaralır  daxmanın 
kalafa  yeri:  Dəstə  şərqisilə  çəkilir  geri 
(S.Vurğun);  Onlar dərin  bir həyəcanla düzə 
sarı baxırdılar (M.Hüseyn).
KALAFALIQ -  DÜZƏNLİK -  O dağın 
dibində  saraylar  tikilmiş,  indi  kalafalıqlan 
qalıb  (M.Süleymanlı);  O,  düzənliyin  adı 
qılıncdır, çıxdığımız yol san yoldur (M.Süley- 
manlı).
KALLAŞMAQ -   AÇILMAQ  Getdikcə 
onun  səsi  kallaşırdı  (F.Kərimzado);  Birdən 
səsi açıldı  (“Ulduz”).
KAMALLI  -  SƏFEH  Bu oğlan  kamallı 
oğlandır (S.S.Axundov); Çox səfeh adamdır 
ki. dirilib (Mir Cəlal).
KAMALSIZ  -  AĞILLI  Mən  onlara, 
ağılsız,  qabiliyyotsiz,  kamalsız  adam  deyo 
bilmərəm  (Ə.Haqvcrdiycv);  Gülər ağıllı  vo 
bacarıqlı  qızdır (M.İbrahimov).
KAM İL  -   NÖQSANLI  Kamil  insan 
kamalından  bəlli  olar  (Ata.  sözü);  Hələ  o 
özünü  nöqsanlı  bir  şəxs  kimi  tanıtmışdır 
(“Azərbaycan").
K A M İLLİK   -   SƏ FEH LİK   Dedilər 
kamilliyin, 
hürufiliyin  yeri 
zindandır
(F.Korimzadə);  Bu  da  sənin  səfehliyindir 
(“Azərbaycan").
KARLI  -   ZƏRƏRLİ  Zaman  şuluqluq, 
qışqabağı  bir  karlı  iş  yox,  filan  yox!  (Mir 
Cəlal);  Zərərli  işdir,  mən  ona  qol  qoya  bil­
mərəm (“Azərbaycan").
KASAD  -   GƏLİRLİ  Hacı  nə  bizim 
bazarımız kasaddır vo nə də puldan çətinlik 
çəkirik (Ə.Haqvcrdiycv); Alverimiz gəlirlidir.
KASADLAŞMAQ  -   VARLILIQ  Çit 
bazarı  kasadlaşmışdı,  ya  pul  tərəfindən 
çətinlik  çəkirsiniz?  (Ə.Haqvcrdiyev);  İşim 
yaxşıdır,  alverimiz  pis  deyil,  varlanırıq 
(“Ulduz”).
KASIB  -   DÖVLƏTLİ  İndi  böyüdükcə 
baxıb  görürəm  ki,  dövlətli  ilə  kasıbın  ara­
sında  böyük  fərq  var (Ə.Haqvcrdiycv).
KASIB  -   VARLI  -   Dünyadır,  ay  Soyalı 
xala!  Biri varlı olar, o biri kasıb (Mir Cəlal).
KASIBLAŞMAQ  -   VARLANMAQ 
Var-yoxu əlindən çıxıb, kasıblaşıb (“Azər­
baycan");  Baloğlan  varlanmaq  üçün  daima 
müxtəlif  yollar  axtarıb  tapmaq  haqqında 
düşünürdü (C.Əmirov).
KASIBLIQ  -   VAR LILIQ   Üzündən, 
gözündən  kasıblıq  yağır  (B.Vahabzadə); 
Varlılığa  tolosən,  yoxsulluğa  tez  düşər 
(Ata. sözü).
KEÇİNMƏK  -   YAŞAMAQ  Arvadın 
ürəyi  titrədi  və  gördü  ki,  gəlin  “körpo”sini 
bağrına  basaraq  keçinmişdi...  (İ.Şıxlı);  Bu 
dünyada yaşamaqdan  şirin  bir  şey  ola  bil­
məz (S.Rohimov).
KEÇMİŞ  -   İNDİ  Çiçoklinin  nə  keçmi­
şinə,  nə indisinə yaraşır (Ə. Vəliyev).
KEÇMİŞ -   İSTİQBAL  Mən  öz  keçmi­
şinə heykəl yonmağı; Alnına yazdıran oğul- 
lardanam...  (M.Araz);  Oğlanlarının istiqbalı 
haqqında da  Hacı  Vəlinin  müəyyən planları 
və prinsipləri  var  idi (Çəmənzəminli).
72

---

KƏSMƏ -   DOLAMA 
KƏSMƏ  -   DOLAMA  Buradan  kəsmə 
cnıııok  mümkün  idi  (S.Voliycv);  Adamlar 
homin boşluq ətrafındakı yolla dolama gedo- 
cokdir (S.Voliycv).
KİÇİK  —  BÖYÜK  No  böyüyün  yerini 
bilirsiniz,  no kiçiyin (C.Cabbarlı).
KİÇİK -  YEKƏ  İdealları yekə;  Üroklori 
kiçik (R.Rza).
KİÇİKLİ -  BÖYÜKLÜ 24 ölko gozdim; 
böyüklü, kiçikli (R.Rza).
KİÇİKLİK  -   BÖYÜKLÜK  Əlbotto, 
olboıtə,  biz  həmişə  kiçikliyinizdə  varıq 
(C.Cabbarlı);  Başın  böyüklüyü  yiyosino 
donuz güldüror (Ala. sözü).
KİÇİLMƏK -   BÖYÜMƏK  Niyo kiçil­
dim:  No oldu  birdon  (l.Tapdıq);  Bunu,  oziz 
ata,  ona  göro  yazıram  ki,  bilsən,  ınon  daha 
böyümüşəm  (S. Voliyev).
KİFİR  -   GÖZƏL  Momışə  gözəl  qızlar 
kiflr  kişilor  haqqında  bu  cür  düşünürlor 
(C.Əmirov).
KİFİRLƏŞM ƏK  -  GÖZƏLLƏŞMƏK
Anqladıqca  kifırləşir.  Siz  iso gündən-güno 
cavanlaşır,  daha  da gözəlləşirsiniz  (C.Əmi­
rov).
KİFİRLİK -  GÖZƏLLİK -  Yox canım! 
Qumru  hara,  belo  kijirlik,  ncybotlik  hara! 
(Mir Cəlal); Qırmızı pallar vo üzüno tökülən 
qara  zülflər  qızın  nazik  bədəninə  daha  da 
gözəllik verirdi (Çəmənzəminli).
KİFLİ  -   SAP'  Onda  onun  kifli,  üfunətli 
düşüncələrində  bitdən sirkəyədək  no desən 
tapılardı  (Mir Cəlal);  Mavi, s a f sular sakit- 
sakit  axırdı  (S.Qədir/adə).
KİLİDLƏNM ƏK  -   AÇILMAQ  Dili 
kilidləndi  (O.Vəliyev);  Əhmədin  boğazı 
açıldı,  dili  söz tutdu  (Ə. Vəliyev).
KİLİDLİ  -  AÇIQ Qapı  kilidli  idi. Onun 
başı açıq  idi (Ə.Voliycv).
KİLKƏLİ  -  TƏ M İZ O  qab ləmiz deyil, 
dibi kilkəlidir.
KİN  -   MƏHƏBBƏT  Qoy  bu  sonsuz 
məhəbbət günəş  kimi  var olsun!  Onlara  ver­
məz aman kinimin dalğaları  (S.Rüstəm).
KOMİK -  QARAQABAQ
KİNLİ  -   SAKİT  Sakit  ağaclar;  Kinli 
dolunun;  horbino düşür (l.Tapdıq).
KİNSİZ  -   ƏDAVƏTLİ  Güllü  qarının 
xasiyyəti  mülayim,  ürəyi  kinsizdir (T.Knzı- 
mov); Ondan özünü  gözlə, ədavətli adamdır 
I  (“Ulduz”).
KİP  -   BOŞ  Sonuncu  dofo  Mostan  otağa 
girondo  qapı  kip  örtüldü  (T.Məmmodov); 
Poneoro boş bağlanıb.
KİRİM Ə K   -   QIŞQIRM AQ  Əllərini 
bir-birinə  vurub  kiridi  (Mir  Colal);  Qədir 
sözünü  qurtarmamışdı  ki,  bəy qışqırdı  (Mir 
Colal).
KİRLİ  -  TƏM İZ  İdris torii, kirli corab- 
larim gizləmək üçün çökməsini ayağına taxdı 
(Mir Colal);  Sütuna  vurduğu  mıxdan  tiftikli 
ləmiz nıohrəba asmışdı  (Ç.Məmmədzadə).
KİRLİLİK -T Ə M İZ L İK  Bu qırın ancaq 
bilikdir,  təmizlikdir zinəti  (H.Cavid);  Onun 
əynindəki  paltarların  kirliliyi  pintiiiyindon 
ı  irəli  golir.
KİŞİ -  ARVAD Arvadın hünori  nodir ki, 
kişiyə ol  atsın (S.S.Axundov).
KİŞİLƏNMƏK -  ARVADLANMAQ -  
Ay kimson? -  deyə Mikola səsino güc verib 
yaşına  münasib olmayan  bir torzdə kişiləşdi 
(S.Qodirzadə);  Son  do  arvadlanma.  hamı 
səni  tanıyır.
KOBUDLUQ  -   Z Ə R İFL İK   Kobud 
dedim,  kobudluq  yerində  xoşa golir  (S.Rüs­
təm);  Tıqqıltının  zərifliyindən  duydum  ki, 
qadın  barmaqlarıdır (S.Qodirzadə).
KOLLEKTİV  -   TƏKBAŞINA  Bu  işin 
öhdəsindən kollektivgolo bilər.  Təkbaşına iş 
görmək də çotindır (M.S.Ordubadi).
K O LLEK TİV LƏ ŞM Ə K   -   FƏ RD İ- 
LƏŞMƏK  Buna  görə  do  əmək  kollektiv­
ləşməli  vo  istehsal  vasitolori  kollektivin 
olindo olmalıdır (C.Cabbarlı);  Bozi adamlar 
fərdiləşməyə meyil  göstərir.
KOM ALAŞM AQ 
-  
DAĞILM AQ 
Qadınlar komalaşdılar (Mir Colal);  Voton- 
daşlar, xahiş edirəm, dağılın (S.Qodirzado).
KOMİK  -   QARAQABAQ  ...Dohşotli 
faciədə  komik  rol  oynayan  istedadsız  bir
74

---