www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri
Azərbaycan multikultiralizmi – II Elmi toplu
597
əsası dövlət maraqları, xalqın mənafeləri, həmçinin bəĢəri dəyərləri
əsas götürən praqmatik siyasi kursun hazırda möhtərəm
Prezidentimiz cənab Ġlham Əliyev tərəfindən uğurla davam
etdirilməsi respublikamızda multikultural mühitin möhkəmlənməsi,
o cümlədən tolerantlıq ənənələrinin güclənməsinə də öz həlledici
töhfələrini verməkdədir.
Qeyd etməliyik ki, möhtərəm Prezidentimiz cənab Ġlham Əliyevin
Azərbaycanda multikultural münasibətlərin inkiĢafı yönündə atdığı
addımlar davamlı xarakter daĢıyır. Bu bəĢəri dəyərə ciddi önəm
verən dövlət baĢçısı hələ iki il öncə imzaladığı sərəncamla
Millətlərarası, multikulturalizm və dini məsələlər üzrə Dövlət
müĢaviri Xidməti, eləcə də Bakı Beynəlxalq Multikulturalizm
Mərkəzi yaradılmıĢdır.
Məhz etnik-mədəni müxtəlifliklər arasındakı münasibətlərin düzgün
tənzimlənməsi iĢində respublikamızın spesifik sülhsevər siyasətinin
nəticəsidir ki, bu gün heç kim, hətta bizə ikili standartlar
prizmasından yanaĢmağı ənənəyə çevirmiĢ ölkələr də Azərbaycanda
multikultural mühitin mövcudluğunu nəinki inkar edə bilmir, üstəlik
bu sosial münasibət və dövlət siyasətinin dünya üçün nümunə
olduğunu təsdiqləyirlər. Çünki tarixən Azərbaycan cəmiyyətinə xas
olan fərqli mədəniyyət, din, dillərə ehtiram kimi humanist
münasibətin dövlət tərəfindən inkiĢaf etdirilməsi istiqamətində
həyata keçirilən çoxĢaxəli fəaliyyət multikulturalizm fenomenini
gerçək
mahiyyətinə
uyğun
Ģəkildə
dünya
gündəmində
aktuallaĢdırmıĢdır.
Ümumiyyətlə, hesab edirəm ki, Prezident Ġlham Əliyevin
―Ölkəmizdə multikulturalizm artıq alternativi olmayan həyat tərzinə
çevrilib‖ fikri multikulturalizmin mahiyyət etibarilə Azərbaycanda,
eləcə də multikulturalizmi gələcəkdə bəĢəriyyətin inkiĢafının
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri
Azərbaycan multikultiralizmi – II Elmi toplu
598
yeganə yolu hesab etməsi, bu anlayıĢın beynəlxalq əhəmiyyətini
anlamaq baxımından bütün mətləblərə aydınlıq gətirir.
- Prezident Ġlham Əliyevin 2016-cı ilin ―Multikulturalizm ili‖ elan
olunması ilə əlaqədar Sərəncamı sizcə hansı zərurətdən qaynaqlanır
və bununla dünyaya hansı mesaj verilir?
