M ətbuat: millətin dili, gücü və güzgüsü 2011-2017-ci ILL
Yüklə 5,1 Mb. Pdf görüntüsü
|
608
Ü.Abdullayeva sonda bu q ənaətə gəlir: xəbərlərin təqdimində beynəlxalq təcrübədə formalaşmış etik prinsiplərin gözlənilməsi mühüm şərtdir. Elmi-t ədqiqat işinin sonucu – III fəsli «Peşə etikası və telejurnalistin c əmiyyət qarşısında məsuliyyəti» adlanır. Bu fəsildə telejurnalistin ictimai m əsuliyyəti, ekranda müsahiblə davranış tərzi, eləcə də şəxsi həyata müdaxilənin yolverilm əzliyi, ekstremal şəraiti işıqlandırmağın etik əsasları geniş təhlil olunur, dünya v ə Azərbaycan teleməkanında mövcud olan populyar formatların timsalında mövzuya münasib ət bildirilir. Təqdirəlayiqdir ki, müəllif mülahizələrində təqlidçi mövqeyind ə durmur, problemə yaradıcı yanaşır, mövcud elmi-nəzəri fikirləri c əsarətlə dəyərləndirir, etik normalarla bağlı bu və ya digər mülahizəni, qənaətləri ehkam kimi q əbul etmir, onları saf-çürük edir, ekranda getmiş hansısa bir kadra, epizoda münasib ət bildirərkən zamanı, şəraiti, milli, dini dəyərlər kimi amilləri n əzərə almağın vacibliyini vurğulayır. «N əticə»də dissertant araşdırmanı yekunlaşdırır, elmi-nəzəri qənaətlərini ümumil əşdirir, eyni zamanda tədqiqat prosesinin məhsulu kimi formalaşan t əkliflərini irəli sürür. Elmi-tədqiqat işinin nəticələri araşdırmaçının konkret müdd əalarında öz təzahürünü tapmışdır. Ü.Abdullayevanın televiziya yaradıcılığının etik normalarının ayrı-ayrı prinsiplər üzrə konkret öyrənilməsi və bu tipli t ədqiqatların populyar üslubda jurnalistlərə təqdim edilməsi, ölkəmizdə f əaliyyət göstərən telekanalların etik normalara münasibətini ayrı-ayrı tədqiqat əsərlərində araşdırılması, etik normalara dair konsepsiyanın hazırlanması, etik normaların teleformatlarda tam bərqərar olması üçün treninqlərin keçirilməsi kimi t əklifləri təqdirəlayiqdir. Elmi-t ədqiqat işinin qeyd olunan müsbət cəhətləri ilə yanaşı bir sıra nöqsanları da var ki, həmin məqamlara da diqqət yetirməyi vacib hesab edirik: 1. B
əzən müəllif öz-özünü təkzib edir, yaxud çox ciddi mübahisə doğuracaq mülahiz
ələr, qənaətlər irəli sürür. İkinci səhifənin birinci abzasında mətbuatın 609
dövl ət nəzarətindən azad olunduğunu yazan müəllif, on üçüncü səhifənin ikinci abzasında etik normalara riayət olunmasına nəzarətin müvafiq dövlət orqanları t ərəfindən həyata keçirildiyini qeyd edir; 75-ci s əhifədə (2-ci abzas) xəbərlərin təqdimatı barədə bəhs edərkən, müəllif Az ərbaycan teleməkanının hələlik Qərb televiziyalarındakı bu sahədəki standartı tam q əbul etməkdə çətinlik çəkdiyini yazır, bir səhifə sonra, 76-cı səhifədə Qərb telekanallarına xas xəbərin təqdimatı qaydalarının Azərbaycan teleməkanına güclü şəkildə nüfuz etdiyini vurğulayır; 19-cu s əhifədə (3-cü abzas) müəllifin qəti və birmənalı hökmü yersiz görünür: «H ələ Azərbaycan tamaşaçısında (verilişin iştirakçısı olan) və onun qarşısında hesabat verən sənətçilərdə efir mədəniyyəti çatışmır». 2. Elmi-t ədqiqat işində fikirlərin ara-sıra bu və ya başqa formada, bəzən olduğu kimi təkrarına yol verilir: 3-cü s əhifənin ikinci abzasında oxuduğumuz «Lakin hüquqi normaların m ənbəyi – dövlət təsisatları, ilk növbədə, qanunvericilik hakimiyyəti orqanlarıdır» cüml əsi 13-cü səhifənin birinci abzasında olduğu kimi verilir. Şəxsi həyatla bağlı informasiyanın yalnız həmin məlumatın cəmiyyətə xidmət etdiyi halda istifad
əsinin mümkünlüyü fikri dəfələrlə (səh. 31, 33, 70, 98 və s.) təkrarlanır. 3. Dissertant b əzən yeni fikir yürütməyə tələsir, nəticədə faktın təhrifinə yol verilir. M əsələn, o, Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə başlayan ekstremal telejurnalistika haqqında bəhs edərkən, ümumiyyətlə Az ərbaycanda ekstremal jurnalistikanın «sıfır»dan başladığını iddia edir. Halbuki, bu bel ə deyildir. İkinci Dünya Müharibəsi zamanı cəbhədə, o cümlədən İranda, Almaniyada çox sayda c əbhə qəzetləri nəşr edildiyi məlumdur. 4. Araşdırmaçı bəzən toxunduğu mövzuya o qədər aludə olur ki, tədriclə o elmi üslubu unudur, fikirl ərini tamamilə publisistik üslubda, emosional dillə
610
çatdırır, tədqiqatçı yox, pedaqoq, təcrübəli jurnalist kimi çıxış edir, gənc h əmkarlarına yol göstərir, tövsiyələrini verir (112-ci səhifənin yeddinci abzasından 114-cü s əhifənin sonuncu abzasınadək). 5. Ara- sıra dil-üslub, orfoqrafik xətalarına rast gəlinir, bəzən rəsmi s ənədlərin adları yarımçıq, təhrif olunmuş şəkildə verilir (səh. 14, II abzas; səh. 30, I abzas; s əh. 34, II abzas; səh. 32; səh. 48; səh. 9, II abzas, səh. 17, III abzas və s.), münd əricatla kitabın içərisində verilən fəslin, yarımsərlövhələrin adlarında uyğunsuzluq var, dissertasiyanın mətnində adı çəkilən bəzi müəlliflərin adları ədəbiyyat siyahısında fərqli yazılır, mətndə sitatların götürüldüyü mənbələr bəzən ya yarımçıq qeyd olunur, bəzən isə ümumiyyətlə göstərilmir (səh. 47, V abzas; səh. 43, I abzas v ə s.). Deyil
ən bütün iradlar islah oluna biləndir və elmi-tədqiqat işinin ümumi d əyərini, sanbalını azaltmır. Odur ki, dissertasiyanı kamil əsər hesab edir və dissertant Ülviyy ə Bəzim qızı Abdullayevanı göstərilən ixtisas üzrə fəlsəfə doktoru adına tamamilə layiq görürəm.
T ənzilə Yolçu qızı Rüstəmxanlının «Cənubi Qafqazda türk-müsəlman əhalisinə qarşı daşnak-bolşevik soyqırımı və dövri mətbuat (1914-1920)» mövzusunda 10.0
1.10 jurnalistika ixtisası üzrə fəlsəfə doktoru alimlik d ərəcəsi almaq üçün təqdim olunmuş dissertasiyasına R Ə Y
H ələ Az ərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə (1918-1920) az ərbaycanlılara qarşı onların doğma yurd-yuvasında ermənilərin törətdiyi Yüklə 5,1 Mb. Dostları ilə paylaş:
|