130
ovqat” hisoblangan. U o’zining bu rangi bilan turli yirtqichlardan
himoyalanadi.
Aksolotl:
U meksika ambistlari lichinkalariga tegishli. Ularda
metamormoz ro’y bermaydi, voyaga yetganlari suvda hayot kechiradi va
jabralari bilan qoladi. Aksolotl olimlar tomonidan umurtqa pog’onasi va
nerv sistemasi orqali yo’qotilgan qismlarini qayta tiklashi aniqlangan.
Yulduzburun krot:
Bu antiqa krot, Shimoliy
Amerikada uchraydi va
o’zining go’shtdor burni bilan ajralib turadi. Yuzining oxirida 22 ta
harakatchan o’simtalari bo’lib, u turli tashqi ta’sirlarni sezuvchi antenna
vazifasini bajaradi.
2. Bio xilma-xillikni o’lchash va o’rganish usullari
Ekosistema darajasida xilma-xillikni inventarizatsiyasini
tez-tez
aero yoki sputnik orqali rasga tushurish usuli yordamida bajariladi.Bu
ekosistema xilma-xilligini va uni landshaftini xususiyatlarini to’la
ko’rinishini aniqlashga ancha qulay hisoblanadi, buning asosida
ekosistemadagitur bio xilma-xilligini ham aniqlash mumkin.Xilma-
xillikni yana ham aniqroq tur darajasida baholashda tur boyligini aniqlash
zarur, ya’ni ana shu joyda uchraydigan
turlarni kuzatib hammasini
ro’yxatini tuzish Katta maydonlurlarni uchrash chastostasi (zudligi)
tushunchasi ishlatiladi.Misol uchun 1m
2
da kuzatiliyotgan tur sonini
boshqa maydonlardagi shu tur bilan solishtirish.
Agar bir tabiiy uyushmani strukturasini kuzatilayotgan vaqtda bitta
ko’rsatgich-tur boyligi orqali xarakterlamoqchi bo’lsak
biz bunda qaysi
turni kam qaysi turni ko’p uchratishidek muhim informatsiyaga ega
bo’lmasligimiz mumkin. Bu esa kuzatatilishi mumkin bo’lgan tabiiy
uyushmani to’liq akslantira olmaydi. Buning
uchun tur xilma-xilligini
131
indeksi degan tushuncha kiritilgan,bunda turni uyushmadagi umumiy soni
va ularni ko’pligini nisbatidek ma’lumotga ega bo’lishimiz mumkin.
Gen darjasidagi xilma-xillkni o’lchash ancha qiyin. Buning uchun odatdan
tashqi tug’ma alomatlardan foydalaniladi. Bunday belgilar asosida turdagi
diskret
guruhlarni
ajratish
mumkin.Bunday
tipdagi
individual
o’zgaruvchanlik polimorfizm deb ataladi. Buni xonqizi populyasi misolida
ko’rish mumkin.
Dostları ilə paylaş: