Mavzu: muqaddas rim imperiyasi va papalik

Vestgotlarning Tuluza korolligi
Oradan bir oz vaqt o'tgandan key in Gonoriy hukumati bilan kelishib Vestgotlar Janubiy Galiyaga o'tdilar va u yerda 419 yili Rim imperiyasi territoriyasida dastlabki varvarlar korolligini tuzdilar, uning poytaxti Tuluza shahri bo'ldi . tuluza korolligiRim imperatoriga nomigagina qarashli bo'lsada lekin aslida u butunlay mustaqil edi. galiyaga ko'chib kelgan Vestgotlar yerlarni qaytadan taqsimladilar. Ular Galyalik quldorlar ixtiyoridagi yerlarning uchdan ikki qismini undagi qullar, binolar, qishloq xo'jalik asbob uskunalari va boshqa narsalari bilan birgalikda bo'lib olib, katta - katta Latifundiyalarni koroll va zadagonlarga berdilar.
Vestgotlar asrning oxiri VI asrning boshlaridan boshlab Vestgotlar qirolligi Preniya tog'larining narigi tomoniga Ipanyaga ham yoyildi. Uning poytaxti Tolsdo shahriga ko'chirildi.


Shimoliy Afrikada Vandallar qirolligi
Taxminan xuddi shu Vaqtlarda Terinya yarim yarim oroliga Svev va Vandal qabilalari bostirib kirdilar. Sovevlar yarim orolining Shimoli-G'arbiy qismini, vandallar esa Janubga kirib borib birmuncha vaqtgacha Gvadiana daryosi Janubidagi territoriyalarni egalladilar. Bu territoriya Vandalusiya (hozirgi vaqtda Andoluziya) deb ataladi. Vandallar bu yerdan koroll Geyzerix boshchiligida shimoliy Afrikaga hujum qildilar. 439 yilda Vandallar rim imperiyasi territoriyasiga ikkinchi varvar korolligini vujudga keltirdilar, bu davlatning poytaxti Karfagen bo'ldi.


Burgundiya korolligi
443 bilan 447 yil oralig'ida rona daryosi havsasida yana bir varvar korolligi vujudga keldi, bu korollikning poytaxti Lion shahri bo'ldi. Bu Burgundiya korolligi, hajmi jihatidan birmuncha keyinroq bo'lsada, hozirgi Fransiyaning Janubiy - Sharqini, geografik - strategic jihatdan juda muhim va serhosil joyni ishg'ol etadi. Shunday qilib G'arbiy rim imperiyasi o'sha vaqtdan boshlab haqiqatda birgina Italiyaning o'z doirasi bilan cheklanib qoldi. Burgundiyaning o'sha vaqtdagi poytaxti Voris shahri edi. Ular tez orada romanlashib, Vandallar asrdayoq Latin tilini, rimliklarning urf - odatilarini va ularning mulkiy munosabatlarini o’zlashtirib oldilar.
Atilla zamonida Gunnlar
V asr o'rtalarida imperiya uchun eng xavfli dushman Gunnlar bo'ldi. V asrning boshlarida Gunn qabilalari gayratli va shijoatli korol Atilla (435-453) qo'l ostida birlashdilar Atilla korolligining poytaxti Tissa qirgogi hozirgi Vengriya territoriyasi edi. Shu joy dan turib Atilla Bolqon yarim oroliga, Kichik Osiyoga, Armeniyaga va Mesopotamyaga bosqinchilik, talonchilikdan iborat yurishlar qildi.
Sharqiy Rim imperatori Dunay yonida yashovchi ko'pgvina slovyan qabilalari to'lovlar to'lab turardilar. 50 yillarning boshida Attilla G'arbga yurish qilib 451 yili Galiyaga bostirib kirdi ammo galil koroli Aetsi Gunlarga qarshi varvarlar federatsiyasini tuzib Atillani Orlean siqib chiqarishga erishdi. Atilla ko'provoslav sonli lashkarlari bilan birgalikda уana sharqqa orqaga burilib, (Sans shahri orqali) Trua shahri tomonga qarab yo'l oldi. Aetsi uning orqasidan quvib bordi. 451 yil 15 chi iyunda Trua shahri yaqinida (bu shaharga keyin Shampan deb nom berildi) Katalaundalari deb atalganjoyda "Xalqlar jangi" bo'ldi. Rimliklarning federatlari: vestgotlar, burgundlar, franklar, rimliklar tomonidan turib urishdilar; Atilla qo'l ostida esa, gunlarning o'zidan tashqari, ostgotlar va boshqa mayda - mayda sharqiy german qabilalari hamda qisman slovyanlar va janubi-sharqiy Yevropadagi turli sarmat qabilalari bor edi.
Atilla mag'lubiyatga uchradi, Rimliklar g'alaba qozondi. Bu g'alaba rimliklarning oxirgi g'alabasi edi.
Vestgot va Burgundiya korolliklari to'la mustaqillikka erishdilar. 453 yilda Atilla vafotidan keyin uning ko'provoslav qabilali harbiy davlati ham quladi Gunlarning o'zlari esa mahaliy aholi bilan qo'shilib ketdi. Vizantiya manbalarida VII asrdan boshlab Gunlarning nomi tiga olinmasdan qoldi.
Shunday qilib, tashqi hujumlar kamayishiga qaramay, imperiya ichkarisidagi qarama-qarshiliklar va ziddiyatlar Rim imperiyasining halokatini yaqinlashtirayotgan edi.