Magistrantların XVIII respublika Elmi konfransı, 17-18 may 2018-ci IL
Magistrantların XVIII Respublika Elmi konfransı, 17-18 may 2018-ci il
Yüklə 10,07 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Magistrantların XVIII Respublika Elmi konfransı, 17-18 may 2018-ci il
Magistrantların XVIII Respublika Elmi konfransı, 17-18 may 2018-ci il 449
Deməli, hər bir tərbiyəçi hər hansı bir sifəti uşağa aşılamağa başlamazdan qabaq şəxsi davranışında nümayiş etdirməli, özünün xarakter əlamətinə çevirməlidirlər. Əks halda tərbiyə işində müsbət nəticə qazanmaq qeyri-mümkündür. Müəllimlik elə bir yüksək peşədir ki, Platon da müəllimə yüksək qiymət verib demişdir ki, ―Atam məni göydən yerə endirmişdir, müəllim isə məni göylərə qaydırdı.‖
Universitet termini az qala bütün dünyada ortaq istifadə edilən ifadədir. İngilis dilindən ―university‖ , ―universe‖ kəlmələrindən meydana gəlmişdir. ―Universe‖ özü hamısı bir arada , dünyanı və bütün insanları əhatə edən kainat mənasını verir. Köhnə ingilis və fransız dillərindən bu günümüzə qədər gələn ―universitet‖ kəlməsi bütün dünya elmlərini özündə cəmləyən , fərqli fakültələri birləşdirən məkan və həm də qurum deməkdir ( Webster’s New Twentieth Century Dictionary , 1979). Qısası , universitet bütün dünya elmlərinin tədris edildiyi və həm də ―istehsal edildiyi ― ali təhsil məkəzidir.Şərq mədəniyyətində universitet kəlməsinin mədrəsə kəlməsi ilə əvəz olunması kimi hallar vardır. Son illər beynəlxalq təşkilatların hazırladığı ―Ən yaxşı universitetlər‖ siyahılarında ölkəmizdən heç bir universitet yer almağı bacarmamışdır. O zaman qarşımızda belə bir əsas sual yarana bilər : Bu təşkilatlara görə ―ən yaxşı universitet ― necədir və hansı kriteriyalara sahibdir ? Dünyanın ən yaxşı universitetləri sıralanarkən fərqli kriteriyalar əsas götürülə bilər. Bəzən hətta bir xüsusiyyətə görə belə dəyərləndirmə aparılır. Sıralamaların inkişaf etmiş ölkələr üçün həmin ölkə daxilində, bəzən qitələr üzrə , bəzən də dünya üzrə aparılması mümkündür ( coğrafi cəhətdən sıralama ). ―US News and Reports‖un dəyərləndirməsində 6 əsas kriteriya əsas götürülür: 1.
Universitetin akademik mütəxəsislərinin dəyərləndirilməsi (40 %) 2.
Şirkətlərin insane resursları rəhbərlərinin dəyərləndirmələri ( 10 %) 3.
Beynəlxalq sferadan olan müəllim sayının dəyərləndirilməsi ( 5 %) 4.
Beynəlxalq sferadan tələbə sayının dəyərləndirilməsi ( 5 %) 5.
Bir müəllim sayına düşən tələbə sayının dəyərləndirilməsi ( 20 %) 6.
Bir müəllim sayına düşən istinad sayının dəyərləndirilməsi Belə siyahılarda universitetlərməzun proqramlarına görə ; 1. Biznes , 2. Hüquq, 3.Tibb , 4. Mühəndislik , 5. Dünyəvi elmlər , 6. Sağlamlıq , 7. İctimaiyyətlə əlaqələr , 8. İncəsənət olaraq sıralanmaqdadır . Digər tərəfdən ―Academic Ranking of World Universities ― ə görə sıralanarkən məzunların aldığı beynəlxalq mükafatlar , müəllim heyətinin aldığı beynəlxalq mükafatlar , beynəlxalq jurnallarda dərc olunan məqalələr və akademik fəaliyyətlərin dəyərləndirmələri də əsas götürülür. ―Universitet‖ haqda ümumi məlumatlar : Hər hansı bir universitetin əsas vəzifəsi təhsil vermək və araşdırma etməkdir. Ayrıntılardan əvvəl universitetin verməsi lazım olan əsas xidmətlərə baxaq : 1.
