M ü Ə L l I f V ə Ə s ə r L ə r I h a q q I n d a

HƏYATIN GERÇƏK MƏNŞƏYİ
126
elmi təsnifatda archaeocetea (arxaik, yəni qədim balinalar) kimi məlum olan nəsli 
kəsilmiş özünəməxsus dəniz məməliləri ilə yaşayan balina və delfinlər arasında 
qohumluq əlaqəsi qurmağa çalışırlar. Lakin əslində mövzu üzrə mütəxəssislər 
fərqli düşünürlər. Təkamülçü paleontoloq Barbara C.Stahl belə yazır:
Bu, archaeoceteaların qıvraq formada olan bədənləri və özünəməxsus mişar 
dişləri  onların  dövrümüzdəki  balinaların  əcdadı  olmadığını  açıq  şəkildə 
ortaya qoyur.
168
Dəniz  məməlilərinin  mənşəyi  ilə  bağlı  təkamülçü  ssenari  molekulyar 
biologiyanın kəşfləri baxımından da çıxılmaz vəziyyətdədir. Klassik təkamülçü 
ssenari balinaların iki böyük qrupunun, yəni dişli balinaların (odonotoceti) bığlı 
balinalarla  (mysticeti)  bir  ortaq  əcdaddan  təkamüllə  törədiyini  güman  edir. 
Amma  Brüssel  Universitetindən  Mişel  Milinkoviç  yeni  bir  nəzəriyyə  ilə  bu 
fikirə qarşı çıxmış, anatomik bənzərliyə əsasən qurulan fərziyyənin molekulyar 
kəşflər tərəfindən təkzib edildiyini belə vurğulamışdır:
Cetaceanların  (balinaların)  böyük  qrupları  arasındakı  təkamül  əlaqələri 
morfoloji və molekulyar analizlərin çox fərqli nəticələrə aparması səbəbindən 
daha  da  problemlidir.  Morfoloji  və  davranış  xarakterli  kəşflərə  baxılaraq 
edilən  ənənəvi  şərhlər  ekolokasiyaya  malik  dişli  balinaların  (təqribən 
67  növ)  və  filter  sistemiylə  qidalanan  bığlı  balinaların  (10  növ)  iki  fərqli 
monofilotik (öz daxilində tək mənşədən gələn) qrup olduğunu fərz edir... 
Digər tərəfdən, DNT üzərində aparılan filogenetik (təkamül qohumluğu) 
təhlilləri... və amin turşusu müqayisələri... uzun zamandan bəri qəbul edilən 
bu təsnifatla ziddiyyət təşkil edir. Dişli balinaların bir qrupu, yəni kaşalotlar 
morfoloji  cəhətdən  özlərindən  tamamilə  fərqlənən  bığlı  balinalara  digər 
odontocetlərdən (dişli balinalardan) daha yaxın görünür.
169
Qısaca desək, dəniz məməliləri xəyali təkamül sxemlərinin hər birinə üsyan 
edirlər.
Dəniz  məməlilərinin  mənşəyi  məsələsindəki  təkamülçü  təbliğat  bir  daha 
üzə çıxdığı kimi, əslində ortada həqiqi dəlillərə əsaslanan bir təkamül prosesi 
deyil, təkamül nəzəriyyəsinə görə sxemə yerləşdirilməyə çalışılan, amma heç 
cür bu sxemə uyğun gəlməyən dəlillər var.
Sübutların ön mühakiməsiz təhlil edilməsiylə ortaya çıxan nəticə budur ki, 
tarixdəki fərqli canlı qrupları bir-birlərindən asılı olmadan, ani surətdə ortaya 
çıxmışdırlar. Bu da bütün canlıların yaradıldığının elmi dəlilidir.
Məməlilər təkamül pillələrinin ən yuxarı hissəsində yerləşən canlılar kimi 
qəbul edilirlər. Vəziyyət belə olduğu hlada, əvvəla, bu canlıların nə üçün dəniz 
mühitinə keçdiyini açıqlamaq çox çətindir? Növbəti sual isə belədir: necə olub 
ki, bu canlılar dəniz mühitinə balıqlardan belə daha yaxşı uyğunlaşıblar? Çünki 
yırtıcı balinalar, delfinlər kimi məməli və ağciyərli canlılar suda tənəffüs edən 

---

Gerçək Təbiət Tarixi -II-
127
balıqlardan belə daha mükəmməl şəkildə yaşadıqları mühitə uyğundurlar. 
Dəniz məməlilərinin xəyali təkamülünün mutasiya və təbii seçmə vasitəsilə 
açıqlana bilmədiyi olduqca açıqdır. “GEO” jurnalında dərc olunan bir məqalə 
dəniz məməlilərindən mavi balinanın mənşəyindən bəhs edərkən darvinizmin 
bu mövzudakı çarəsizliyini belə ifadə edir:
Mavi balinalar kimi dənizdə yaşayan digər məməli heyvanların da bədən 
quruluşları  və  orqanları  balıqlarınkına  bənzəyir.  Onların  skeletləri  də 
balıqlarınkı  ilə  oxşardır.  Balinalarda  ayaq  adlandırdığımız  arxa  üzvlər 
tərs  inkişaf  edib  yarımçıq  qalmışdır.  Ancaq  bu  heyvanların  formalarını 
dəyişdirdikləri  haqqında  əldə  ən  kiçik  məlumat  belə  yoxdur.  Dənizə 
qayıdışın  darvinizmin  iddia  etdiyi  kimi,  uzunmüddətli  yavaş  keçidlə 
deyil,  ani  sıçrayışlar  şəklində  olduğunu  qəbul  etməliyik.  Paleontoloqlar 
dövrümüzdə balinanın hansı məməli heyvan növündən törədiyi haqqında 
kifayət qədər məlumata malik deyil.
170
Quruda yaşayan kiçik məməli heyvanın təkamül prosesi nəticəsində necə 
olub 30 metr və 60 ton ağırlığında bir balinaya çevrildiyini düşünmək həqiqətən 
də çox çətindir. Darvinistlərin bu məsələdə edə biləcəkləri yeganə şey “National 
geographic” jurnalında dərc edilən aşağıdakı hekayədə olduğu kimi, təxəyyül 
güclərindən istifadə edərək ssenari uydurmaqdır:
Balinaların əmələ gəlməsi bundan 60 milyon il əvvəl dördayaqlı və tüklü 
məməlilərin  qida  axtarmaq  üçün  dənizə  girmələriylə  başladı.  Zaman 
keçdikcə  yavaş-yavaş  dəyişikliklər  əmələ  gəldi.  Arxa  ayaqlar  itdi,  qabaq 
ayaqlar üzgəclərə çevrildi, tüklər yoxa çıxaraq qalın, yumşaq, hamar balina 
dərisinə  çevrildi,  burun  dəlikləri  başın  təpəsinə  doğru  yerini  dəyişdi, 
quyruq genişlənərək balinanın fırçayabənzər quyruğuna çevrildi və bədən 
suyun içində getdikcə böyüyərək nəhəngləşdi.
171
Yuxarıda bəhs olunan mərhələli təkamül ssenariləri, bu ssenarini yazanlar 
Dəniz məməliləri sanki 
yerləşdirildikləri xəyali
rəsmlərin hər birinə üs-
yan edir. Gəldiyimiz nə-
ticə taricdə ortaya çıxan 
canlı  qruplarının  bir-
birlərindən müstəqil və 
anidən ortaya çıxmaları-
dır. Bu da bütün canlıla-
rın  yaradılmış  olduğu 
gerçəyinin elmi sübutu-
dur.

