Maksimkanin vətəndə və digər ölkələrdə
Yüklə 15,14 Kb. Pdf görüntüsü
|
5 Bəli, bu qəhrəman-obrazların hər birinin arxasında hansısa sirli aləm durur; sehirli məkan və zaman çərçivəsində bu ob-razlar bizə çox şey deyir, bizə çox şeyi anlatmaq istəyirlər. Ən mühümü odur ki, biz bu sehir dolu nağıllardan ibrə-tamiz şeylər öyrənirik, onlar bizim dünyagörüşümüzə, şüurumuza müəyyən təsir göstərir, təkamülə, inkişafa boy verir. Əziz dost! Nağıl elə belə yaranmyıb; hələ Tarix və Yazı olma- mışdan qabaq da nağıl vardı. Onun tarixi çox qədimdir. Nağıl bəlkə də miflərlə bir doğulub. Nağıl bizə qədim zamanlardan, gələcəkdən xəbər verir, nağıl insanların çoxdan unutduğu tarixləri, hadisələri yada salır. Bizim ata-babalarımızın ətraf aləmə münasibətləri bizimkin- dən tamam fərqlənirdi. İndi bizim uşaqlarımızın da ətrafdakı hadisələrə münasibətləri fərqlidir. Bu, gələcəkdə də belə ola-caq: nəsillər ətrafdakı hadisələrə hər zaman bir-birindən fərqli münasibət bəsləyəcəklər. Lakin ulu əcdadlarımızdan bu yana bu fərqli münasi- bətlər zaman-zaman bizə çox vaxt rəmzlər, metaforlar və klassik və əbədi obrazlar vasitəsilə gəlib çatır. Bu formadan daha çox nağıllarda istifadə olunub və olunur. Əslində nağıllarda qoyulan problemlər və möv- zular əbədi dəyişməz mövzulardır-xeyir-şər problemi, dünyada baş verən pis-yaxşı münasibətlərin fonundakı hadisələr və onların təsviri-bütün bunlar bizim təfək- kürümüzdə, şüurumuzda fəzilət və qəbahətlərin me- yarlarını formalaşdırır, "yaxşı" və "pis" nədir sualının cavabını verir. Bu kitabın qəhrəmanı Maksimka gələcəkdə- iyirmi birinci əsrin sonlarında yaşayır; o, həm real, həm də nağıl-obrazdır. Yazıçı onun timsalında həm nağıl- 6 obraz, həm də həyati obraz yaradıb. Sən Maksimkayla tanış olduqca onu sevəcəksən, çünki o, sənə həm yaxın, həm doğma, həm də əlçatmaz görünəcək. Sən daim öz yanında onu axta-ra-caqsan, ona oxşamağa və onun kimi cəsarət sahibi olmağa çalışacaqsan. Gəl sən də Maksimka kimi səyahətə çıx, gəz-dolan dünyanı bu vərəqlərin arasında, əziz dost! Yolun açıq olsun! Kamran Nəzirli, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, "Qızıl kəlmə" və H.B. Zərdabi mükafatları laureatı 7 Ales Karlyukeviç Maksimkanın Vətəndə və digər ölkələrdə sərgüzəştləri (povest-nağıl) Oxucuya Əziz dostum! Sağ ol ki, bu kitabı açdın. Çalışacağam ki, sənə bu məlumatları verəm: kitabın vərəqləri arasında səni hansı görüşlər gözləyir və o vərəqlər arasında sən kimlərlə görüşəcəksən... Mən bilmirəm sənin səyahətə münasibətin necədir. Lakin şəxsən mən səyahət üçün ölürəm. Hətta xüsusi xəritə almışam, onu döşəməyə sərmək, həm də divardan asmaq olar. Mən bu xəritədə getdiyim müxtəlif ölkələri xırda bayraqcıqlarla qeyd edirəm. Bir balaca dəqiqləşdirsəm, məndə belə xəritədən iki dənəsi var: birincisi Belarusun, bizim doğma Vətənimizin xəritəsidir – ağcaqayın yarpağına bənzəyir. İkinci xəritə isə dünya xəritəsidir. Birincidə mən hətta tarixləri də qeyd edirəm, yəni Minskdən uzaqda olan ilk dəfə getdiyim yerləri qeyd edirəm; məsələn, Dyatlovo və ya Ostrovçaya səyahətimi. Doğrudur, yalnız ilk səyahətimin tarixini qeyd edirəm. Çünki getdiyim hər hansı bir yeri xüsisilə sevəndə, çalışıram ki, ora yenə və yenə gedim. İnan, əziz dost, ölkənin çox da iri olmayan kəndləri, hətta xırda bir qəsəbəsi də mənim üçün maraqlıdır; o qədər maraqlıdır ki, 8 mən orda bir-iki gün də qala bilərəm. Bu heç məni usandırmaz da!.. İllərdən bəri aydın olur ki, mən daha çox gəzirəm, evdə oturmaqdan, ya da paytaxtın küçələrini gəzib dolanmaq əvəzinə daha çox səyahət edirəm (yeri gəlmişkən, qeyd etməliyəm ki, belə gəzib dolanmaqlar sərgüzəştlərə və çox gizlinlərin üstünü açmağa gətirib çıxara bilər). O biri xəritədə bayraqcıqlar azdır, çünki mən yad ölkələrdə az oluram. Və buna baxmayaraq, hər halda, özümü dünya səyahətçisi hesab edirəm. Mənim yazı stolumun üstündə kompüterdən savayı kitab və jurnal təpəcikləri və dağları da görmək olar. Bundan əlavə orda müxtəlif ölkələrin gözəl fotoalbomları da olur. Bu da özünəməxsus bir kitabxanadır- o, mənə dünyanın müxtəlif nöqtələrindən xəbər verir. Mənimçün maraqlıdır: Baykal gölünün rəngi necədir? İnsan Anqarı üzüb keçə bilərmi? Pamir dağlarının başında hansı quşlar uçur? Qaraqum səhralarındakı dəvələr neçə kilometr susuz yürüyə bilərlər? Mən həm də xəyali olaraq Vyetnamdakı Mekinq çayında qayıqla üzürəm. Müxtəlif ölkələrin insanlarının üzünə baxanda onlarda bir oxşarlıq axtarıram. Hərdən mənim xəyallarım elə qanad çalıb uçur ki, elə bil mən özüm Niaqara şəlaləsinin yanında durmuşam, elə bil mən ağ ayılarla göz-gözə dayanmışam və palma ağaclarının dalında gizlənirəm ki, qəzəblənmiş fil məni görməsin. Bəli, sənə artıq aydın oldu: mən səyahəti sevirəm, mən evdən çölə çıxmadan özgə aləmi, naməlum dünyanı özüm üçün kəşf eləməyi xoşlayıram... Bu mənada kitablar mənim köməkçilərimdir- onlar insan zəkasının, insan müdrikliyinin gəmiləridir. Və bir balaca da fantaziya adama imkan verir ki, sərhədsiz üfüqləri, indiyədək ayrı- ayrılıqda heç kimə aşmaq nəsib olmayan sonsuz üfüqləri təsəvvür etsin, canlandırsın. İnan, bəzən istək və arzular Yüklə 15,14 Kb. Dostları ilə paylaş:
|