Мащмуд аллащманлы
Yüklə 41,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ədəbiyyatı tarixi kafedrasının müdiri, filologiya elmləri doktoru, professor
- Paşa Şərif oğlu Əfəndiyevdən M Ə L U M A T
- Paşa Əfəndiyev
- Paşa Əfəndiyev Filologiya elmləri doktoru, professor
69 Bununla əlaqədar Rəşid Mahmudovun qəbulunda olmuş, o da vaxtilə Sizin adınıza məktub göndərmişdir. Çox hörmətli Faiq müəllim! Bu kitabda mənim 30 illik zəhmətim, ürəyim, əsəbim, qanım vardır. Ona görə də Molla Cümənin bütün əsərlərinin nəşri üçün Sizin köməyinizi xahiş edirəm. Paşa Əfəndiyev V.İ.Lenin adına APİ-nin Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi kafedrasının müdiri, filologiya elmləri doktoru, professor Əmək veteranı 4/VI-1990 Azərbaycan SSR EA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutuna Paşa Şərif oğlu Əfəndiyevdən M Ə L U M A T Molla Cümənin ədəbi irsi ilə əlaqədar aşağıdakıları Sizin nəzərinizə çatdırıram. Şərif İdrisov uzun illərdir ki, Molla Cümənin şeirlərini toplayır. 1961-ci ildə aşığın şeirlərini toplamaq məqsədilə ekspedisiyada olarkən mən onunla Baş Göynükdə tanış olmuşam. Doğrudan da o, çox zəhmət çəkib, çoxlu nümunələri şifahi dildən toplamışdır. O, topladığı materialları əvvəlcə Sizin instituta təqdim edib, bu barədə rəy də alınmışdır. Sonra mən də nəzərdən keçirib aşığın şeirlərini tərtib edərkən oraya dastanı (“Baxış bəy və Leyli xanım”) və bir neçə şeiri daxil etmişəm. Ş.İdrisovun şifahi dildən topladığı şeirlərin demək olar ki, hamısı aşığın əlyazmalarında var, özü də daha kamil və tamdır. Başqa sözlə əlyazmalarında aşığın 70 üslubu və orijinallığı daha çox özünü saxlamışdır. Madam ki, belədir onda əlyazmalarının çap edilməsi məsləhətdir. Məncə Ş.İdrisovun materiallarını nəzərdən keçirmək, əlyazmalarında olmayan nümunələrdən seçib kitaba daxil etmək (əgər bəyə- nilərsə) və həmin səhifədə toplayıcının adını qeyd etmək məsləhətdir. Paşa Əfəndiyev “Yazıçı” nəşriyyatının direktoru Ə.Xanbabayev yoldaşa ƏRİZƏ 20 ildən artıqdır ki, görkəmli Azərbaycan aşığı Molla Cümənin (1854-1920) əsərlərini toplayıram. Dəfələrlə aşığın anadan olduğu, gəzib dolaşdığı yerlərdə olmuş, şifahi dildən çöxlu şeirlərini, bununla belə 4 (dörd) əlyazmasını əldə etmi- şəm. Aşığın şeirlərindən bir qismini səliqəyə salıb 1966-cı ildə “Azərnəşr”də çap etdirmişəm. Təxminən 15 ildir ki, Molla Cü- mənin əlyazmaları üzərində iş aparmışam, bunlarda olan şeir- ləri oxuyub müqayisə etmiş, dəqiqləşdirmiş, bir neçə məqalə yazmış, “Maarif” nəşriyyatı tərəfindən buraxılan “Azərbaycan şifahi xalq ədəbiyyatı” kitabında aşığın həyat və yaradıcılığı haqqında ayrıca oçerk də vermişəm. “Azərnəşr”də direktor ol- duğunuz vaxt bir neçə dəfə Sizin qəbulunuzda olmuş, əlyazmalarını Sizə göstərmişəm (1976-cı ildə Sizin adınıza yazdığım ərizəni də əlavə edirəm). “Yazıçı” nəşriyyatı açıldıq- dan sonra toplayıb tərtib etdiyim kitabı ora təhvil vermişəm. Belə olub ki, mənim kitabım 1982-ci ilin planına müəllif Mövlud Yarəhmədovla birgə salınmışdır. Mən yalnız aşığın şeirlərinin işıq üzü görməsi naminə onunla şərik olmağa razılı- 71 ğımı vermişəm. 1981-ci ilin təxminən oktyabrında Azərbaycan SSR EA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunda akademik M.C. Cəfərov və professor Əziz Mirəhmədovun bilavasitə rəhbərliyi ilə iclas keçirildi, belə məsləhət olundu ki, M.Yarəhmədov da öz əlyazmasını nəşriyyata versin və sonra birlikdə kitabı nəşrə hazırlayaq. (o zaman mənim əlyazmam artıq “Yazıçı” nəşriy- yatında idi. Mən Sizin nəşriyyatınızda olan əlyazmamı elə o günlərdə M.Yarəhmədova təhvil verdim ki, o da özündə olan nümunələrlə birgə təcili olaraq nəşriyyata təhvil versin. Çox hörmətli Əjdər müəllim! İndi o vaxtdan bir il keç- mişdir. M.Yarəhmədov nəşriyyata bir səhifə də material ver- məmişdir. Deməli, o öz bildiyini etmiş, Nizami adına Ədəbiy- yat İnstitutunu, “Yazıçı” nəşriyyatını və bir müəllif kimi məni də əgər təbiri caizsə aldatmışdır. Keçən bir il müddətində mənim əlyazmamla onun necə rəftar etdiyindən də xəbərsizəm, eşitdiyimə görə qəsdən gecikdirir ki, kitabı plandan çıxart- sınlar. Əjdər müəllim, necə olub ki, M.Yarəhmədov indiyə qədər nəşriyyata bir səhifə də material vermədiyi halda adı bir müəllif kimi nəşriyyat planına düşmüşdür? O son illər özünü çox şübhəli və qeyri-səmimi aparmış, başqa sözlə Molla Cümə- nin əsərlərinin hazırlanmasına açıqcasına mane olmuşdur. Ona görə də uzun illər Molla Cümənin toplayıcısı və tədqiqatçısı kimi (Aşığın həyat və yaradıcılığına həsr etdiyim monoqra- fiyanı tamamlamaq üzrəyəm) kitabın M.Yarəhmədovla şərikli çap olunmasına razı deyiləm. Molla Cümənin əsərlərindən ibarət kitabın mənim Sizə təqdim etdiyim əlyazması əsasında çap edilməsi üçün sərəncamınızı xahiş edirəm. Paşa Əfəndiyev Filologiya elmləri doktoru, professor Yüklə 41,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|