- Müasir dövr beynəlxalq aləmdə bir sıra siyasi mərkəz və
dairələrin, eləcə də bəzi ölkələrin münasibətlərində təlatümlər,
ziddiyyətlər, ikili standartlarn hakim kəsildiyi Ģəraitdə humanist
dəyərlərin arxa plana keçməsi heç kəsə sirr deyil. Əfsuslar olsun ki,
irqçi təmayüllərin, ksenofobiya və neçə-neçə qeyri-insani yanaĢma
tərzinin gücləndiyi, hətta, ölüm hökmü kimi mürtəce cəza
növlərinin kütləvi tətbiqi ilə diqqəti çəkən dairələr az qalsın
Azərbaycana insan hüquqları, yaxud din, mənəviyyat ―dərs‖i
keçməyə çalıĢırlar. Qeyd olunan neqativ mənzərənin fonunda
Azərbaycanda multikultural mühitin qorunması və inkiĢafı yönündə
ardıcıl, məqsədyönlü addımların atılması, xüsusilə cənab
Prezidentin
multikulturalizmi
dövlət
siyasətinin
prioritet
istiqamətlərindən birinə çevirməsi Azərbaycan gerçəkliklərinin
geniĢmiqyaslı ifadəsinin daha intensiv xarakter alması baxımından
olduqca əhəmiyyətlidir. Bu gerçəkliklər içərisində Azərbaycanın
dövlət və cəmiyyət olaraq bəĢəri dəyərlərə həssas və humanist
münasibətinin müqabilində ölkəmizə qarĢı ikili yanaĢmalar xeyli
dərəcədə qabarıq görünməkdədir. DüĢünürəm ki, cənab Prezidentin
birbaĢa diqqəti və nəzarəti ilə multikultural mühitin daha da
möhkəmlənməsi və inkiĢafı istiqamətində görülən davamlı iĢlərin
sistemlilik və mütəĢəkkilliyini artırmaq baxımından bu Sərəncamı
ciddi əhəmiyyətə malik təĢəbbüs olaraq qeyd etməklə yanaĢı,
dəyiĢən, qloballaĢan və dəyiĢdikcə insan amilinə laqeydliyi ilə
səciyyələnən dünya ictimaiyyətinə insan amilini, bəĢəri dəyərləri
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxananın e-nəşri
Azərbaycan multikultiralizmi – II Elmi toplu
599
bütün fəaliyyətlərin fövqündə tutan Azərbaycan Respublikasının bir
mesajı kimi də dəyərləndirə bilərik.
Multikulturalizm kimi bəĢəri dəyərlərə Azərbaycanın münasibəti
beynəlxalq səviyyəli təĢəbbüslərdə praktik müstəvidə də özünü
göstərir. Heydər Əliyev Fondunun Prezidenti, Azərbaycanın birinci
xanımı Mehriban Əliyevanın təĢəbbüsü və əzmkar fəaliyyəti
nəticəsində tarix boyu sivilizasiyaların və mədəniyyətlərin
qovĢağında yerləĢən ölkəmizin ġərqlə Qərb arasında körpü rolu
oynaması daha da aktuallıq kəsb etmiĢdir. Heydər Əliyev Fondunun
bütün dinlərə xüsusi diqqət göstərməsi, Luvr muzeyində Ġslam
mədəniyyəti bölməsinin təĢkilində, Romada katakombaların
bərpasında, yəhudi uĢaqlar üçün təhsil imkanlarının yaradılmasında,
Strasburq və Fransanın digər regionlarındakı kilsələrin təmirində
yaxından iĢtirakı dünya ictimaiyyətinə Azərbaycanın dəyərli töhfəsi
kimi qiymətləndirilməlidir.
- Azərbaycan multikulturalizminin xarakterik cəhətləri, eləcə də
onun baĢqalarının təqdim etdiyi eyniadlı anlayıĢdan fərqini necə
izah edərdiniz?
- Tarixə nəzər salsaq, eyni zamanda müasir dünya reallığına diqqət
yetirsək görərik ki, etnik-mədəni müxtəlifliklərin tənzimlənməsi
dinc xarakterli olsa belə, heç də həmiĢə humanist prinsiplər əsasında
həyata keçirilmir. Bu gah assimilyasiya, gah da izoliyasiya kimi
mürtəce mahiyyətli formalarda təzahür edir. Maraqlı cəhət ondan
ibarətdir ki, insan hüquqlarına münasibətdə özünü müasir dünyanın
―lokomotiv‖i sayan dairələr multikulturalizmi ya inkar, ya da
imitasiya etməklə təzadlı mövqe nümayiĢ etdirirlər. Burada
multikulturalizmin mövcudluğunu iddia edən bir sıra ölkələrdəki
situasiyanı izləmək insanda gerçəkliyi əks etdirən təsəvvür
yaratmaqla yanaĢı, Azərbaycan reallığının rasional və obyektiv
dərki baxımından da bir çox məqamlara aydınlıq gətirir. Belə ki,
Dostları ilə paylaş: |