M-61 I e. d prof., Zahid Fərrux Məmməd
Yüklə 2,11 Mb. Pdf görüntüsü
|
165 valyuta, manat, ölkənin yeganəödəniş vasitəsidir. AMB ölkədə pul çap edən yeganə müəssisədir. Nağd pul indiyədək Azərbaycanda ən əsas ödəniş vasitəsidir. Banknotlar M1-in təqribən 70%-nə bərabərdir. Bakıdan kənar bölgələrdə nağd pul yeganəödəniş vasitəsindən çox geniş istifadə edilir. 1 yanvar 2006-cı ildə Azərbaycan manatı yenidən denominasiya etmişdir. Bunun nəticəsində, 1 yeni manat 5000 köhnə manata bərabər olmuşdur. Yeni banknotlar aşağıdakı denominasiyada çap olunmuşdur: 1, 5, 10, 20, 50 və 100 yeni manat. 2006-cı ilin sonunadək yeni və köhnə manatlar birlikdə istifadə olunacaqdır. 2007-ci ilin 1 yanvar tarixindən etibarən isə köhnə küpürlər dövriyyədən çıxarıldı. Mərkəzi Bank haqqında Azərbaycan Respublikasının qanunun 37 və 38 maddəsində Mərkəzi Bankın Pul tədavülü- nün təşkili üzərində nəzarət və pul nişanlarının tədavülə buraxılması məsələləri çox aydın təsbit edilib. 2008-ci ildə Mərkəzi Bank tərəfindən ölkə iqtisadiy- yatının nağd pula olan tələbatı tam həcmdə, tələb olunan strukturda və vaxtında ödənilmiş, nağd pul üzrə müvafiq strateji ehtiyatlar yaradılmış və onlarm yerləşdirilməsi təmin edilmişdir. 01.01.2009-cu il tarixinə nağd pul kütləsi əvvəlki ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 53% artaraq (1,4 milyard manat) 4,1 milyard manata yüksəlmişdir. 2008-ci ilin sonuna dövriyyədə olan nağd pul kütləsi ilin əvvəlinə nisbətən ədədlə 13,4% (33,4 mln. ədəd) artaraq, 282,2 mln. ədədəçatmışdır. Dövriyyədə olan pul nişanlarının məbləğcə 99,5%-ni əskinas, 0,5%-ni metal pul nişanları, ədədlə isə 53,3%-ni əskinas, 46,7%-ni isə metal pul nişanları təşkil etmişdir. Иnformasiya texnologiyalarыnыn inkişafы. Mərkəzi Bankda informasiya texnologiyalarının inkişaf etdirilməsi, mövcud informasiya sistemlərinin etibarlı və davamlı fəaliyyə- tinin təmin edilməsi və avtomatlaşdırmadan kənar qalan sahə- 166 lərin avtomatlaşdırılması hər il olduğu kimi 2008-ci ildə də Mərkəzi Bankın mühüm strateji hədəflərindən olmuşdur. Bu strateji hədəfə uyğun olaraq il ərzində Baş Mühasibat Sisteminin, Avtomatlaşdırılmış Bank Statistika Hesabatı Siste- minin, Mərkəzləşdirilmiş Kredit Reyestri Sisteminin, Mərkəzi Bankın intenet səhifəsinin, fayl serverin, daxili yazışmalar və lokal şəbəkə sistemlərinin normativ-metodoloji bazaya mü- vafıq surətdə sabit və davamlı istismarı təmin edilmiş və daim təkmilləşdirilməsi üzrə mühüm tədbirlər həyata keçirilmişdir. Baş Mühasibat Sisteminin altı ildən artıq bir müddətdə istismarda olan modullarının funksionallığının artırılması və inkişaf etdirilməsi, mühasibatlıq sahəsində analitik hesabatlılı- ğ ın və nağd pul dövriyyəsinin idarə edilməsi kimi əlavə sistem alətlərinin yaradılması, eyni zamanda sistemin mənəvi və fıziki cəhətdən köhnəlməsi iləəlaqədar olaraq onun beynəlxalq stan- dartlara cavab verən yeni versiyasının yaradılmasına zərurət yaranmışdır. Bu sahədə həyata keçirilən işlərlə yanaşı Mərkəzi Bankın informasiya texnologiyaları sahəsində aparılan inkişaf yönümlü fəaliyyəti davam etdirilmiş və daim diqqət mərkəzin- də saxlanılmışdır. Mərkəzi Bankın bütün əməliyyat və uçot sahələrini əhatə edən və informasiya texnologiyalarıüzrə bey- nəlxalq standartlara cavab verən Baş Mühasibat Sisteminin yeni versiyasının yaradılmasıüzrə «Temenos» şirkətinin T-24 proqram kompleksinin Mərkəzi Bankda tətbiqi üzrə işlər da- vam etdirilmiş, sistemin texniki təchizat təminatı yaradılmış, əsas modullar ının tətbiqi həyata keçirilmiş və ilkin testləşdiril- mə mərhələsinə başlanılmışdır. Mərkəzi Bankda informasiya texnologiyaları sahəsində aparılan inovativ tədbirlərdən biri olan, habeləölkədə həyata keçirilən Elektron-hökumət layihəsinə inteqrasiyası nəzərdə tutulan Elektron Kargüzarlıq Sisteminin - Documentum proqram kompleksinin tətbiqi üzrə işlər hesabat ilində də davam etdirilmişdir. Sistemin Mərkəzi Bankda yaradılması həm Mərkəzi Bank daxilində bütün sənəd dövriyyəsinin kağız daşıyıcılardan elektron daşıyıcılara keçirilməsinə, habelə 167 elektron-hökumət platformasıçərçivəsində digər qurumlarla elektron yazışmaların aparılmasına imkan verəcəkdir. Mərkəzi Bankda valyuta ehtiyatlarının idarə edilməsi, bu zaman yaranan risklərin ölçülməsi və onlarm proqnozlaşdırıl- ması məqsədilə Portfelin darəetmə Sisteminin yaradılmasına başlanılmışdır. Bu məqsədlə hesabat dövründə Qanunvericiliyə uyğun olaraq tender prosedurları həyata keçirilmiş və aparıl- mış detallı araşdırma işləri nəticəsində qalib olaraq Vol Strit şirkətinin proqram kompleksi se çilmişdir. Mərkəzi Bankda avtomatlaşmadan kənar qalan sahələrin müəyyən edilməsi və onların avtomatlaşmaya cəlb edilməsi istiqamətində aparılan işlərin nəticəsi olaraq kommersiya banklarında bank nəzarəti üzrə həyata keçirilən fəaliyyətin sə- mərəliliyinin artırılması və effektivliyinin yüksəldilməsi məqsə- dilə Menecment nformasiya Sisteminin (M S) və insan resurs- larının idarə edilməsi, planlaşdırılması, işə qəbul, təhsil və inki- şaf, baza əmək haqq ı, qiymətləndirmə və motivasiya prosedur- larının avtomatlaşdırılması məqsədilə nsan resurslarının idarə edilməsi sisteminin yaradılmasıüzrə müvafıq hazırlıq işləri həyata keçirilmiş, beynəlxalq təcrübəyəəsaslanaraq sistemlərin texniki şərtlər toplusu işlənib hazırlanmışdır. Mərkəzi Bankda mövcud informasiya sistemlərinin vahid blokda birləşdirilməsi, habelə statistik bazanın beynəlxalq standartlara uyğun yenidən təşkili, onun informasiya əhatəsi vəkeyfiyyətinin yüksəldilməsi məqsədilə Mərkəzləşdirilmiş Elektron Statistik Məlumat Bazasının yaradılmasıüzrə işlərə start verilmişdir. 2001-ci ildə müasir standartlara cavab verən şəbəkə avadanlıqları bazasında yaradılmış və istismara verilmiş Mərkəzi Bankın lokal şəbəkə sistemində fəaliyyət göstərən ödəniş və informasiya sistemlərinin etibarlı və təhlükəsiz fəaliyyətləri 2008-ci ildə də təmin edilmişdir. Mərkəzi Bankın lokal şəbəkə infrastrukturunun inkişaf etdirilməsi məqsədilə lokal şəbəkədə yaranan nasazlıqların operativ olaraq müəyyən edilməsi və aradan qaldırılması, habelə Mərkəzi Bankın Yüklə 2,11 Mb. Dostları ilə paylaş:
|