LüĞƏTDƏ gedəN İXTİsarlar
Yüklə 6,16 Mb. Pdf görüntüsü
|
Düşüncə ANLAQ [Firudin:] [Azadi] artıq anlaq ve təsəvvürə malikdir (M.İbrahimov); İDRAK Hakimimülkün keyimiş idrakı vəziyyəti dərk edəcək halda deyildi (M.İbrahimov); QANACAQ Amma mənim qanacağıma görə, sizin kitabınızda olan məlumat məhz Avropa və Rusiya mənbəyindən əxz olun muşdur
(C.Məmmədquluzadə); ŞÜUR [Alagöz] başını itirir, onun., şüuru dolaşırdı (S.Rəhimov).
Bəşərin vicdanı, eşqi, ürəyi, zehni, düşün cəsi, fikri, xəyalı.. (S.Vurğun). 3. düşüncə bax ağıl I 1. DÜŞÜNCƏLİ (diişiiııcəsi olan) ..Sizin Qətibə ilə olan rəftarınız düşüncəli bir hökm darın rəftarı deyildi (M.S.Ordubadi); AĞILLI Tərlan ağıllı oğlunun hər kəlməsindən xoş lanırdı (M.Hüseyn); DƏRRAKƏLİ O oğlan yaşda səndən kiçikdir, amma qat-qat dərra- kəlidir (S.Rəhman); HUŞYAR ..Özümdən artıq huşyar dostlarıma rast gəldim.. (C.Memmədquluzadə); ŞÜURLU [Süley man:] Xeyr, bəy, Əsgər, ... çox ağıllı, yara şıqlı və çox da şüurlu oğlandır (Ü.Hacı- beyov).
2. düşüncəli bax dalğın DÜŞÜNCƏSİZ, AĞILSIZ, DƏRRA- KƏSİZ, ŞÜURSUZ L DÜŞÜNMƏK, AĞLINA GƏTİR MƏK, XƏYALINA GƏTİRMƏK, TƏ SƏVVÜR ETMƏK, ZƏNN ETMƏK 2. düşünmək bax fikirləşmək 3. düşünmək bax anlamaq düşürmək bax 1. salmaq; 2. dərmək DÜYÜ Məsumə düyünün axırıncı qismini de əsas barmaqları ilə sininin qırağına yayıb arıtladı (B.Bayramov); BİRİNC (məh.) No
ayağın var (S.Ə.Şirvani); ÇƏLTİK (qabığı çıxarılmamış düyü) Çəltik də gətir, arpa da, buğda da əkinçi! Yoxsa soyaram lap dərini, adə əkinçi! (M.Ə.Sabir).
110
Dvoryan 1. DÜZ (heç bir yerdə durmadan) Ərizəni götürüb sevinə-sevinə düz pristavm üstünə getdi (M.Hüseyn); BİRBAŞA Yazıq muzdur qolu boynunda sınıqçıdan qayıdıb, birbaşa öz xozeyninin yanına gəldi (S.Qsnizadə). 2. düz bax hamar 3. düz bax düzənlik
lidən ətraf kəndlərə, hətta qarlı hündür dağ ları aşaraq Qarabağın bozaq düzəngah/arına da çatdı (S.Rəhimov); DÜZƏN Yaşıl dü zəndə bir kənd... kirəmitli daxmalar... Əziz qonaq gəlibdir təravətli ilk bahar (M.Rahim); ARAN [Qəndab:] Obamızın camaatı, yerin dən-yurdundan el çəkmiş kimi, heç şeyə mə həl qoymurdu, elliklə köçüb getmək,
yerlərində məskən salıb əkib-biçmək haq qında düşünürdü (B.Bayramov); ÇÖL Mən səhər ala qaranlıqdan çöllərdə işləmişdim (M.İbrahimov); DÜZ [Şahin:] Qarşıdakı
enəcəyik (B.Bayramov); DÜZƏNLİK Gö rürəm çiçək açır Kür-Araz düzənliyi (Ə.Cə- mil); DÜZLÜK [Araz Şeydaya:] Sizin bu mədənlərdə düzlükdən başqa bir şey var? (A.Şaiq); QIR (köhıı.) Cənnət qoxan qırlar, əngin obalar; Bir atlasdır, yaşıl ucu görün məz (A.Şaiq); YASTANA Firəngiz sinə aşağı enəndə ceyran bulağının üstündəki
(B.Bayramov); YASAMAL, düzənlik bax düzəngah düzgün bax doğru 1 düzgünlük bax düzlük 1 düzqəlbli bax safürəkli L DÜZLÜK Düzlük xoşbəxtliyin açarıdır (Ata. sözü); DOĞRULUQ Doğruluqla dost qapısın dolan, gəl öz evindir (Ata. sözü);
(Anar).
2. düzlük bax düzəngah dvoryan bax zadəgan Ecaz Ee ecaz bax möcüzə ecazkar bax möcüzəli ehmal bax yavaş ehmal-ehmal bax yavaş-yavaş 1. EHSAN (ölmüş adamın adına, xatirə sinə verilən yemək') Lakin o [Dursun], altı ay bundan əvvəl ölmüşdü, yası tutulmuş, eh sanı verilmişdi (A.Şaiq); XEYRAT Xeyrat halvasından qarın doymaz (Ata. sözü). 2. ehsan bax sedeqə 3. ehsan bax yaxşılıq ehtimal bax 1. yəqin; 2. ümid ehtiram bax hörmət 1. EHTİRAS [cinsi əlaqə meyli) Bu gün Hüsaməddinin qadına olan ehtirasını coş durmaq və ona toslim olmamaq vezifosini sənə tapşırıram (M.S.Ordubadi); ŞƏHVƏT [Əmir;] Dünyada qadın və şəhvət olmazsa kişilərin qəlbindəki inad və müqaviməti heç bir qüvvə qıra bilməz (M.S.Ordubadi);
həyəcandır, temperamerıtdir (S.Rəhman); NƏFS Səbəb budur ki, arvadlar bunların [ərlərinin] təkcə na/sı-heyvaniyyətlərine qulluq edirlər və nəfs öləndən sonra daha cavanı evdə saxlamağa bir vasitə olmur (Çəmənzəminli). 2. ehtiras bax coşqunluq 3. ehtiras bax həvəs
zəminli); HƏRİS, ŞƏHVƏTLİ, TEMPE- RAMENTLİ. 2. ehtiraslı bax coşqun 2; atəşin 1 3. ehtiraslı bax lıevəsli ehtişam bax dəbdəbə ehtişamlı bax debdəbəli 1. EHTİYAC [bir şeyə olan tələb) [Şakir;] Bildilər ki, bir şeyə ehtiyacı var, xahişsiz- filansız düzəldilər (M.İbrahimov); HACƏT [Dərzi Zöhraba:] Amma indi sənin geri qa- Eicarı yıtmağına hacət yoxdur (S. Vəliyev); ZƏRU RƏT Əlbəttə, bu yerləri yazın isti günlərində görmək Qəhrəman üçün daxili bir zərurət idi (S.Rəhimov); TƏLƏBAT (bax).
rahimov); TƏDARÜK [Süleyman;] ..gol sən bu qoca atanın sözünə qulaq as, bu həftə toy
seyn); HAZIRLIQ İraq yerdən gəlirəm; Yar dərdindən ölürəm; Əyər mənim dostumsan;
mız onların arasında işləyirlər, ancaq onlar çox ehtiyatlıdırlar (C.Cabbarlı); DİQQƏTLİ Sizi bekləmokdon artıq yorulmuş; O qayna yan, axan diqqətli gözlər (M.Müşfıq); EHTİ-
ovcuna basdı (M.İbrahimov); ÜSULLU [Qara Hüseyn:] Ancaq bir müddət gərək
lisin heç də istəyinə uyğun deyil (S.Rəhi mov); AFİŞA (tamaşa, konsert və s. haq
uçmağa qanadı yox idi, şəhəri gəzir, küçə lərə vurulmuş afişalarına uzaqdan baxırdı (H.Abbaszadə); ANŞLAQ (teatrda, kinoda, sirkdə və s.-də biletin qurtardığını bildirən elan) ..bəzən teatr tamaşaya iki gün qalmış anşlaq asmalı olur (Ə.Haqverdiyev); ANONS (qabaqcadan yapışdırılmış elan); BİLDİRİŞ, elat bax 1. camaat; 2. köçəbə elcarı bax elliklə 1 1 1 Yüklə 6,16 Mb. Dostları ilə paylaş:
|