XƏYALIN DİGƏR ADI: MADDƏ
150
elə bir şey də yoxdur ki, açıq-aydın kitabda olmasın! (Yunus surəsi, 61)
M
addənin əsli ilə heç vaxt təmasda olmadığımızı və gördüyümüz
hər şeyin beynimizdə əmələ gələn hisslər olduğu həqiqətini tam
qavraya bilməyən bəzi insanlar müxtəlif səhv fikirlərə düşür, bu
həqiqətdən səhv nəticələr çıxarırlar. Məsələn, bir qismi maddənin
xəyal olduğuna dair izahları “maddə yoxdur” kimi anlayırlar. Bir qismi isə
maddənin ancaq biz gördüyümüz zaman xəyal kimi mövcud olduğunu,
ancaq görmədikdə yox olduğunu zənn edirlər. Bunların heç biri doğru deyil.
Əvvəla, “maddə yoxdur” və ya “insanlar, ağaclar, quşlar... bunların heç biri
yoxdur” demək qətiyyən doğru deyil. Çünki bunların hamısı var və hamısını
Allah yaratmışdır. Ancaq Allah bütün bu varlıqları kitabın əvvəlindən bəri
izah etdiyimiz kimi bizim üçün görüntü, hiss kimi yaratmışdır. Yəni Allah
bu varlıqları yaratdıqdan sonra onları öz başlarına (qaim) olan sabit varlıqlar
etməmişdir. Hər birini hər an yaratmaqda davam edir. Biz görsək də, görməsək
də, bu varlıqlar Allahın hafizəsində sonsuzluğa qədər mövcuddur. Bizdən
əvvəlkilər kimi, bizdən sonrakı varlıqları da Allah tək bir an içərisində onsuz da
yaratmışdır. Zamanın hiss olması mövzusunda izah edildiyi kimi, zamanı da
Allah yaratmışdır və Allah zamandan uzaqdır. Ona görə, bizim üçün gələcəkdə
var olacaq varlıqlar da əslində Allah qatında “tək bir an” içərisində yaradılmışlar
və hal-hazırda mövcuddurlar. Ancaq biz zamandan asılı olduğumuza görə,
onları hələ görə bilmərik.
Gələcəkdə görə biləcəyimiz və ya bizim üçün gələcəkdə mövcud olacaq
varlıqlar necə Allahın hafizəsində hər an mövcuddurlarsa, keçmişdəkilər də eyni
şəkildə, heç itmədən Allahın hafizəsində mövcuddurlar. Məsələn, sizin rüşeym
kimi ana bətnindəki halınız, oxuma-yazmağa başladığınız bu günkü halınız, ilk
dəfə qiymət vəsiqənizi əlinizə aldığınız an, ilk dəfə avtomobil istifadə etdiyiniz
an, bir gün avtobusda yer verdiyiniz yaşlı qadının üzündəki
təbəssümün olduğu an kimi, keçmişdə yaşadığınız
bütün anlarla yanaşı gələcəkdə yaşayacağınız bütün
anlar da hal-hazırda Allahın hifzindədir və heç itmədən
sonsuzluğa qədər qalacaqlar.
Yolda gedərkən ayağınıza ilişən daş parçası
qədərdə siz hələ doğulmamış ayağınıza ilişəcəyi
vaxt müəyyən edilmiş şəkildə yaradılmışdır. O
İnsanın yaşadığı heç bir an itməz, Allahın hafizəsində
bütün canlılığı ilə sonsuzluğa qədər saxlanılır.
XƏYALIN DİGƏR ADI: MADDƏ
152
daşın daha böyük qayadan qopduğu, bütün girinti-çıxıntılarının əmələ gəldiyi
hər mərhələ Allah qatında siz hələ o daş ayağınıza ilişmədən əvvəl mövcuddur.
Eyni şey zibil qutusunda gördüyünüz ölü kəpənək və ya başınıza ağacdan düşən
quru yarpaq üçün də keçərlidir. Kəpənəyin hələ tırtıl halından baramadan
çıxmasına, qanadlarını qurutduğu andan yerdəki zibilə qarışdığı ana qədər
hamısı qədərdə sonsuz başlanğıcdan məlumdur. Allah qatında bu kəpənəyin
canlı halları və ölü halı heç itmədən durur və sonsuzluğa qədər durmaqda
davam edəcəkdir.
