Mavzu dolzarbligi



Yüklə 0,67 Mb.
səhifə1/15
tarix11.12.2023
ölçüsü0,67 Mb.
#147702
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15
UMIRTQASIZ HAYVONLAR DUNYOSINING FILOGENETIK BOG\'LANISHI



KIRISH
Prezident Shavkat Mirziyoyev olimlar, yosh tadqiqotchilar, ilmiy-tadqiqot muassasalari rahbarlari va ishlab chiqarish sektori vakillari bilan uchrashuv o‘tkazdi. Unda ilm-fan sohasidagi eng muhim vazifalar muhokama qilindi.
2020-yil mamlakatimizda Ilm, ma’rifat va raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish yili deb e’lon qilinib, bu boradagi ustuvor maqsadlar belgilandi. Yurtimizda avvaldan shakllangan ilmiy maktablar salohiyatini hisobga olib, hozirgi bosqichdagi milliy manfaatlarimiz va taraqqiyotimiz yo‘nalishlaridan kelib chiqqan holda, bu yil matematika, kimyo, biologiya, geologiya fan va sohalarini rivojlantirish tanlab olindi.
Davlatimiz rahbari O‘zbekistonning matematika fani bo‘yicha salohiyati dunyo miqyosida tan olinganini, fimksional tahlil va differensial tenglamalar, ehtimollar nazariyasi va algebra yo‘nalishlari bo‘yicha nufuzli maktablarimiz shakllanib faoliyat yuritayotganini, yetti nafar matematik olim Butunjahon fanlar akademiyasi a’zosi ekanini alohida ta’kidladi.
MAVZU DOLZARBLIGI
Umurtqasizlar chuchuk suv, dengiz va okeanlar, quruqlik va tuproq qatlamlarida yashaydi; bir qanchasi parazit. Umurtqasizlar tabiatda katta ahamiyatga ega. Oldingi geologik davrlarda yashagan Umurtqasizlar ba’zi cho‘kindi jinslaming tarkibini tashkil etadi (mas, ohaktoshning tarkibi deyarli oiib bitgan foraminifera, korallar, mshankalar va boshqa skeletidan iborat). Ko‘pchilikUmurtqasizlar yoki ulaming mahsuloti odam va chorva mollari, parrandalar, baliqlar uchun oziq (mas, asal, qisqichbaqasimonlar va boshqalar).
hasharotlarniki sakrovchi, suvda suzuvchi hasharotlamiki yassi kuraksimon, yirtqich beshiktebratarlarniki tutuvchi, gul changini yig'uvchi hasharotlamiki to'plovchi, tuproqda yashaydigan hasharotlamiki qazuvchi tipda bo'ladi. (41-rasm).
Masharotlarning qanoti ham har xil tuzilgan. Qandalalar birinchi juft qanotining asosi qalinlashgan. Qo'ng'izlarning birinchi juft qanoti juda qalinlashib, qattiq xitindan iborat ustqanotni hosil qiladi. Ustqanot ostqanot va qorinni yopib turadi. Kapalaklarning qanoti tangachalar bilan qoplangan. Pashsha va chivinlaming faqat bir juftdan qanoti saqlanib qolgan, ikkinchi jufti yo'qolib ketgan. Bitlar, burgalar va ishchi chumolilaming qanoti butunlay rivojlanmagan. Qanotdagi tomirlar qanot plastinkasi uchun tayanch bo'lishi bilan birga oziq moddalar va kislorodni qanot to'qimalariga o'tkazish vazifasini ham bajaradi. Tomirlarning tuzilishi hashorotlar sistematikasida muhim ahamiyatga ega.
Qorin bo'limi 9-11 bo'g'imdan iborat. Chigirtka, chirildoq, temirchak va yaydoqchilar urg'ochisining oxirgi qorin sigmentida tuxum qo'ygich o'simtasi bo'ladi. Ayrim hasharotlar qorin bo'limi oxirgi bo'g'imida zahar soluvchi nashtari bo'ladi. Odatda urg'ochi hasharotlaming qorin bo'limi erkaklamikiga nisbatan kengroq bo'ladi. Qorin bo'limlarining pastki tomonida bir juft nafas olish teshiklari bor.

Yüklə 0,67 Mb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə