Ma`ruzachi: R. Murodov reja

Dorivor o’simliklardan ekstraktlar olishda ishlatiladigan ajratuvchilarga quyidagi talablar qo’yiladi:

• Dorivor o’simliklardan ekstraktlar olishda ishlatiladigan ajratuvchilarga quyidagi talablar qo’yiladi:
• -ta’sir etuvchi moddani to’liq ajratib oliShi (diffuzion qobiliyati yuqori bo’liShi);
• -ta’sir etuvchi moddaga va asbob uskunalarga salbiy ta’sir etmasligi;
• -zaharli va oson alangalanuvchan bo’lmasligi, hidsiz, rangsiz, mazasiz va arzon bo’liShi;
• -nisbatan past haroratda oson uchuvchan, lekin turg’un bo’lishi kerak.

Farmatsevtika sanoatida ishlatiladigan ajratuvchilar yuqoridagi talablarning hammasiga javob bera olmaydi. Shu sababli mu’ayyan Sharoitda u yoki bu ajratuvchi, ba’zan ularning har xil aralaShmalari ishlatiladi.

• Farmatsevtika sanoatida ishlatiladigan ajratuvchilar yuqoridagi talablarning hammasiga javob bera olmaydi. Shu sababli mu’ayyan Sharoitda u yoki bu ajratuvchi, ba’zan ularning har xil aralaShmalari ishlatiladi.
• Ajratuvchilar sifatida suv, har xil quvvatli etil spirti va ayrim hollardagina dietil spirti (erkak paporotnik ekstraktini oliShda) ishlatiladi. Ajratuvchilarni tanlash ta’sir etuvchi moddalarning fizik-kimyoviy xossalariga asoslanib olib boriladi. Agar mahsulot tarkibidagi biofaol modda qaynagan suvda eriydigan bo’lsa, ekstraktsiya qiliShsuvda qaynatiSh usuli bilan olib boriladi. (Uchbarg -Trifolium repens ekstrakti-100°S). Ayrim hollarda biofaol moddalarni kislotalar va boshqa erituvchilar bilan ekstraktsiya qilinadi. Masalan, Chuchukmiya ildizi tarkibidagi glitsirizin kislotani 0,25% li ammiakning suvdagi eritmasi bilan ekstraktsiya qilinadi.
• Fitopreparatlarni ishlab chiqariShda asosiy ajratuvchi bo’lib har xil quvvatli etil spirti (20%-90%gacha) ishlatiladi.
• Ekstraktlar - deb o’simlik xom aShyosidan biologik faol moddalari suv, spirt, efir yoki boshqa ajratuvchilar yordamida ajratib olingan va ajratuvchisi qisman, ba’zan butunlay bug’latilgan ajratmalarga aytiladi. Ekstraktlar-quyuq-suyuqligi (konsistentsiya)ga qarab quyidagicha tasniflanadi.
• Suyuq ekstraktlar (Extract fluida) - kontsentrlangan ajratmalar bo’lib, 50% dan ko’p namlik saqlaydi, ajratuvchi sifatida xar xil quvvatdagi etil spirtlar ishlatiladi.