Manbashunoslik va tarixshunoslik


MAVZU-4:  O’RTA OSIYONING IX-XV ASRLAR TARIXIGA OID



Yüklə 2,59 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə15/242
tarix05.04.2022
ölçüsü2,59 Mb.
#85071
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   242
Manbashunoslik va tarixshunoslik

MAVZU-4: 
O’RTA OSIYONING IX-XV ASRLAR TARIXIGA OID
 
YOZMA MANBALAR.  
Reja  
1.
 
IX-XV asrlarda yozilgan arab tilidagi yozma manbalar. 
2.
 
IX-XV asrlar tarixiga oid forsiy yozma manbalar. 
3.
 
Temuriylar saltanati tarixiga oid forsiy yozma manbalar . 
 
Arab tilidagi tarixiy, tarixiy-jug‘rofiy va adabiy     
asarlar.  
 
 
Rivojlangan  o‘rta  asrlarda  O‘rta Osiyoda sodir  bo‘lgan    ijtimoiy-siyosiy  
voqealar  arab  va  fors-tojik        tilida  bitilgan  juda  ko‘p    tarixiy    manbalarda    o‘z 
aksini topgan. 
X-XV asrlarla O‘rta Osiyoga bir necha ajnabiy, asosan arab  sayyoxlari 
tashrif  buyurib  bu  erda  ko‘rgan-kechirganlarini  o‘z
 
asarlarida  yozib 
qoldirganlar.  Bu  sayyoxlar  qatoriga  Abu  Dulaf,  al-Muqaddasiy,  al-Idrisiy, 
YOqut
 
Xamaviy singari arab olimlarini kiritish mumkin. 
Abu  Dulaf  (X  asr)  o‘z  asarlarida  o‘lkamizning  tarixiy  geografiya sini 
o‘rganish uchun muxim bo‘lgan ma’lumotlar mavjud.   Abu Dulaf qator SHarq 
mamlakatlari,  shu  jumladan  Movarounnaxrga  safar  qilib,  ma’lum  muddat 
davomida  bu  erdagi  xukmdorlar  saroyida  xizmat  qilgan.  Safarlari  chog‘ida 
yiqqan  materiallari  asosida  u  "Risolat  ul-avval"    ("Birinchi  risola")  va 
"Risolat  ul-uxro"  ("Ikkinchi  risola")  nomli  asarlar  yaratgan.  Abu  Dulafning 
xar  ikkala  asarining  qo‘lyozmasi  1923  yilda  Mashxad  kutubxonalarining 
biridan  topilgan.  Mazkur  qo‘lyozmani  atroflicha  taxlil  etgan  I.  YU. 
Krachkovskiy  Abu  Dulaf  asarlarida  keltirilgan  fakt  va  dalillar  ob’ektiv 
ekanligini ta’kidlaydi. 
X  asrda  yashab  o‘tgan  yana  bir  arab  geograf  olimi  al-Mukaddasiy  947 
yilda  Quddus
 
shaxrida  tug‘ilib,  1000  yilda  vafot  etgan.  Al-Mukaddasiy 
sayoxatlari  vaqtida  to‘plagan  va  boshqa  manbalardan  olingan  materiallar 
asosida  "Axsan  at-takosim  fi  ma’rifat  al-akolim

Yüklə 2,59 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   242




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə