Mavzu: iste'molchi tanlovi va muvozanati rahmatillayev Azizbek smmt-74/22 Mavzu: Iste'molchilar tanlovi va muvozanati Reja: Kirish

---

Mustaqil
ishi
Mavzu:ISTE'MOLCHI TANLOVI VA MUVOZANATI
Rahmatillayev Azizbek SMMT-74/22
Mavzu:Iste'molchilar tanlovi va muvozanati
Reja:
Kirish.
Iste'molchi tanlovi va uning afzal ko`rishi
Asosiy qism:
1. Iste'molchilarning xatti-harakatlariga xulq-atvor yondashuvlari

---

2. Befarqlik egri chizig`i va iste'molchi budjetining cheklanganligi
3. O’rnini bosish va daromad samarasi
4. Iste'molchi Xulq Nazariyasi.
Xulosa.
Foydalanilgan adabiyotlar
.
1. Iste'molchi tanlovi va uning afzal ko`rishi
Odatda cheklangan mablag`lar va vaqtni qanday taqsimlash to'g'risida har
kuni son-sanoqsiz qarorlar qabul qilamiz. Biz ovqatlanish uchun palovmi yoki
gamburger sotib olamizmi? Yangi mashina sotib olamizmi yoki eskisini
tuzatganimiz ma`qulmi? Daromadimizni bugun sarflaganimiz ma`qulmi yoki
kelajakka jamg'arg`arishimiz?

---

Biz talab va istaklarimizni muvozanatlashtirib, hayotimizni belgilaydigan
tanlovlarni qabul qilamiz. Ushbu individual tanlov natijalari avvalgi boblarda
uchragan talab egri chiziqlari va narxlarning egiluvchanligi asosida yotadi. Ushbu
bobda iste'molchilar tanlovi va o'zini tutishining asosiy tamoyillari o'rganib
chiqilgan.
Bozor talabining shakllarini shaxslar o'zlarining eng afzal ko'rgan iste'mol
tovarlari to'plamini izlash jarayoni bilan qanday izohlash mumkinligini ko'rib
chiqamiz.
Iste'molchilarning xatti-harakatlarini tushuntirishda iqtisodiyot odamlar eng
yuqori baho beradigan tovar va xizmatlarni tanlashi haqidagi g`oyani ilgari suradi.
Iste'molchilar turli xil iste'mol imkoniyatlarini tanlash usulini tavsiflash uchun bir
asr oldin iqtisodchilar foydali dastur tushunchasini ishlab chiqdilar.
1854 yilda nashr etilgan "Ijtimoiy almashinish qonunlari va jamoat
savdosining keyingi qoidalari" kitobida Gossen marginal foydalilik nazariyasining
asosiy tamoyillarini matematik jihatdan asoslab berdi. U Leon Valras, Uilyam
Jevons va boshqa matematik maktab vakillarining nazariy va matematik
konstruktsiyalarini taxmin qiladigan Gossenning ikkita qonunini ishlab chiqdi.
Gossenning ikkinchi qonuni: "Inson har qanday lazzat uchun sarf qilingan
pulning oxirgi atomini bir xil miqdordagi zavq keltiradigan qilib har xil
lazzatlanishlar o'rtasida ishlagan pulini taqsimlasa, u hayotdan maksimal darajada
zavq oladi".
U eng muhim iqtisodiy jarayonlarni maksimal foydali dastur g'oyasi nuqtai
nazaridan tushuntirdi. Ushbu qonunlar iqtisodiy munosabatlarga matematik nuqtai
nazardan qaradi. Yozish tilining murakkabligi va ko'plab formulalar haddan
tashqari ko'pligi tufayli uning kitobi oz sonli nusxada saqlanib qoldi. Gossen
nazariyasi Avstriya maktabi bilan ba'zi umumiy metodologik tamoyillar bilan
bog'langan. Gossen va Menger marjinal foyda va marjinal qiymat mavjudligidan
kelib chiqdilar. Biroq, Gossen narxlar nazariyasini marginal foydalilik asosida,
Menger esa marjinal qiymat asosida barpo etdi, bu ularning iqtisodiy nazariyaga
yondashuvlarini tubdan ajratib turadi.
Iste'molchi tanlovi nazariyasida