Bu xörək qurudulmuş yaxud konservləşdirilmiş göy
noxuddan hazırlanır.
Burada qurudulmuş göy noxud 1-1½ saat soyuq suda saxla-
nıb həmin suda da duz vurmadan 2 saat bişirilir. Hər 1 kq noxud
üçün burada 4-5 litr su götürülür. Təzə halda dondurulmuş göy
noxud donu açılmadan coşğun qaynar suda bişirilir. Konservləş-
dirilmiş göy noxud onun həlimində qızdırılır. Hazır olduqdan
sonra göy noxud ələkdən keçirilir, bunun suyu süzüldükdən sonra
tavaya qoyulub içinə kərə yağı yaxud süd sousu vurulur, orta
dərəcədə qatı vəziyyətə gətirilir və ən axırda da şəkər və duz
qatılıb qızdırılır. Göy noxud süfrəyə tava içində verilir və üzərinə
3-5 ədəd buğda çörəyindən qızardılmış qrenka qoyulur.
Üstünə yağ yaxud süd sousu tökülən göy noxud müxtəlif
xörəklərə qarnir yerində də istifadə edilir.
Göy noxud süfrəyə ya natural şəkildə yaxud da göyərti ilə
bəzədilmiş şəkildə verilir. Belə hallarda onun yanına bir tikə kərə
yağı qoyulur.
Qrenkanın hazırlanması. Burada qazmaqsız buğda çörəyi
üçbucaq yaxud paxlava şəklində doğranıb süddən, çiy yumurta-
dan və şəkərdən ibarət kütlə içində isladılır. Sonra həmin çörək
tikələri yağ içində qızardılıb hər iki tərəfdən qazmaq əmələ
gətirilir.
Hər pay üçün burada 84 q iri, qurudulmuş yaxud 308 q
konservləşdirilmiş göy noxud, yaxud 218 q təzə halda
dondurulmuş göy noxud, 15 q kərə yağı, 50 q süd sousu və 3 q
şəkər götürülür; qrenka üçün isə (çıxarı 50 q olmaqla) 30 q
buğda çörəyi, 25 q süd,
5
1
ədəd yumurta, 3 q şəkər və 5 q kərə
yağı götürülür.
1 kq sous üçün burada aşağıdakı məhsullar götürülür:
a) yarımqatı sous üçün – 750 q süd, 250 q su, 50 q kərə
yağı, 50 q buğda unu, 10 q şəkər;
b) orta qatılıqdakı sous üçün – 750 q süd, 250 q su, 100 q
kərə yağı, 100 q buğda unu;
116
v) qatı sous üçün – 750 q süd, 125 q kərə yağı, 125 q buğda
unu.
3.3.2. Az suda və öz şirəsində bişirilmiş tərəvəz
Tərəvəz bəzən az miqdar suda yaxud bulyonda və bəzən də
yağ vurulub öz şirəsində bişirilir. Burada doğranmış tərəvəzin
həcminə nisbətən 15-20% maye götürülür. Tərəvəz az suda yaxud
bulyonda bişiriləndə qabın qapağı örtülür.
Hər tərəvəz növü ayrıca olaraq qapağı örtülü qabda zəif od
üzərində azacıq miqdar maye içində bişirilməlidir; buna baş
soğan, yerkökü, cəfəri, kərəviz, tomat-püre yaxud digər təmverici
və aromatik məhsullar (ədviyyat) vurulur.
Öz şirəsində bişirilən tərəvəz qabaqca yağda qovrulur
yaxud bişirilir.
Süd souslu tərəvəz
Burada yerkökü, turp, kudu kubik şəklində doğranıb az
miqdar suda yaxud bulyonda bişirilir və içinə kərə yağı və duz
vurulur. Yağda qovrulmuş tərəvəz və qızardılmış göy noxud
konservi yaxud suda bişirilmiş çiçək kələm orta qatılıqda süd
sousu ilə birləşdirilir və içinə şəkər vurulub səliqəli qarışdırılır.
Süfrəyə verilən zaman həmin tərəvəz kütləsi paylıq qaba
qoyulub üstünə yağ tökülür. Bu tərəvəz qrenka ilə də buraxıla
bilər.
