Mavzu: Gipodinamiya va Giperdinamiya muommlari reja

Kasallik rivojlanishiga ta'sir o‘tkazuvchi omillardan asosiysi — kamharakat turmush tarzi. Yosh o‘tib borgani sari insonlarda ateroskleroz rivojlanishi mumkin, bu o‘zgarish fonida qon bosimining oshishi esa vaziyatni yanada jiddiylashtirib yuboradi. Bu hayot uchun o‘ta xavfli hisoblanadi, chunki toraygan qon tomirlar orqali miya, yurak, buyraklarning bir qismiga qonning bormay qolishi yoki yetarli bormasligi kuzatiladi. Agar qon tomir devorlarida tromb va xolesterin to‘planmalari bo‘lsa, ular kuchli bosim vaqtida ajralib, kapillyar qon tomirlarida tiqilib, qon o‘tishiga to‘sqinlik qilishi mumkin. Bu holda miokard infarkti yoki insult yuzaga keladi.

Ayollarda qon bosimi oshishiga sabab menopauza davridagi gormonal o‘zgarishlar bo‘lishi mumkin. Tuz yoki aniqrog‘i, unda mavjud natriy, shuningdek, chekish, alkogolli ichimliklarni iste'mol qilish, semizlik ham yurak-qon tomir tizimiga bosim o‘tkazadi.

Uy sharoitida har bir inson o‘z qon bosimini muntazam o‘lchab turishi kerak, eng optimal ko‘rsatkich 120/80 mm sim.ust (quyida birlik deb keltiriladi), yoshi kattalar uchun 130/90. Atrof-muhit ta'siri yoki jismoniy faollik natijasida bosim 5-10 birlikka ortishi mumkin. Quyi va yuqori bosim o‘rtasidagi juda katta farq ham havotir uchun belgi bo‘ladi — odatda bu ko‘rsatkich 50 birlikdan oshmasligi kerak. Agar qon bosimining tez-tez o‘zgarishi kuzatilsa, shifokor bilan uchrashish tavsiya etiladi.

Gipodinamy inson organizmining holati bo'lib, u turli organlar tizimlarining (birinchi navbatda mushak-skelet sistemasi) fiziologik funktsiyalarining buzilishi va uzoq vaqt mobaynida vosita faoliyatining cheklanishi tufayli ishlashning pasayishi bilan tavsiflanadi. Hypodinamy deyarli doimo hipokinesiyani (turmush tarzining o'ziga xos xususiyatlari, kasbiy faoliyatning o'ziga xosligi, yotoqxonada dam olishni talab qiladigan kasalliklarni ko'chirib o'tkazish vositasida harakatlanish hajmining pasayishi) kuzatadi. Kerakli darajadagi vosita harakatining etishmasligi inson sog'lig'ining yomonlashishiga olib keladi va gipodinamiya sindromining rivojlanishiga yordam beradi.