Ma`ruzachi: R. Murodov reja

KONTSENTRAT EKSTRAKTLAR (EXTRASTA STANDARTISATA)

•  Bular ekstraktlarning maxsus guruhi bo’lib, dorixona Sharoitida suvli ajratmalar tayyorlashuchun o’simlik xom ashyosi o’rniga ishlatishga mo’ljallangan. Dorixona Sharoitida ta’sir qiluvchi moddalarii aniqlaSh kiyinligi sababli baholanmaydigan dori turi bo’lgan suvli ajratmalar uchun muhiidir. Ularni anik baholangan kontsentrat ekstraktlardan tayyorlashmahsulot sifatini, bemorlarga xizmat qiliShmadaniyatini oShiriSh imkonini beradn. Shunga ko’ra iloji boricha bu dori turining kontsentratlardan tayyorlashga o’tiSh maksadga muvofiqdpr.
• Ular suyuq va quruq bo’ladi. Suyuk kontsentrat ekstraktlarni tayyorlashajratma oliSh, yot moddalardan tozalaSh, baholaSh va kadoqlaSh kabi texnologik bosqichlardan iborat.

Suyuq kontsentrat ekstraktlar (Extracta fluidum standartisata).

• Bular spirt-suvli ajratmalar bo’lib, 1:2 nisbatda tayyorlanadi, ya’ni 1 og’irlik qism xom aShyodan 2 hajmiy qism ekstrakt olinadi. Ulardan damlama yoki qaynatmalar tayyorlashda retseptda yozilgan xom aShyoga nisbatap 2 marta ko’p miqdorda olib kerakli hajmgacha suv bilan suyultiriladi. Suyuq kontsentratlar asosan perkolyatsiya va reperkolyatsiya usullarida olinadi.

SUYUQ VA QURUQ EKSTRAKT-KONTSENTRATLAR STANDARTIZATSIYASI.

• Suyuq va quruq ekstrakt-kontsentratlar son ko’rsatkichlari va ta’sir qiluvchi moddasi bo’yicha standartizatsiya qilinadi. Suyuq va quruq ekstrakt-kontsentratlar taShqi ko’rinishi, rangi, mazasi va xidi bo’yicha, hamda zichligi, spirtning quvvati quruq qoldiq, og’ir metall tuzlari bo’yicha baholanadi. Quruq qoldiq, spirtning quvvati, og’ir metall suzlari nastoykadagi usullar bilan mos ravishda aniqlanadi. Lekin suyuq kontsentratlar beqaror bo’ladi. Chunki ular past kontsentratsiyadagi spirtda tayyorlanadi. Suyuq ekstrakt kontsentratlarni saqlaniSh muddati 6 oyni tashkil etadi. Quruq ekstrakt kontsentratlarda og’ir metall tuzlari, namlikni miqdori aniqlanadi. Suyuq va quruq ekstrakt-kontsentratlardagi ta’sir qiluvchi modda biologik, kimyoviy yoki fizik-kimyoviy usullarda MTH ga muvofiq aniqlanadi