M İ L L İ K İ T A B X A N A
____________________________________
125
Qərarda belə cəhdlərin heç bir əsası olmadığı, böhtançı xarakter daşıdığı
açıqlanırdı. Naxçıvanda baş verən demokratik proseslər haqqında yanlış
məlumat verildiyi, Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi və onun
sədri Heydər Əliyev haqqında böhtanlar yağdırıldığı qeyd edilirdi. Ali
Məclis göstərirdi ki, qəbul edilən sənədlərdə, bütün deputatların, Ali
Məclisin sədrinin sessiyadakı və sentyabrın 5-də Naxçıvan televiziyası ilə
çıxışlarında «Azərbaycanın bütövlüyü və onun bölünməzliyi haqqında
qətiyyətlə fikir söylənilmiş» və «Naxçıvan Muxtar Respublikası Azərbaycan
Resublikasının tərkib hissəsidir» kimi fikirlər xüsusi vurğu ilə səslənmişdir.
Bütün çıxışlarda Azərbaycan xalqını birliyə və milli razılığa çağırışlar
səslənmişdir.
1
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin sessiyası bildirirdi ki, belə
hərəkətlər Muxtar Respublikaya qarşı irticaçı mövqe tutan Azərbaycan
televiziyasının və Azərbaycanın Kommunist rəhbərliyinin təşkil etdiyi
təxribatdır. Qəbul edilən qərarda Azərbaycan televiziyası və radiosunun
rəhbərliyindən özünün bütün informasiya kanalları vasitəsi ilə Ali Məclisin
bu qərarını elan etməsini və Naxçıvan Muxtar Respublikasının Məclisindən
və əhalisindən üzr istənilməsini tələb edirdi.
Heydər Əliyev bu barədə sentyabrın 6-da Azərinforma xüsusi bəyanat da
göndərmişdi.
Həmin bəyanat Naxçıvan Muxtar Respublikasının Məclisinin 6 sentyabr
1991-ci il tarixli iclasında müzakirə edilmiş və bəyanatın mətni
bəyənilmişdi. Bəyanatın mətninin bütün informasiya vasitələrinə
göndərilməsi qərara alınmışdı.
2
Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi sədrinin bəyanatında
Azərbaycanın Kommunist rəhbərliyinin Muxtar Respublikaya qarşı qərəzli,
təxribat xarakterli mövqeyinin səbəbləri açıqlanır və ona obyektiv qiymət
verilirdi. Aydınlıq, inandırıcılıq və və tarixi həqiqətin aşkarlığı naminə
Heydər Əliyevin həmin bəyanatını
3
bütövlükdə burada verməyi lazım
bilirik:
1
Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin Arxivi. Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Rəyasət Heyətinin
qərarları. Fond 2941, siyahı la, iş 1, vərəq 74-76
2
Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin Arxivi. Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisinin qərarları.
Fond 2941, siyahı la, iş 1, vərəq 88
3
Yenə orada. Fond 2941, siyahıla, iş 1, vərəq 89-91
M İ L L İ K İ T A B X A N A
____________________________________
126
«Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi 1991-ci il sentyabrın 4-
də cari ilin sentyabr ayının 8-nə təyin edilmiş, Azərbaycan Respublikası
Prezidenti seçkilərinin Muxtar Respublika ərazisində dayandırılması
haqqında qərar qəbul etmişdir.
Belə bir qərarın qəbul edilməsi üçün aşağıdakılar əsas olmuşdur:
Prezidentlik vəzifəsinə namizədliyə yalnız Azərbaycan Respublikası
Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi A.Mütəllibov
alternativsiz əsasda irəli sürülmüşdür.
Yeganə müxalifət qüvvəsi olan Xalq Cəbhəsi təzyiq və qanunsuzluq
şəraitində prezident seçkilərində iştirakdan imtina etmişdir. Seçki
komissiyaları və məntəqələrinin üzvləri Kommunist Partiyası orqanlarının
birbaşa göstərişi ilə təyin olunmuşlar.
Avqustun 19-da ölkədə dövlət çevrilişi etmiş SSRİ Dövlət Fövqəladə
Vəziyyət Komitəsinin fəaliyyəti ilə bağlı olaraq dövlət çevrilişində
iştirakına və cinayət etdiyinə görə Sov.İKP Siyasi Bürosu və Sov.İKP
Mərkəzi Komitəsi buraxılmışdır. Sov.İKP Siyasi Bürosunun üzvü,
Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi Ayaz
Mütəllibov mənsub olduğu təşkilatla birlikdə bu cinayətlə bağlıdır və hər
hansı bir seçkilərdə onun iştirak etməsinə hüququ yoxdur. Azərbaycanda
Kommunist Partiyasının fəaliyyəti, onun Mərkəzi Komitəsinin diktator
rejimi davam edir.
1990-cı il yanvarın 19-da Bakıya qoşun yeridilməsi zamanı insan
tələfatına səbəb olmuş Azərbaycan xalqına qarşı hərbi təcavüzdə
Mütəllibovun iştirakına dair əsaslı məlumatlar vardır.
A.Mütəllibov ölkədə dövlət çevrilişi yapmış SSRİ Dövlət Fövqəladə
Vəziyyət Komitəsinin fəaliyyətini bəyənmişdir.
Azərbaycan Respublikasının Kommunist rəhbərliyi tərəfindən Naxçıvan
Muxtar Respublikasının Ali Məclisinə və Muxtar Respublika sakinlərinin
iradəsinə hər cür təzyiqlər göstərilir. Məclisin 1991-ci il 3 sentyabrında
keçirilməsi nəzərdə tutulmuş sessiyanın işinin pozulması məqsədilə
Azərbaycan Kommunist rəhbərliyi heç bir əsas olmadan Ali Məclisin 40-
dək deputatının, şəhər və rayon sovetləri, onların icraiyyə komitələrinin
sədrlərinin Bakı şəhərinə çağırılmasını təşkil etmişdir.
M İ L L İ K İ T A B X A N A
____________________________________
127
Sentyabrın 2-də Naxçıvan şəhərinə Azərbaycanın 9 xalq deputatı,
cümlədən, 2 general və hüquq-mühafizə orqanlarının rəhbər işçiləri
gəlmişdir. Bu deputatlar qrupu özünü Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali
Məclisinə təqdim etməmiş, öz fikrini açıq şəkildə bildirməmiş və
anlaşılmayan bir fəaliyyətlə məşğul olmuşdur.
Elə bu günlərdə məlum olmayan səbəblərə görə Azərbaycan Daxili İşlər
Nazirinin müavini başda olmaqla Azərbaycan Daxili İşlər Nazirliyi
işçilərinin böyük bir qrupu Naxçıvana gəlmişdir.
Bütün bunlar bir daha inandırıcı şəkildə ona dəlalət edir ki, Azərbaycanın
Kommunist rəhbərliyi respublikanın ali qanunvericilik orqanının
fəaliyyətinə, onun əhalisinə təzyiq göstərməyə can atır və Naxçıvan Muxtar
Respublikasında baş verən demokratik prosesləri boğmağa çalışır.
Bütünbu qeyri-qanuni hərəkətlərə etiraz edərək, Sovet İttifaqının bütün
demokratik təşkilatlarına, bütün demokratik beynəlxalq təşkilatlara,
müstəqil jumalistlərə müraciət edərək Naxçıvan Muxtar Respublikasındakı
vəziyyətin obyektiv şəkildə öyrənilməsi üçün, xüsusən, Azərbaycan
prezidenti seçkilərinin keçirilməsi nəzərdə tutulmuş gün - sentyabrın 8-də öz
nümayəndələrini Muxtar Respublikaya göndərmələrini xahiş edirəm.
HEYDƏR ƏLİYEV
Naxçıvan Muxtar Respublikası Məclisinin Sədri
06.09.1991-ci il».
Azərinformun məlumatına görə, Heydər Əliyev «Azərbaycan
Respulikasının kommunist rəhbərliyini Muxtar Respublikanın ali
qanunvericilik orqanının fəaliyyətinə və sakinlərinə təzyiq göstərməyə,
demokratik prosesləri boğmağa» çalışmaqda təqsirləndirir və bu qanunsuz
hərəkətlərə qarşı etirazmı bildirirdi. «Həyat» qəzetinin bölgə müxbirinin
qəzetdə çap etdirdiyi yazıda deyilirdi: «Həyat»ın oxucularına tam
səmimiyyət və məsuliyyətlə bildirirəm ki, sessiyanın beş gün davam edən
iclaslarında əvvəldən axıradək iştirak etmişəm, Naxçıvan Muxtar
Respublikasının Azərbaycandan ayrılması barədə bir nəfərin də olsun
eyham vurmasını belə eşitməmişəm. Əksinə ilk günündən Məclisin sədri öz
çıxışında Naxçı-
Dostları ilə paylaş: |