LüĞƏTDƏ gedəN İXTİsarlar
Yüklə 6,16 Mb. Pdf görüntüsü
|
çak bax cırıq çaqıl bax çınqıl ÇAQQAL (zool.) Görmüşəm nüsxədə bir türfə misal; Əyyami-sabaqdə bir qurd, bir çaqqal (Q.Zakir); ŞƏGAL (arx.) Qurd isə, şəğal isə biyabanda olurdu; Şəhr içrə bu hey vanlarına şükr, xudaya! (M.Ə.Sabir). 1. ÇAL Yorulmuş idi, yatırdı, yataqda xəstə yağı; Qoca o çal başını dikdi bir qədər aşağı (A.Şaiq); AG Ağ saçlı arvad sözünü qurtarmamış Mina xanım top kimi açıldı (M.İbrahimov); AĞARMIŞ Yasəmən ərinin seyrək saçlarının çallaşmış və ağarmış tük lərini qarışdırırdı... (Ə.Veliyev); ÇALLAŞ
atası ellərini çallaşmış bığlarına çekib istehza ilə gülümsündü (Ə.İldınmoğlu); QIR Çal qış! Buyur, uyğur olsun! Qır saçlarını cinlər yolsun (Ə.Cavad).
istəyirəm, ağayi-müdir, - deyə salam verib arıq, uzun, çalbaş adama tərəf getmək istədi (F.Kərimzadə); AGBAŞ(LI) Ey zəka dün yasında doğan ağbaş sənətkar; İzin ver deyim sənə ölməz yoldaş sənətkar! (M.Rahim); AĞSAÇ(LI) ..minlərlə ürəklərin döyüntü sünə qulaq asmış, ağrısını sağaltmış, ağsaçlı alimlər belə çox zaman aciz qalırlar (M.İb rahimov); ÇALSAÇ(LI) [Cəlil] ..pəncərə səmtində., çalsaçlı bir şəxsi oturmuş gördü (S.S.Axundov). çaldıran bax sosyazan 1. ÇALĞI (həyət süpürmək iiçün böyük süpürgə) Xidmətçi qadın əlindəki iri çalğı ilə küçəni təmizləyirdi (Ə.Qasımov); HƏYƏT SÜPÜRGƏSİ Gülebətin həyət süpürgəsini yerə qoyub, ev süpürgəsini, xəkəndazı götürdü, hacının otağına tərəf yollandı (M.İbrahimov); SÜPÜRGƏ (bax). 2. çalğı bax musiqi
nım da oynamağa başladı (S.S.Axundov); SAZƏNDƏ (köhrı.) Xanəndə və sazəndələr Çak 74 isə çalğı taqımını buraxıb bir tərəfə gedər lər (H.Cavid); MUSİQİÇİ (bax).
çalılıq olduğundan toyuq cücələri ilə o açıq lıqda gəzişir, qurd-quş, çəyirtkə tutub yeyər,
Fıstıq ki; Əncüm içrə şahəm (Füzuli); KOL-KOS Əsər qalmamışdır köhnə kol- kosdan; Hər yer bağ-bağatdır, hər tərəf bos tan (R.Rza). çalışqan bax fəal, seyli çalışqanlıq bax fəallıq, səy çalışma bax tapşırıq 2 1. ÇALIŞMAQ [Azər:] Sən hər işdə bi rinci olmaq istəyirsən və çalışıb olursan da (A.Şaiq); CANFƏŞANLIQ ELƏMƏK
aşağı buraxın, onsuz da bir azdan böyüyüb yenə ora qalxacaq (H.Abbaszadə); SƏY
mədi (C.Məmmədquluzadə). 2. çalışmaq bax işləmək 1 çallaşmaq bax ağarmaq 2 çalma bax əmmamə I ÇALMAQ (musiqi alətində səsləndir mək) Mən bir aşiqəm ki, bu çaldığım saz; Dumanlı dağlara səs salacaqdır (Ə.Cavad); SƏSLƏNDİRMƏK Sən do alıb ələ bir qızıl rübab; İncə tellərini səsləndir, a qız! (M.Müş- fıq).
quyruğunu basdalayarsan, qayıdar baldırını çalar (B.Bayramov); DİŞLƏMƏK Hər kəs məndən səni yaman qandırsa; Ya eqıəb diş ləsin, ya ilan, Pərim! (Aşıq Abbas); SANC MAQ İlanın quyruğunu basmasan səni sanc maz (Ata. sözü); VURMAQ [Səadət xanım:] İlan vuran yatar, amma mənim yuxum gəl məz (N.Vəzirov).
çalsaç(lı) bax çalbaş(lı) ÇALSAQQAL(LI) (saqqalı çal olan) Bu vaxt tezece ayaq açmış totuq bir oğlan qabaq sıradan “baba, baba” deyə qıçı qıçına dolaşa- dolaşa Covanninin yanında əyləşən çalsaq- qallı, motalpapaqlı kişinin üstünə gəldi (H.Abbaszadə); AĞSAQQAL [Bayraməli bəy:] Belə torbiyət sahibləridirlər ki, ağsaq
yıxılıb taxtın üstündə, biri də əyləşib xan zadə kimi... (N.Vəzirov).
məktəbdən evə gəlincə kitab çantasını yerin dən asıb həyətə qaçırdı (A.Şaiq); PORTFEL [Rəcəbin] başında qiymətli şlyapa, boynunda qalstuk, elində kitab və dəftərlə dolu bir
cili çaparla Təbrizə belə bir məktub gön dərdi.. (M.S.Ordubadi); QASİD, ELÇİ
yetirdi (M.Hüseyn). 2. çapar bax atlı çapçı bax metbeəçi çapxana bax mətbəə çapqınçı bax soyğunçu 1. ÇAPMAQ (atı iti sürmək) Çapır qızıl atlılar, öndə o gənc qəhrəman (Ə.Cəmil); SƏYİRTMƏK Atını dördnala səyirdərək mən; Nəhayət, Boz dağa gəlib yetişdim (H.Hüseynzadə).
nım qızın donundan dartıb yerə oturtdu və başındakı çarqatı da aldı, altına qoyub oturdu (M.S.Ordubadi); SƏRƏNDAZ (köhn.) Sə- rəndaz pozula, bəzək dağıla; Əfşan ola siyah tellər, açıla (Q.Zakir). çarlıq bax padşahlıq çar-naçar bax əlacsız 1 ÇARPAYI Cövdətin qəzəblə vurduğu şillo Qulamı çarpayıdan yerə yıxdı (H.Abbas zadə); KROVAT (dan) Doktor əyləşib Rza- quluxanın krovatının qarşısında boş bir sən dəldə Münəvvərin başına əl çəkir (M.S.Or dubadi); QARAYOLA (arx.) [Sitarə:] Qara- volada uzanıb gözlərim bir nöqtəyə dikilmiş olduğu halda onu düşünür, onunla qovuşur, onunla sevişirdim (A.Şaiq); TAXT (taxta
vuruşmaq 1 ; 2. dalaş maq
ÇARSU (iki tərəfi dükan olan üstüörtülü və ya açıq bazar) Men üz qoydum bazara tərəf, xəyalımda qoymuşdum gedəm düz baqqal çarsusuna və buzu alam gətirəm (C.Məmmədquluzadə); RASTA (köhn.) (dükanlar sırası) Buzu aldım əlimə və sərin baqqal rastasındarı çıxdım günün qabağına (C.Məmmedquluzadə); ÇARŞI.
onu başa salmaq istəyən yerdə daha da çaş dırmışdılar (M.İbrahimov); KARIXDIR MAQ [Fəridə:] Küçədən tapdım. Yağış isla dıb karıxdırmışdı (M.İbrahimov); QARIX- DIRMAQ [Həsən bəy:] Xam uşaqdır, teatr görməyib, o yazıq hürkür, siz de onu lap karıxdırırsınız (H.Sarabski). Çaşdırmaq 75 Yüklə 6,16 Mb. Dostları ilə paylaş:
|