M. L. Tursunxodjayev Toshkent davlat texnika universiteti «Menejment» kafedrasi professori, iqtisod fanlari doktori

Ishlab chiqarish logistikasi 
korxona (firma) ichidagi moddiy 
oqim lar harafciti jarayonini o‘z ichiga oladigan sohadir.
Hozirgi zam onda raqobatbardoshlikni ta’m inlash uchun sifatli 
m ahsulot chiqarishning o ‘zi kamlik qiladi. Ishlab chiqaruvchi 
iste’molchiga tovar yetkazib berish jarayonida qo ‘shim cha ayrim 
bir xizmatlarni ham ko ‘rsatadi, uning talablarini. to 'liq qondirishga 
harakat qiladi.
Shunday qilib, 
logistik servis
tovar yetkazib berish jarayonida 
ko ‘rsatiladigan xizmatlar kompleksidir.
Texnologik yo'nalish esa transportda yuk tashish texnologiya- 
iarini, om bor xo‘jaligini, axborot ta ’m inotini, rejalashtirish va 
nazoratni takomillashti.ruvchi logistikaning funksionai sohasidir. 
L ogistikaning ayrim fun k sio n ai so h alarin i k o 'rib chiqaylik 
(L l-jadval): 
„ 
_____
" ^ f i i r D U A R i v i

---

7.
1-jadvaï
Logistikaning funksional i^ohatari vazifalari
T /r
Logistika sohasi
Asosiy v a â fa M
1.
Zaxiralar/soîib oüb 
g^amiash
— zaruriy moddiy zaxiralarni rejalashtirish, 
shakllantirish va mii saqlash uchun xarajatlar;
— ishlab chiqarishda materialiarga 
bo‘lgan ehtiyojlami imkon qadar maksimal 
iqtisodiy samara bilan qondirish
2.
Ishlab ch.{qarish.
— moddiy boylikïar yaratish, moddiy 
xizmatlar ko'rsaîish (oldin yaratilgan 
boyliklaminr»; qiymatini oshirish 
boWicha xizmatlar)
3.
Servis
“ tovariarni iste’molchilarga yetkazib berish 
jarayonida xizmat ko‘rsatish
4.
Taqsimot
“ •xaridorlar talabini aniqlash, xo‘Jalik 
aloqalarini o^matish, iste’molchüargaxizmat 
ko'rsatish, tovar harakatining ratsional 
shakllarini ia.nJ.ash va savdoni tashkii etish
5.
Maks'uîotni tashish 
(transportirovka)
•“ transport turini tanlash, rejalashtirish va 
mahsuiotni yetkazib berish bo'yicha 
monitoring o‘tkazish
6.
Omborga joylash va 
omborda mal^ulotga 
ishiov berish
“ omborni joyiashtirish variantinl tanlash, 
omborda qayta ishlashni boshqarish, o‘rash
7.
Axborot ta’minoti
— moddiy oqimlarning harakati. xususida 
ma’lumotlar >ig‘ish, logistikjarayonlarni 
kompyuterlar bilan ta’minlash
Taqsimot - bu logistikaning isiilab ciiiqaruvchidan iste^moi- 
ciiigaciia b o ‘lgan y o ld a g i m oddiy oqim boshqam vi b o ‘yicha 
vazifalar kompieksüîi o‘z iciiiga oigan, sotisii xususida qo^yilgan 
vazifaiardan boshlab, iste’molchiga m ahsulotni yetkazib berish- 
gacha yoki sotib bolin g an d an keyingi xizmatlar yakunlanguncha 
bo'lgan vazifalarni o ‘z ichiga ojgan sohadir.

---

Yuk tashish — o ‘z ichiga nafaqat yukni ishlab chiqaruvchidan 
iste’m olchigacha, korxonadan om borgacha, om bordan om bor- 
gacha, balki om bordan iste’mol yerigacha yetkazib berishni o ‘z 
ichiga oladi.
Ombor xo‘jaUgi ~ o ‘z ichiga mahsuiot uchun om bor obyekt­
larini ularni joylashtirish va ulardan foydalanishni oladi.
Axborot “ ■ h a r qanday logistik tizim axborot va nazorat 
tizimostilar tizimlari yordamida boshqariladi. U lar orqali buyurtma, 
mahsulotni yuklash va jo ‘natish haqidagi talabnom alar, zaxira­
larning kerakli miqdorda ushlab turishi kabi operatsiyalar amalga
Y uqoridagilardan kelib chiqib aytish m um kinki, axborot 
logistikasi logistikaning bir tarm og‘i b o iib , m aiu m o tlar oqimini 
tashkil etadigan materiallar oqimini kuzatishda ham da tahminot, 
ishiab chiqarish va sotish jarayonlarini b o g iab turadigan bo‘g i n
7. 
Logistikaga berilgan îa 'hflar mohiyatini tushuntirib bering.