www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri
Azərbaycan multikultiralizmi – II Elmi toplu
594
Azərbaycanda yaĢayan heç bir milli icma o birindən qədim deyil və
heç bir milli icma Azərbaycandan kənarda heç kim üçün maraqlı
deyil, ancaq Azərbaycan çərçivəsində həmən milli icmalar kimlər
üçünsə maraqlı ola bilər. Biz onu gündəlik görürük və bu həm də
onunla tənzimlənir ki, ölkənin ən yüksək dərəcədə siyasi xəttində
cənab prezident tərəfindən bütün milli icmalara və bütün dini
icmalara eyni bərabər siyasi münasibət göstərilir.
Bu çox vacib faktordur. Bu ölkənin multikultural təhlükəsizliyini
qorunmasına gətirib çıxarır. Multikultral təhlükəsizliyimizi
Ģərtləndirən ən əsas amil isə cənab prezidentin bütün milli və dini
icmalara eyni bərabər siyasi münasibət sərgiləməsidir.
Çox zaman xaricdən gələn qonaqlarımızı belə bir sual
maraqlandırır: Necə olur sizdə Ġslam dininnin rəhbəri
Ģeyxülislamınızla rus provaslav kilsəsinin rəhbəri, yaxud yəhudi
sinaqoqunun rəhbəri bir yerdə oturub çörək yeyə bilir, bir yerdə
normal münasibət bəsləyə bilir? Bu sual bizə qəribə görünə bilər.
Hətta cənab prezident də bir dəfə dedi ki, ―məndən xaricdə tez-tez
soruĢurlar: necə sizdə müxtəlif konvensiyaların nümayəndələrinin
rəhbərləri bir-biri ilə belə yola gedirlər‖. Bu sualın cavabı həm
çətindir, həm də çox asandır. Necə olur ki, insan udduğu havanı heç
hiss eləmir, biz heç düĢünmüĢük ki, yanımızdan keçən xristiana bir
az da olsa yuxarıdan aĢağı, yaxud da bir az acı baxıĢlarla baxaq? Bu
heç bir azərbaycanlının ağlına gəlmir. Multikultral təhlükəsizliyin
ilkin Ģərti elə budur.
- Söhbətimizin gediĢində əldə etdiyim bir qənaəti tutuĢdurmaq
istəyirəm. Belə baĢa düĢürəm ki, Avropada multukultralizim
ideyalarının bir sıra böyük dövlətlərdə iflasa uğramasının səbəbi
onların zorla digər xalqları öz dövlətlərinin ərazisində
mədəniyyətləri, dinləri, məzhəbləri qarıĢıq əritmək cəhdləridir.
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri
Azərbaycan multikultiralizmi – II Elmi toplu
595
Azərbaycan dövləti isə əksinə multukultrualizm ənənələrini təbliğ,
tətbiq edir bir Ģərtlə ki, heç nə heç nəyin içində əriməsin və dövlət
özününkünü götürsün.
- Bəli, Azərbaycanın gücü, Ulu Öndər dediyi kimi, bütün onda
yaĢayan, ona adi olan xalqların gücünün birliyindən yaranır. Həm
mədəniyyətlərinin,
həm
mənəviyyatlarının
gücündən.
Azərbaycandan kənarda heç kim heç kim üçün maraqlı deyil.
http://axar.az/news/82457
"Multikultural münasibətlərin davamlılığı bilavasitə
dövlət dəstəyindən qaynaqlanır"
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri
Azərbaycan multikultiralizmi – II Elmi toplu
596
Azərbaycan Respublikası Dini Qurumlarla ĠĢ üzrə Dövlət
Komitəsinin sədri, YAP Ġcra katibinin müavini Mübariz Qurbanlı
ilə müsahibəni təqdim edirik:
- Mübariz müəllim, artıq Azərbaycanda multikulturalizm məfhumu
dövlət səviyyəsində təbliğ olunur. 2016-cı ilin ―Multikulturalizm
ili‖ elan olunması ilə əlaqədar dövlətimizin baĢçısının imzaladığı
məlum Sərəncam növbəti illərdə bu istiqamətdə atılacaq addımların
daha da intensivləĢəcəyindən xəbər verir. Mümkünsə, ilk öncə bu
barədə məlumat verərdiniz.
- Ümumiyyətlə, istənilən dəyərin, ideyanın cəmiyyətdə yaĢaması və
inkiĢafı onun möhkəm təməllərə və güclü dəstəyə malik olmasından
asılıdır, desək, yanılmarıq. Bu mənada multikulturalizmi
Azərbaycan mühiti üçün min illər boyu gündəlik həyatın bir
gerçəkliyi kimi səciyyələndirə bilərik. ―Azərbaycan xalqı
özlüyündə, təbiətinə, öz xarakterinə görə yüksək tolerantlıq hissinə
malikdir‖, deyən Ulu Öndər Heydər Əliyev bizim cəmiyyət olaraq
bəĢəri dəyərlərə münasibətimizin ən orijinal və aydın izahını
vermiĢ, Azərbaycanı milliyyətindən və dinindən asılı olmayaraq
müxtəlif xalqların nümayəndələrinin doğma vətəni adlandırmıĢdır.
Çünki, tarixin bütün dövrlərində ölkəmizdə bu gün multikulturalizm
adlandırdığımız sosial münasibətin mövcudluğu və davamlılığını
Ģərtləndirən, çağdaĢ dövrümüzdə belə, dünyanın bir sıra ölkələrinə
hava, su qədər gərəkli olan çoxsaylı amillər olmuĢdur. Bu
amillərdən dinc birgəyaĢayıĢ ənənəsini, tolerantlıq, qarĢılıqlı hörmət
və ehtirama söykənən köklü münasibətləri örnək göstərə bilərik.
Eyni zamanda, multikultural münasibətlərin davamlılığı, onun
bugünkü inkiĢafı bilavasitə dövlət dəstəyindən qaynaqlanır. Əsası
Ulu Öndər Heydər Əliyev tərəfindən qoyulmuĢ, bütün sahələrdə
inkiĢaf tempinə görə ölkəmizi dünyanın lider dövlətinə çevirən, ən