informasiyalardan əlavə , dünyanı , mədəniyyətləri və insanları daha yaxşı anlamaqçün bəzi təməl məlumatlar verilir. Bu zaman məlumatı qəbul etməklə yanaşı , onu tapmaq vasitələri də başa salınır və yeni bacarıqlar mənimsənilir. Qısası , beləcə universitetlər ( və dolayısıyla da dövlətlər ) ixtisasını yaxşı bilən peşəkarlar , həm də yaxşı insan yetişdirməyi məqsəd qoyurlar. 2.
təcrübi araşdırmalar etməlidir. Bunlardan yaranan nəticələr hesabatlar şəklində hazırlanmalı, beynəlxalq qurumlara təqdim olunmalı , jurnallarda yayımlanmalıdır. Tələbələr də prosesin fəal iştirakçısı olmalıdır. Müəyyən nöqteyi nəzərdən universitet elmi, biliyi istehsal edən mərkəz olmalıdır. 3.
Dil öyrətmə. Universitet təhsili dil və qavramaya əsaslandığı üçün , rəsmi dildən əlavə , ən az bir xarici dil mükəmməl tədris edilməlidir. Qərb universitetlərində rəsmi dili öyrətməyə , özəlliklə yazmağa proqramlarda böyük yer verilir.
Magistrantların XVIII Respublika Elmi konfransı, 17-18 may 2018-ci il 450
4. Məlumatı yaymaq. Universitetlər özlərinin istehsal etdikləri və ya başqa qurumlara aid elmi informasiyanı cəmiyyətə çatdırmalıdırlar. Mövcud və yeni məlumatlar konfranslar , hesabatlar , kitablar və medya vasitəsilə yayılaraq informasiya cəmiyyətinin formalaşmasına təsir göstərilmiş olar. 5.
mövzularda fikirlərini istəyə bilər. Fərqli qurumlar universitetlərdəki insane potensialından mütəxəsis və ya rəhbər olaraq faydalana bilərlər. 6.
ehtiyaclarını təmin etməkçün dövlət və cəmiyyətlə işbirliyi fəaliyyətindədirlər. Beləcə , onlar öz ölkələri , hətta beynəlxalq əhəmiyyət daşıyan problemlərin həllində belə iştirak edə bilərlər. Layihələr təsis edə , ideyalar verə və təklif etdikləri həll yollarına uyğun fəaliyyət planları işləyib hazırlaya bilərlər.
DEMOKRATĠK ĠDARƏETMƏDƏ MƏKTƏBAXĠLĠ NƏZARƏT VƏ ONUN KEYFĠYYƏTƏ TƏSĠRĠ İsgəndərli A.Ş. Gəncə Dövlət Universiteti Pedaqoji proses şagirdlərin potensialının üzə çıxarılmasını, reallaşdırılmasını və inkişafını təmin edir. Keyfiyyətli təhsil prosesinin qurulması, onun strukturunda, məzmununda və təşkilində dəyişikliklər hesabına reallaşdırılmalıdır. Məktəb rəhbərləri öz fəaliyyətini pedaqoji kollektivə əsl hörmət, etimad onlar üçün əlverişli iş şəraitinin yaradılması üzərində qurmalıdır. Məktəb rəhbərlərinin məhz bu cəhəti, pedaqoji idarəetmə nəzəriyyəsini əsaslı surətdə tamamlayır. İdarəetmə milli zəminə, mənəvi sərvətlərə, ümumbəşəri dəyərlərə əsaslanmalıdır. İdarəetmədə obyektiv şərait nəzərə alınmalıdır. Təhsil müəssisəsinin tipinin dəyişdirilməsi xüsusilə müasir dövrdə müsbət nəticə verən, keyfiyyətcə müasir mərhələlər sisteminə qovuşan demokratik idarəetmə üslubu ön plana çəkilir. Bəzən sual doğurur. Təhsil müəssisələrində demokratik idarəetmə sistemi necə olmalıdır? Bizcə demokratik idarəetmə sistemində dəqiq resept vermək çətindir. Amma təcrübəyə əsaslanaraq deyə bilərik ki, rəhbərlik – pedaqoji kollektiv, rəhbərlik – şagirdlər, rəhbərlik – ictimai təşkilatlar, müəllimlər – şagirdlər, müəllimlər – valideynlər və s. sisteminə üstünlük verilməlidir. Demokratik idarəetmədə fəaliyyətin optimallaşdırılması əsas götürülməlidir. Burada təhsil kriteriyalarının aydınlaşdırılması, konktet şəraitin nəzərə alinması, optimal variantın seçilməsi, nəzarət mexanizmin müəyyənləşdirilməsi əsas götürülməlidir. Ümumiyyətlə, idarəetmə anlayışı bir sıra ədəbiyyatlarda məktəbdaxili idarəetmə anlayışı kimi nəzərdə tutulur. Məktəbdaxili idarəetmə dedikdə qərarların hazırlanmasına, qarşıya qoyulan məqsədə müvafiq olaraq obyektin təşkilinə, nəzarətinə, tənzimlənməsinə, dəqiq informasiya əsasında monitorinq və qiymətləndirmə aparılmasına və yekunlaşdırılmasına istiqamətləndirilmiş fəaliyyət başa düşülür. İdarəetmədə əsasən bir sıra funksiyalar şagird – müəllim təşkilatlarının ixtiyarına verilməlidir. Məktəbdaxili idarəetmədə əməyin elmi təşkili prinsipi əsas götürülməlidir. Bizcə idarəetmədə iştirak edəcək şəxslərin təyini yox seçilməsinə üstünlük verilməlidir. Müəssisənin təhsil şurasında məktəbdaxili qaydaların idarə olunması,şagirdlərin marağının öyrənilməsi, ictimai rəyin toplanması, kadrlarla iş və maddi texniki bazanın möhkəmləndirilməsi və s. kimi komisiyalar yaradılmalıdır. Aydındır ki, məktəbdaxili idarərtmənin həm funksiyaları, həm də məqsəd və vəzifələri, metodologiyası var. Həmin metodologiyaya aşağıda göstərilən anlayışların daxil edilməsini vacib hesab edirik: - tədris-tərbiyə prosesinin (pedaqoji prosesin) idarəetmə texnologiyalarının xüsusiyyətlərindən asılılığı; - kadrların seçilməsi, onların fəaliyyətinin monitorinqi və qiymətləndirilməsi, müsbət motivasiya, kollektivdə əlverişli pedaqoji, psixoloji mühitin formalaşdırılması; - məktəbin inkişaf prosesi (hansı şəraitdə məktəbdə innovasiya prosesləri səmərəli olacaq və bu şəraiti necə yaratmaq lazımdır); - idarəetmə nəticələrinin xarici təsirdən asılılığı (sosial-mədəni mühit). - kolegiallığın vəhdəti - idarəetmədə demokratiklik -məktəbdaxili nəzarət və s. bu metodologiyaya daxil olan anlayışlar xüsusilə məktəbin idarəolunması pedaqoji sistemlərin funksiyasına,keyfiyyətin-səməmrəliliyinin yüksəldilməsinə gətirib çıxarır. Ümumtəhsil Yüklə 10,07 Mb. Dostları ilə paylaş:
|