Ma’ruza №2. Topografik kartalarni barpo etishda fotogrammetrik usullar haqida tushunchA

Murakkab s’yomkada bunda konturli aerosyomka yordamidajoyning fotoplanni tayyorlanadi va dala sharoitida fotoplanda joyning relefi chiziladi bu ishlar topografik usulda bajariladi. Bundakonturli aeros’yomka usuli topografik s’yomka usuli bilan uyg‘unlashtiriladi.
Murakkab s’yomkada aerosuratlar deshifrirovka qilinadi vataxeometrik s’yomka ishlari bajariladi. Taxeometrik s’yomka fotoplanda bajariladi.
Stereotopografik s’yomkada topografik xarita va planlarni yaratish yoki yangilashjuft va bir birini yopishlar xosil qilgan aerosuratlar yordamida amalga oshiriladi.
Oldinlari stereotopografik s’yomkalarni differensiallangan va universal usullari qo‘llanilib kelingan.
Universal usulda dalada aerosuratlarni planli bog‘lash va deshifrovka qilish ishlari bajariladi, laboratoriyada esa aniq universal stereoasboblarda suratlarni juftlari bo‘yicha joyning topografik plani chiziladi.
Xozirgi paytda stereotopografik s’yomka ishlar zamonaviy elektron dasturlar yordamida amalga oshirilmoqda bunga PHOTOMODdasturini misol keltirishimiz mumkin.
Yer usti fototopografik s’yomkasi: Fototeodolitlar yordamida amalga oshiriladi - bu еr yuzasida xudud bazis tomoni bilan fototeodoltilar yordmida rasmga tushiriladi va geodezik usulda fototeodolit turgan barcha punktlarining koordinatalari (X, U, N) aniqlanadi.
Stereojuftlarni qayta ishlash stereoasboblarda bajariladi va joyning topografik xarita va plani hosil kilinadi.
Aerofotos’yomka еr yuzasini xavodan suratga tushirishdan iboratdir. Aerofotos’yomka qo‘yidagi jarayonlarni o‘z ichiga oladi:
1. Uchish – suratga olinadigan xudud ustidan oldindan ishlab chiqilgan texnik shartlar bo‘yicha uchish.
2. Aerofotografik – joyni oldindan ishlab chiqilgan texnik shartlar va uchish qo‘llanmalari bo‘yicha suratga olish.
3. Fotolaboratoriya ishlari – aerofilmlarni namoyon qilish (proyavka); aeronegativlardan kontakt bosmalarini va yopqich (nakidnoy) montaj fotomaxsulotlarni tayyorlash.
4.