M I l L i k I t a b X a n a
Yüklə 3,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
M İ L L İ K İ T A B X A N A ____________________________________ 134
Dağlıq Qarabağ məsələsinin yox, torpaq məsələsinin daha geniş qoyulmasını təklif etdi. Təklif etdi ki, bütün 1920-ci ildən indiyədək Azərbaycan ərazisindən Ermənistana verilmiş hamısının haqq-hesabı aparılsın, hansı dövrdə nə qədər torpaq sahələri verilib, müəyyən olunsun. Torpaqlar məsələsində Heydər Əliyevin söylədiyi bu fikirlər yalnız həmin dövr üçün deyildi. Nə qədər ki torpaqlarımız qaytarılmayıb, bu, Azərbaycan xalqı, Azərbaycan gəncləri qarşısında tarixi vəzifə kimi qoyulurdu. Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisinin sədri Heydər Əliyev çıxışının sonunda belə bir taleyüklü, tarixi əhəmiyyət daşıyan məsələ üzərində dayandı: «...bizim sessiyamız Ermənistanı necə bir təcavüzkar dövlət kimi adlandırmalıdır. Biz bu barədə qərar qəbul etməliyik. ... bunu bütün dünyaya bəyan etməliyik.» 1
çətinliklərlə də olsa dünyaya tanıtdırıldı. Avropa Şurasında Azərbaycan nümayəndə heyətinin başçısı, Avropa Şurası PAnın sədr müavini millət vəkili İlham Əliyevin böyük səyi nəticəsində Ermənistanın Avropa Şurasının sənədlərində işğalçı dövlət kimi qeyd etdirilməsinə nail olundu. Heydər Əliyevin çıxışı iqtidarda olanlar və bir çox deputatlar tərəfindən, necə deyərlər, top-tüfənglə qarşılandı. Mikrofon qarşısında növbəyə dayananlar natiqi «ittiham» etməyə, ona böhtanlar atmağa başladılar. DQMV-də vəziyyətdən danışmaq əvəzinə onunla haqq-hesab çəkməklə məşğul oldular. Bu antimilli kompaniya zamankı rəhbərlik tərəfindən təşkil edilmişdi. Sessiyada Heydər Əliyevə qarşı çıxanlar kimlər idi? müxbirlərinin suallarına akademik Cəlal Əliyev aydın və inandırıcı cavab verirdi: «Bunlar sadəcə olaraq pis adamlardır. Mən deyərdim ki, respublika rəhbərliyinin öyrədilmiş adamlarıdır». Məsələn, öz çıxışında Heydər Əliyevin işlərini yoxlamaq üçün komissiya yaradılmasını
1 Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin Arxivi.Fond 2941, siyahı la, iş 239, vəraq 113 M İ L L İ K İ T A B X A N A ____________________________________ 135
işlərinə görə oradan qovulmuşdur. İndi isə deputat «seçilmişdir». Yaxud Nadir Mehdiyev. Külli miqdarda oğurluğa görə onu mühakimə etmək istəmişdilər, sonra bəraət qazandırdılar və... deputat «seçdilər». İndi Heydər Əliyevə qarşı böhtan atırlar. Demblokdan olan Rəhim Qazıyev də qatı böhtançı, şərçi kimi çıxış etmişdi. Ümumiyyətlə, respublika rəhbərliyi Xalq Cəbhəsi rəhbərliyini də ələ almışdı, onlardan da deputat «seçdirmişdi». 1
Partiyasının Mərkəzi Komitəsində və Azərbaycan Ali Sovetinin Rəyasət Heyətində oturanlar dururdu. Onlar Heydər Əliyevin Bakıya qayıtmasını istəmirdilər. Halbuki hamısını vəzifəyə gətirmişdi: Ayaz Mütəllibov, Elmira Qafarova, Əfrand Daşdəmirov, Telman Orucov və başqalarını vəzifəyə gətirmişdi. 2
«Независимая газета»
sessiya haqqında yazırdı ki, Ali Sovetin sessiyasında söz alan Heydər Əliyev kürsüyə çıxan kimi Azərbaycan prezidenti A.Mütəllibov saat iclas zalından çıxmışdı. Azərbaycan və Naxçıvan MR-nın deputatı Heydər Əliyevin nitqində Qorbaçovun və Mərkəzin siyasəti ciddi tənqid edildi. Nitq, əsasən, Dağlıq Qarabağ probleminə həsr edilmişdi. Bu çıxışdan sonra H.Əliyevə qarşı şantaja keçdilər. M. Quliyev Heydər Əliyevin Azərbaycan KP MK-nın birinci katibi işlədiyi dövrdə fəaliyyətini yoxlamaq haqqında komissiya yaradılması təklifini verdi. Bu şantaja cavab olaraq Heydər Əliyev tələb etdi ki, «deputatın qanuni hüquqları pozulmamalı və onun statusuna hörmət edilməlidir». Parlamentdə komissiya yaradılması haqqında təklif qəbul edilmədi. Bəzi şərhçilər hesab edirdilər ki, Əliyev sessiyanı parçalayacaq, heç də belə olmadı. Aydın oldu ki, onu nəinki xalq deputatları, eyni zamanda ziyalıların böyük əksəriyyəti müdafiə edirlər. 3
Heydər Əliyevin sessiyada çıxışından sonra üç gün Bakıda ona qarşı hücumlara cavab olaraq narazılıq dalğası davam etmişdi. Heydər Əliyevi
1 «Независимая газета» Moskva, 16 aprel 1991-ci il 2
Yenə orada
3 Yenə orada, 14 aprel 1991-ci il
M İ L L İ K İ T A B X A N A ____________________________________ 136
vurur, bir çoxları evə gəlib onu müdafiə etdiklərini bildirirdilər. Heydər Əliyevin mövqeyini müdafiə etməkdə yalnız deputat xalq şairi B.Vahabzadənin və Sovetin sədrinin müavini A.Cəlilovun çıxışları müstəsnalıq təşkil etmişdi. Bəxtiyar Vahabzadə çıxış edənlərin böhtanlarına, təhqirlərinə dözməyərək, onlara qəti etirazmı bildirmişdi. O, qeyd edirdi ki, iclasın birinci günü televiziyada çıxışları dinləyib (çünki həmin gün özünü pis hiss etdiyi üçün iclasda iştirak etməmişdi. - İ.H.): «Çox təəssüfləndim. Biz son 70 illik tariximizdə həmişə vəzifədə olanın yaltağı, vəzifədən gedənin isə qənimi olmuşuq. Əliyev yoldaşa hücumdansa, gəlin görək nə dedi. Nə olar. Yəni dünən kişi bizim rəhbərimiz deyildi? Ayıb deyil? Dünən kişi bizim rəhbərimiz olub, kişiyə «bəli», «bəli» deyib buralarda nə qədər əl çalmışıq. Bu taxta, divar şahiddir». 1
Xalq şairi B.Vahabzadə Heydər Əliyevi dediklərinin həqiqət olduğu üçün ciddi müdafiə etdi: «O bizə nə demək istəyirdi. bizə onu demək istəyirdi ki, Qarabağ məsələsində bu üç illik mübarizədə bizim vahid və işlənmiş konsepsiyamız olmayıb. Yalandır? Biz bunu müzakirə etməli ikən, bu mühüm məsələni kənara qoyub, ondan keçmiş intiqamımızı almağa çalışdıq. Danışanlarımızı da yaxşı tanıyıram.. .Mən dünən bu gecəni yata bilməmişəm. Axı dədələrimiz belə namərdliyi eləməzdi». 2
Bəxtiyar Vahabzadənin çıxışını kəsmək məqsədilə sədrlik edən T.Orucov ona guya məsələdən danışmadığmı bildirdi, «gündəlikdə olan məsələyə dair fikrinizi deyin» - deməklə, sözünü kəsmək istədi. Bəxtiyar Vahabzadə isə ona qısaca olaraq: «elə mən ondan danışıram» - deyə cavab verdi və sözünə davam etdi. Əslində isə Heydər Əliyev çıxışının əsas hissəsini Dağlıq Qarabağa həsr etmişdi. Bəxtiyar Vahabzadə də bunun tamamilə yerində olduğunu müdafiə edib, öz fikrini bildirmişdi.
1
Azərbaycän Respublikası Milli Məclisinin Arxivi, fond 2941, siyahı la, iş 239, vərəq 268
2 Yenə orada, vərəq 270
Yüklə 3,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|