Bütün hadisələr “Lövhi-məhfuz” adlı
kitabda qeyd olunmuşdur
Əvvəlki bölmədə də izah etdiyimiz kimi, Allah bizim üçün keçmiş və
gələcək bütün hadisə və varlıqları tək bir anda yaratmışdır. Quranda bütün
insanların və varlıqların qədərlərinin Allah qatında Lövhi-məhfuz adlandırılan
əsas kitabda qorunduğu belə bildirilir:
Şəkildə gördüyünüz kəpənəyin hələ yumurta olduğu anından barama halına,
baramadan çıxıb uçmağa başladığı andan ölüb zibillərə qarışdığı halına qədər
hər halı hal-hazırda Allah qatında canlı şəkildə mövcuddur. Kəpənək Allahın
hafizəsində hal-hazırda baramadan çıxır, hal-hazırda uçmağa başlayır və hal-
hazırda ölərək yerə düşür.
Sonsuz Zaman Allahın Hafizəsində Qorunur
153
... Dərgahımızda (hər şeyi) hifz edən bir Kitab vardır! (Qaf surəsi, 4)
Göylərdə və yerdə elə bir gizli şey yoxdur ki, açıq-aydın Kitabda (Lövhi-
Məhfuzda) olmasın! (Nəml surəsi, 75)
Allah başqa ayələrində də göylərdə və yerdə olan hər şeyin bu kitabda
olması həqiqətini belə xəbər verir:
İnkar edənlər: “Qiyamət bizə gəlməyəcəkdir!” - dedilər. De: “Xeyr, qeybi
bilən Rəbbimə and olsun ki, qiyamət sizə gələcəkdir. Nə göylərdə, nə
də yerdə zərrə qədər bir şey Ondan gizli qalmaz. Bundan kiçik, yaxud
böyük elə bir şey yoxdur ki, açıq-aydın kitabda olmasın!” (Səba surəsi,
3)
Ayələrdə də bildirildiyi kimi, kainat yaradıldığından bəri mövcud olan
canlı-cansız hər şey, baş verən hər hadisə Allahın yaratmasıdır və ona görə,
bunlardan Onun xəbəri vardır; yəni bütün bunlar Allahın hifzindədir. Lövhi-
məhfuz da Allahın Hafiz sifətinin bir təzahürüdür.
Keçmiş və gələcək əslində “hal-hazırda” yaşanmaqdadır
Allah qatında zaman olmadığı üçün bütün hadisələr tək bir anda həyata
keçir və o, “hal-hazırki an”dır. “Hal-hazırda” bizim üçün keçmiş və gələcək olan
bütün hadisələr Allah qatında bizim hadisələri gördüyümüzdən daha aydın və
canlı şəkildə baş verir. Məsələn, hz. Yunus hal-hazırda gəmidəki tələ nəticəsində
dənizə atılır, hz. Yusif hal-hazırda qardaşları tərəfindən quyuya atılır, hal-
hazırda zindandakı ilk yeməyini yeyir, zindandan hal-hazırda çıxaraq yeriyir.
Hz. Məryəm hal-hazırda Cəbrayıl ilə danışır, hz. İsa hal-hazırda doğulur. Hz.
Nuh gəmisinin ilk mismarını hal-hazırda vurur, hz. Nuh və ailəsi hal-hazırda
gəmidən Allahın onları üçün seçdiyi torpaqlara enirlər. hz. Musanın anası
onun beşiyini hal-hazırda gəmidən buraxır, hz. Musa hal-hazırda sıx meşəlikdə
Allahdan ilk vəhyini alır, dəniz hal-hazırda iki yerə yarılır, inananlar hal-hazırda
dənizdən keçərkən Firon hal-hazırda ordusu ilə birlikdə boğularaq ölür. Hz.
Musa hal-hazırda Xızırla görüşür, Xızır da yetim uşaqların divarını hal-hazırda
sökür. Hz. Zülqərneyndən onları qorumaq üçün sədd inşa etməsini istəyənlər
tələblərini hal-hazırda ona çatdırırlar və hz. Zülqərneyn qiyamətə qədər deşilməz
və keçilməz səddi hal-hazırda inşa edir. Hz. İbrahim atasına hal-hazırda nəsihət
edir, bütpərəst tayfanın bütlərini hal-hazırda sındırır və tayfasının onu atdığı
atəş hz. İbrahimə hal-hazırda sərinlik verir. Hz. Muhəmməd (s.ə.v.) hal-hazırda
Cəbrayıldan vəhy alır, elə indicə Məscidül-həramdan əl-Əqsa məscidinə aparılır.