Bulunmaq
1. BULUNMAQ, TAPILMAQ
2. bulunmaq bax olmaq
bumaze bax pamazı
bund bax üsyan
bundçu bax üsyançı
burağan bax tufan
burc bax tumurcuq
bursa bax birja
bursaçı bax birjaçı
1. BURUQ (
neft quyusu) Gəmimiz açıq
dənizdəki təzə buruqlardan birinə yan aldı
(M.Hüseyn); VIŞKA Söylə hər gün boy atan
vışkalanrı; Ən nəhayət başı dəymişdi göyə?
(S. Rüstəm).
2. buruq bax qıvrım
burulğan bax girdab
L BURULMAQ, BURUQ DÜŞMƏK,
QIVRILMAQ
2. burulmaq bax dönmək
1
burunlaşmaq bax dalaşmaq
BURUNOTU (tənbəki tozu) [Safo:] sonra
səliqə ile gilizi ovcunun içinə vuraraq bir atım
burunotu çəkdi (S.Rəhimov);
ƏNFİYƏ.
busə bax öpüş
bustan bax güllük
buta bax
1
.
qönçə; 2. naxış
buterbrod bax yaxmac
butulka bax şüşə
1
buyruq bax əmr
1
BUYRUQQULU (hər bir əmr və hökmü
yerinə yetirən) [Kəmalüddövlə;] Beləliklə
biz din rəhbərinin buyruqqulu olaraq azadlıq
nemətlərindən məhrumuq (M.F.Axundzado);
BƏNDFƏRMAN (köhn.) Əsəd der: hök
mündə bəndfərmanəm; Sensən mənə sultan,
Pəri, can Pəri (Aşıq Əsəd),
buyuxmaq bax 1. çaşmaq; 2. üşümək
2. buyurmaq bax demək
3. buyurmaq bax gəlmək
1. BUZ, DON (donmuş su haqqında)
2. buz bax soyuq 1
BUZDAĞI, AYSBERQ
buzlamaq bax donmaq
1
,
2
büğz bax kin
büxl bax paxıllıq
bükək bax dalda 1
62
Büsatlı
BÜLBÜL Saçdıqca ətrini hər səfalı gül;
Ötürdü şaxlarda sevdalı bülbül (M.Rahim);
ƏNDƏLİB (kl.əd.) Çəkilmiş guşoyə
bülbül,
fəğanü nalələr eylər; Düşən gül üstə damə
əndəlibi-zarə bənzətdim (Natəvan),
bülənd bax uca
1
BÜLÖV (kəsər alətləri itiləmək üçiin daş)
[Həmidə:] Kənarda hırıldaya-hırıldaya xən
cərinin ağzını bülövə çəkən kobud qəssaba
hirsi tutdu (H.Abbaszadə); ƏZMƏ (məh.)
Əzmiyə çəkirəm, pıçağm ağzı itilənir
(ADDL); QART (dan.).
BÜNÖVRƏ (müəyyən bir tikilinin əsası
və müxtəlif mənalarda) [Nağı:] Eh, dünyanın
bünövrəsi düz qoyulmayıb (M.İbrahimov);
BAZA [Sumqayıtda] metallurgiyanın
bazası
qoyulur (Mir Cəlal); BİNA (dan.) Mahalım
Göynükdür, şəhərim Şəki; Layıski kəndinin
binasıyam mən (Molla Cümə); TƏMƏL
Sülhün, eşqin, ağ günün, əbədi azadlığın;
Təməli möhkəm olsun (M.Rahim),
bürhan bax dəlil
bürkü bax isti
2
bürkülü bax bürkü
bürqə bax rübənd
bürokrat bax rəsmiyyətçi
bürokratizm bax bürokratlıq
bürokratlıq bax rəsmiyyetçilik
bürudət bax şaxta
I
büryan bax isti
1
BÜRÜMƏK ...Gördüm bir şölə asimana
bülənd olub, işığı hər yeri bürüyübdür
(Ə.Haqverdiyev); ALMAQ Çən alıb dağlar
I başım; Bağ başın, bağlar başını (Bayatı);
SARMAQ Birdən
qara buludlar sarmış gö
yün qatını (M.Rahim); TUTMAQ Simfo
niyanın şöhrəti; tutdu Azerbaycanı; Tutdu
bütün dünyanı (Ə.Kərim).
BÜRÜNMƏK Qaydasıdır, qara çarqat
bürünür; Siyah zülfün ucu yerdən sürünür
(Q.Zakir); SARINMAQ Mollaəbasına bərk
sarındıqdan sonra
məktubu Qurbana oxudu
(A.Şaiq); ÖRTÜNMƏK,
büsat bax dəbdəbə
büsatlı bax dəbdəbəli
BÜSBÜTÜN [Kəkilbəyov:] Xosrov bəy
Soltanovun dedikləri büsbütün düzdür (Ə. Və
liyev); BAŞDAN-BAŞA Bu dərə başdan-
başa su qaynağı idi (A.Şaiq); BİLKÜL-
LİYYƏ (köhn.) [Şölə xanım:] Əlbəttə, gə
rəkdir vəzir bu işləri bilməyə, yoxsa xana
bildirər, iş bilkülliyyə pozular (M.F.Axund-
zadə); BÜTÜN Həkim nəzərini güzgüdən
çəkən kimi özünü bütün unutdu (B.Bay
ramov); TAMAM Otaqda adam xarici aləmi,
sükutu, soyuğu tamam unudur (Mir Cəlal);
YEKSƏR (kl.əd.) [Elm:] Qəti ümmid etmi
şəm, yeksər bu qövmi atmışam (M.Ə.Sabir);
TAMAMİLƏ (bax).
büst bax heykəl
1
BÜTÖV ...qorxaq olan adamların da qəl
bində bütöv, kamil olan hər şeyə soyumaz
bir həvəs yaşayır... (M.İbrahimov); KÜLL
Görürsən bir yerdə tək-tük inkişaf etdiyi
halda, başqa bir yerdə küll şəklində təşək
kül tapır (Ş.Fərzəliyev); BÖLÜNMƏZ Gəl,
haqq sözü bölüşdürək səninlə; Bölünməzi
bölüşdürək səninlə (M.Araz)
Büsbütün
bütövlük bax birlik
1
1. BÜTÜN Deməli,
bütün qonşu uşaqları
mərasimin dalınca gediblər (M.İbrahimov);
CƏMİ O
yerdir ki, orda
cəmi dünyanın qeydi
yadından çıxır... (Ə.Haqverdiyev); CÜMLƏ
[Məhərrəm bəy:] Atamın siyahı dəftəri əlimə
düşdü. Baxıb gördüm ki, cümlə borcların
üstünə öz xətti ilə qələm çəkilmişdi
(S.S.Axundov); HAMI [Yusif:] Qızım, hirs
lənmə, men hamı arvadları demirəm (N.Nə-
rimanov); HƏP (köhn.) [Şeyx Sənan:] Həp
cinayət, qadın cinayəti! Həp qadın cürmi-
ehtirası (H.Cavid); KÜLL [Füruz:] Mən küll
Azerbaycanda yeganə adamam ki, Şekspiri
başdan-ayağa əzbərdən oxuyuram, ingiliscə
ha! (Anar); TAMAM Məhz vaxt keçirtmək
üçün xərc çəkib qonaqlıqlar düzəldirdilər və
tamam şəhərin axundlarmı, tacirlərini dəvət
edib, xörəkdən sonra ortalığa bir dini müba
hisə salardılar... (Ə.Haqverdiyev).
2. bütün bax büsbütün
büvə bax böv
Büvə
63