---

HƏYATIN GERÇƏK MƏNŞƏYİ
128
da daxil olmaqla heç kimi qane etmir. Biz yenə də bu uydurmanı hərtərəfli təhlil 
edək və nə cür həqiqətdənkənar olduğunu mərhələ şəklində nəzərdən keçirək.
 Dəniz məməlilərinin özünəməxsus quruluşu
Təkamülçülərin dəniz məməliləri ilə bağlı təkamül ssenarilərinin nə qədər 
qeyri-mümkün olduğunu göstərən digər bəzi dəlillər də bu canlıların olduqca 
özünəməxsus  quruluşa  malik  olmalarıdır.  Tənəffüs  üçün  ağciyərlərindən 
istifadə edən bir məməlinin dəniz mühitində keçirməli olduğu adaptasiyaları 
nəzərə aldıqda belə bir keçid haqqında “qeyri-mümkün” sözü belə qənaətbəxş 
deyil.  Belə  bir  keçiddə  təkamül  prosesi  daxilində  ara  mərhələlərdən  hər 
hansı birinin əksikliyi canlını həyatdan məhrum edəcək və təkamül prosesini 
dayandıracaqdır. 
Dəniz  məməlilərinə  su  mühitinə  keçərkən  lazım  olan  adaptasiyalar 
(uyğunlaşmalar) belə sıralana bilər:
1-  Suyun  qorunması.  Dəniz  məməliləri  su  mühitində  yaşamalarına 
baxmayaraq,  su  ehtiyaclarını  balıqlar  kimi,  yəni  duzlu  sudan  faydalanaraq 
təmin  edə  bilməzlər.  Yaşamaq  üçün  şirin  suya  ehtiyacları  var.  Dəniz 
məməlilərinin  su  mənbələri  çox  yaxşı  məlum  olmasa  da,  su  ehtiyaclarınn 
böyük hissəsini tərkibində okeandakı duz nisbətinin üçdə biri qədər su olan 
canlıları yeyərək təmin etdikləri düşünülür. Bu qədər qıt su mənbələrinə malik 
olan dəniz məməliləri üçün suyun mütləq qorunması və suya qənaət edilməsi 
olduqca vacibdir. Elə bu səbəbdən, dəniz məməliləri dəvələrdəki kimi suyun 
qorunması mexanizminə malikdirlər. Eynilə dəvələr kimi dəniz məməliləri də 
tərləmirlər. Böyrəklər sidiyi insanlardan daha yaxşı şəkildə toplayaraq onlara 
su  qazandırır.  Beləliklə,  su  itkisi  ən  az  səviyyədə  olur.  Suya  qənaət  ən  kiçik 
detallarda belə özünü göstərir. Məsələn, ana balina balasını pendir qatılığında 
olan südlə bəsləyir. Bu süd insan südündən 10 dəfə yağlıdır. Südün bu qədər 
yağlı olmasının bəzi kimyəvi səbəbləri var. Yağ bala tərəfindən qəbul edildikdən 
sonra orqanizmdəki parçalanma prosesi nəticəsində su meydana gəlir. Beləliklə, 
ana az su itkisiylə balasının su ehtiyacını təmin edir.
2- Görmə və xəbərləşmə. Delfinlərin və balinaların gözləri fərqli yönlərdə 
görməyə imkan verən formadadır. Suyun altında və üzərində eyni dərəcədə 
mükəmməl şəkildə görə bilirlər. (Halbuki insan da daxil olmaqla bir çox canlı 
işığın qırılmasındakı fərqlərə görə öz təbii mühiti xaricində yaxşı görə bilmir). 
Bir delfin suyun 6 metrə qədər üzərinə tullana bilir və havada onun üçün tutulan 
qidanı həssaslıqla ala bilir.
Dəniz məməlilərinin gözü ilə quruda yaşayan canlıların gözü həddindən 
artıq  fərqli  xüsusiyyətlərə  malikdir.  Quruda  gözü  gözləyən  təhlükələr  fiziki 
zərbələr  və  tozdur.  Bu  səbəbdən  quruda  yaşayan  heyvanların  göz  qapaqları 

---