LüĞƏTDƏ gedəN İXTİsarlar
Yüklə 6,16 Mb. Pdf görüntüsü
|
birlikdə işlədirdi (A.Şaiq); DİRRİK (göy- göyərti, səbzəvat əkilən kiçik bostan) Yaz cüt ləri işləyir, holavarlar çağırılır, bəzi adamlar da öz dirrik yerlərində çalışırdı (S.Rəhimov);
Qız, qadın əlləşib əkirlər m?- (M.S.Ordubadi). BOSTANÇI (bostançılıqla məşğul olan şəxs) Bostançı tez öz yerinə çəkilib durdu (A.Şaiq); DİRRİKÇİ [Fəxrəddin bəy:] ..cənab Fəxrəddin bəy də özü həmi bağban, həmi dirrikçi, həmi məktəbxanada müəllim... Pis ömür deyil... (N.Vəzirov).
torba ilə at tutulmaz (Ata. sözü); XALİ (kl.əd.) Axırda olub həsrəti-didari-cəmali; Qal kisəsi xali (M.Ə.Sabir). 2. boş bax əbəs 3. boş bax bikar 4. boş bax mənasız 1 BOŞAMAQ (arvadından ayrılmaq) [Zin- yət Eyvaza:] Mən getmirəm, sen məni boşa malısan (B.Bayramov); DALINDAN DƏY MƏK (fr.v.) [Məcid arvadına:] Onu bil ki, mən seni o uşaqlara görə saxlayıram. Yoxsa çoxdan dalından dəymişdim (H. Abbaszadə);
(Ə.Haqverdiyev); TALAĞINI VERMƏK [Nobi:] Yox, Hacı, sen gel elə bu qızın tala
zadsız (Ə.Haqverdiyev). BOŞANMAQ [Kərim:] Heç ağlına gətir məzdi ki, Könül özü boşanmaq barədə mə sələ qaldıra (X.Hasilova); AYRILMAQ
gördüm ki, bəlkə de menə elə gəlirdi ayrıl maq istəmir (B.Bayramov); KAĞIZINI ALMAQ (fr.v., dan.). boş-bikar bax bikar, işsiz 1 boşboğaz bax 1. naqqal; 2. ağzıyırtıq boşboğazlıq bax 1. naqqallıq; 2. ağzıyır- tıqlıq
boş-boşuna bax 1. əbəs; 2. mənasız 1 boşqab bax nimçə Bostançı 58 BOTANİK, NƏBATATÇI, NƏBATAT- ŞUNAS (botanika mütəxəssisi) BOTANİKA, NƏBATAT (bitkilər haq qında elm) I BOY (insanın, heyvanın və s.-nin bədən quruluşu) Boyun sürahidir, bədənin büllur; Gərdənin çəkilmiş minadan, Pəri (M.P.Va- qif); BAZBURUD (dan.) Yəhyanın dili gö dək olacaq, “Nə bilim” deyəcək, - bazburu- duna inandım (Mir Cəlal); BİÇİM [Bədir- cahan:] ..bu biçimdə mən ömrümdə adam görməmişəm (N.Vəzirov); BOY-BUXUN Səməd... Nadirin boy-buxunuııa baxırdı (B.Talıblı); ƏNDAM (kl.əd.) Bunların şirin ləhcələri... mütənasib əndamları və alıcı, xumar gözləri vardır (M.S.Ordubadi);
zade); QAVARA (məh.) [Hacı Nuru şair:] Əgər qatırçılıq etsəydin, bu qavara və zor ile ildə yüz əlli manata pul deməzdin (M.F.Axundzade); QƏDD Zorbadı hərçənd ki, qəddin sənin; Yox mənə tay olmağa həd din sənin (M.Ə.Sabir).
verir ki, sandığı doldurub gecə-gündüz keşi yini çekir və menim kimi bazbıırııdlu oğlanı da ona nökər edir... (S.S.Axundov); BOYLU [Kompozitor] boylu... bir adamla qarşılaşdı (İ.Əfəndiyev); BOYLU-BUXUNLU O [El dar] indi xeyli ciddi, bovlu-buxunlu bir oğlan olmuşdu (M.Hüseyn); ƏNDAMLI [Xavər] qızların üst-başına nəzər saldı, əndamlı xanım xalata oxşar, qırmızı güllü, sarı paltar gey mişdi (M.İbrahimov); QAMƏTLİ [İran qızı:] Balaca addım da irəli atanda ucaboylu, qa mətli bir adamla üz-üzə gəlib heyrətə düş düm (M.İbrahimov); QƏDD-QAMƏTLİ Bov-buxunlu Dürdanə xanım yaşı altmışa yaxın qədd-qa- mətli bir arvad idi (Ə.Əbülhəsən); TƏNU- MƏND İki tərıumənd kişi qarşı-qarşıya da yanmışdı (B.Bayramov). I boylu bax 1. boy-buxunlu; 2. uca 1 II boylu bax hamilə BOYUN (başı badənə birləşdirən hissə) Fərid boynundakı qalstuku açdı, Qaragiləyə uzatdı (M.İbrahimov); BOĞAZ [Həmzə:] Çox bədəbəd eləsa, sallam ipi boğazına, tul laram quyuya - nə dil bilər, nə də dodaq (C.Cabbarlı); GƏRDƏN (köhn.) Siyah zül fün dal gərdəndə hörəsən; Əl uzadıb, qönçə gülün dərəsən (Aşıq Ələsgər). BOYUNARDI [Qapıçı] cavab vermədən qabaq ikiqat baş əyib, iki barmağı ilə boynu nun ardını qaşıdı. Boyunardı qaşımaq Rusi yada bir zəbani-haldır. Bunun mənası budur ki, “buraya gəlib-gedəndə kasıb-kusubu unutma!” (Ə.Haqverdiyev); PEYSƏR [Mü- qim bəy:] Sözümün ewəlincisi budur ki, mən sendən ötrü bizim əmioğlu Gəray deyi ləm ki, atılıb mənim
(S.Rəhimov); SÜYSÜN Elə bil onun süysü- nündən vurdular (Q.Xəlilov). 1. BOYUNBAĞI {zinət üçün muncuq və s. düzümü) [Feliçe:] Cavanşiro deyirdi ki, bizdə - Azərbaycanda adətdir oğlan sevgilisinə qızıl şey bağışlamalıdır; üzük, boyunbağı, sırğa, bilərzik.. (H Abbaszadə); GƏRDƏN- BƏND [Bibixatutı:] Bu gərdənbəndi boy nuna keçirt. Beh, bəh, nə gözəldir! (Ə.Haq- verdiyev); GƏRDƏNLİK [Nebi:] Bir ağ gün gönnədin mənə gələli; Nə gərdənlik tax dın, nə üzük taxdın (S.Rüstəm); HƏMAİL Ay qız, sənə mailəm; Boynunda həmailəm; Dost payı şirin olar; Hər nə versən qailəm (Bayatı). 2. boyunbağı bax qalstuk
başqa bir şeyimiz qalmadı (M.İbrahimov); KÜLRƏNGİ qırmızı lapar-lapar gördüm; torpağı külrəngi (R.Rza). 2. BOZ Sarılır ağ mitilə boz dərə, çöllər, dağlar (A.Şaiq); ÇILPAQ (məc.) Bir-birinə Boylu söykənib yastı, çılpaq təpələr (B.Vahab- zadə); BİTKİSİZ.
kəsilmiş toğlunun ətindən bozartma hazır lamaqda Pasıya kömək edirdi (S.Rehimov);
sifariş elədim ki, cümə axşamı gələcəyəm bozbaş yeməyə
(C.Məmmədquluzadə); ABGÜŞT (köhn) Məşədi getdi abgiiştü öz əlində buğlana-buğlana gətirdi, çörək doğ radı, qarışdırdı və mənə “buyur” deyib tək lif etdi (C.Məmmədquluzadə); PİTİ [Məm məd:] A bacı, kabab var? Piti var? (Ə.Qa- sımov).
bozqovurma bax bozartma bozlamaq bax ağlamaq bozumsov bax bozumtul bozumtraq bax bozumtul BOZUMTUL [Rəhimzadənin] üzündəki bozumtul ləkələr indi daha aydın seçilirdi (M.Hüseyn); BOZARAQ Bozaraq pərdə çox qalın olduğu üçün oturanlar çətin... se çilirdi (Ə.Əbülhəsən); BOZUMTRAQ Bir- birinə rəqib kəsilən və sönük piltənin bozum
pərvanələrin son dəstələri qırılır ve dəli bir sevgiyə qurban verilirdi (M.S.Ordubadi);
şişirdən, böhtanları artıran; Hiyləgər alçaq ların vardır çox sifətləri (M.Rahim); İFTİRA İnsaf elə bu qədər yalan macəra demə; Pey ğəmbərə, imana bu növ iftira demə (Ə.Qem- küsar); ŞƏR Orda uzaq olarsan satqınların şərindən; Xəbis hiylələrindən... (M.Rahim). Böhtan 59 Yüklə 6,16 Mb. Dostları ilə paylaş:
|