Həmin xörək bir növdən ibarət bu və ya digər tərəvəzdən də
bişirilə bilər. Bunlardan ən çox yayılmış olan süd souslu
yerköküdür ki, bu da müxtəlif xörəklər üçün qarnir yeri verir.
117
Hər pay üçün burada 69 q yerkökü, 33 q turp, 97 q kudu,
31 q göy noxud, 55 q çiçək kələm, 5 q kərə yağı, 2 q şəkər və 75 q
hazır süd sousu götürülür.
Yumurtalı və qrenkalı ispanaq püresi
Burada ispanaq yarpaqları seçilib yuyulur və coşğun qaynar
suda bişirilir. Hazır olan ispanaq ələkdən keçirilir və içinə duz,
şəkər və kərə yağı vurulub artıq suyu çıxınca ciddi qızdırılır.
Sonra bunun içinə orta dərəcədə qatı süd sousu tökülüb hamısı
birlikdə qarışdırılır və qızdırılır.
Süfrəyə verilən zaman ispanaq püresi təpəcik şəklində
olaraq tavanın içinə tökülür və üstünə bərk bişirilmiş yumurta,
ətrafına isə qızardılmış qrenka qoyulur.
Hər pay üçün burada 270 q təzə ispanaq, 10 q kərə yağı, 1
ədəd yumurta, 2 q şəkər, 100 q süd sousu və 50 q hazır qrenka
götürülür.
Öz şirəsində bişirilmiş kələm
Burada ağbaş təzə kələm çöp şəklində doğranıb qazana
salınır və üstünə su yaxud bulyon, sirkə, tomat-püre, dəfnə
yarpağı, istiot dənləri və baş soğan əlavə edilib yarımhazır olunca
bişirilir.
Sonra bunun üstünə duz, şəkər, qabaqca bulyonda yaxud
suda açılmış quru un qovurması vurulub ciddi qarışdırılır və hazır
olunca bişirilir. Süfrəyə verilən zaman kələm boşqaba yaxud
paylıq tavalara qoyulub üstünə göyərti səpilir.
118
Bu xörəkdə təzə kələm şoraba kələmi ilə də əvəz edilə bilər.
Şoraba kələmi burada yuyulur, sıxılır və sirkə vurulub öz
şirəsində bişirilir.
Öz şirəsində bişirilmiş kələm ət xörəklərinə qarnir yeri
verir.
Hər pay üçün burada 325 q kələm, 18 q baş soğan, 12 q
yerkökü, 7 cəfəri, 20 q tomat-püre, 5 q buğda unu, 8 q şəkər, 8 q
3%-li sirkə, 0,05 q istiot, 0,02 q dəfnə yarpağı, 10 q yağ və 3 q
göyərti götürülür.
Tərəvəz raqusu
Raqu xörəyi üçün tərəvəz kubik yaxud dilim şəklində
doğranır. Burada çiy kartof tavada yağ ilə yaxud bol yağ içində
(frityur) qazmaq əmələ gətirilincə qızardılır. Baş soğan, yerkökü,
cəfəri, turp yağda qızardılır. Boranı və kudu əsas üsul ilə
qovrulur. Ağbaş kələm, çiçək kələm və göy noxud suda bişirilir.
Bu qayda hazırlanmış tərəvəz qarışdırılaraq üstünə qırmızı
sous yaxud tomat sousu tökülür və duz, dəfnə yarpağı, habelə
istiot dənləri vurulub 10-15 dəqiqə öz şirəsində bişirilir. Bişib
hazır olana yaxın bunun içinə əzilmiş sarımsaq və kərə yağı
qatılır.
Süfrəyə verilən zaman raqu paylıq tavalara yaxud paylıq
dərin qaba qoyulub üstünə narın doğranmış cəfəri göyərtisi yaxud
şüyüd səpilir. Tərəvəz raqusu xama sousu ilə hazırlanan hallarda
sarımsaq qatılmır.
Hər pay üçün burada 67 q kartof, 38 q təzə kələm yaxud 45
q çiçək kələm, 36 q baş soğan, 56 q yerkökü, 31 q
konservləşdirilmiş göy noxud, 75 q hazır sous, 10 q yağ, 1 q
sarımsaq, 0,05 q istiot, 0,02 q dəfnə yarpağı, 5 q kərə yağı və 3 q
göyərti götürülür.
3.3.3. Qovrulmuş tərəvəz
119
Dostları ilə paylaş: |