Mavzu: O’zbekistonning Jahon bozoriga kirib borish muammolari. Bajardi

XULOSA
…………………………………………………………………………..46 
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati
………..……………...…….…….………….47. 
 

---

~ 3 ~ 
Kirish. 
Mavzuning 
dolzarbligi. 
Mustaqillikka 
erishilgan 
ilk 
yillarda 
Respublikamiz har jihatdan zaiflashib qolgan edi. Ma‘lumotlarga ko‘ra, 1-
Prezidentimiz I.A.Karimov O‘zbekitonni Mustaqil Respublika deb e‘lon 
qilganlarida davlatning oziq – ovqat zaxirasi 12 kunga yetadigan darajada 
bo‘lgan ekan. Bu bilan uzoqqa borib bo‘lmas edi. Ammo, muhtaram 
Prezidentimizning ichki bozorni to‘ydirish maqsadida ilk yillardanoq olib 
brogan 
oqilona 
iqtisodiy 
siyosatlari 
natijasida 
mamlakatning 
makroiqtisodiy ko‘rsatkichlari asta – sekin yaxshilana boshladi. Bunga 
misol, Prezidentimiz tomonlaridan, vaqtida, O‘zbekistonning o‘z 
taraqqiyon yo‘lini ishlab chiqilgani va unga mos ―O‘zbek modeli‖ning 
yaratilgani Jahonga Yer yuzida O‘zbekiston degan mustaqil davlatning 
paydo bo‘lganini yana bir bor ko‘rsatib qo‘ydi. Endilikda mamlakatimiz 
oldida turgan muhim masalardan biri bu Jahon bozorida o‘z o‘rniga 
erishish va boshqa davlatlar bilan mustahkam va uzilmas iqtisodiy – 
birodarlik aloqalarini bog‘lash va mustahkamlashdan iboratdir. 
Bugungi kunda har qanday davlat o‘zi uchun qulay iqtisodiy muhit, kuchli 
ijtimoiy jamiyat, chegaralari mustahkamligi va eng asosiysi aholi 
farovonligiga to‘laqonli erishish uchun faqatgina o‘z doirasidagina emas, 
balki jahon mamlakatlari bilan ham do‘stona iqtisodiy aloqalarni yo‘lga 
qo‘yish kerakligini to‘li anglab yeti. Mamlakatimiz mustaqillikka 
erishganiga endigina 25 yil bo‘lganiga qaramasdan bu yo‘nalishda har 
qaysi davlat havas qilsa arziydigan muvofaqiyatlarga erishdi. Buni yaqqol 
isboti, Respublikamiz bugungi kunda dunyoning 130dan ortiq mamlaktlari 
bilan ikki tomonlama samarali shartnimalarga ega. Hozirda O‘zbekiston 
dunyoning 80 mamlakatiga zarur bo‘lgan sifatli oziq – ovqat 
mahsulotlarini yetkazib beradi. Bundan tashqari, 2015-yilda mamlakatimiz 
Birlashgan Millatlar Tashkilotining Oziq-ovqat va qishloq xo’jaligi 
tashkiloti (FAO)ga a‘zo davlatlarning oziq-ovqat xavfsizligini ta‘minlash 
sohasida Mingyillik rivojlanish maqsadlariga erishgani uchun 

---

~ 4 ~ 
Shuning uchun ishlab chiqarish jarayonidagi munosabatlarni bilmaslik 
ko’pgina chalkashliklarga olib keladi. 
Ayrim adabiyotlarda daromadlar yaratiladi va ishlab chiqariladi degan 
fikrlarning uchrab qolishining sababi ham ishlab chiqarish jarayonidagi 
munosabatlarni bilmaslikdan deb o’ylaymiz. Ma’lumki, ishlab chiqarishda 
faqat mahsulot ishlab chiqariladi, ular sotilib taqsimlangandan keyingina 
turli ko’rinishdagi daromadlar shakllanadi. Shuning uchun biz ishlab 
chiqarish jarayonida sodir bo’ladigan munosabatlarni o’rganish ilmiy va 
uslubiy ahamiyatga ega deb o’ylaymiz va, shunga ko’ra, bu jarayonni 
batafsil ko’rib chiqish zarur deb hisoblaymiz. 
Bu bobda bir-biri bilan uzviy bog’liq bo’lgan ishlab chiqarish omillari va 
ishlab chiqarish jarayoniga tegishli muammolar qarab chiqiladi. Dastlab 
ishlab chiqarishning omillari tavsiflanadi, ishlab chiqarishning maqsadi va 
mazmuni ochib beriladi, so’ngra uning natijalari va samaradorligi bilan 
bog’liq masalalar bayoni beriladi. Tahlilda ‘ishlab chiqarish imkoniyati’ 
tushunchasiga ham o’rin ajratiladi. Bobning oxirida keyingi qo’shilgan 
mahsulot va uning kamayib borishi, keyingi qo’shilgan mehnat va kapital 
unumdorligining pasayib borishi qonunining mazmuniga tegishli 
marjinalistik g’oyalar bilan tanishtiriladi. beriladigan mukofotiga sazovor 
bo’lgan 14 ta davlatdan biri sifatida e‘tirof etildi1. Mavzuning 
o’rganilganlik darajasi. Bu borada O‘zbekistonning yetakchi olimlari 
A.V.Vahobov, D.A.Tadjibayeva, Sh.X.Xajibakiyev, To‘laxadjayeva M.M, 
Urazaqov K.B, N.To‘xliyev, Musayev H.N, Zaynalov J.R, G‘ozibekov 
D.G‘, Dustmuratov R, Fayziyev Sh, Mamatov Z.T, Ilhomov Sh.I, 
Xudoyberdiyev A.X, A. O‘lmasov va boshqalar keng to‘xtalib, bu 
mavzuda o‘zlarining nomzodlik dissertatsiyalari, monografiyalari, o‘quv 
qo‘llanmalari, darsliklari va ilmiy maqolalarini chop ettirmoqdalar. 
Ishning maqsadi va vazifalari. Ushbu kurs ishining maqsadi – 
O‘zbekistonning Jahon bozorida tutgan o‘rni, xorijiy davlatlar bilan olib 
borayotgan iqtisodiy aloqalari va eng muhumi mamlakatning Jahon 
bozoriga kirib borishdagi muammolarini va ularnining sabalarini o‘rganib 

---

~ 5 ~ 
chiqishdan iborat. Kurs ishining obyekti va predmeti. Kurs ishining 
tadqiqot obyekti bo‘lib O‘zbekistonning eksport salohiyati, Jahon bozorida 
taklif etadigan mahsulotlari va davlatning tashqi iqtisodiy aqloqalari 
hisoblanadi. Predmeti esa mavjud qiyinchiliklarga qaramasdan, olib 
borilayotgan islohotlarni, iqtisodiyotda tarkibiy o’zgarishlarni izchil 
davom ettirish, xoirjiy hamkorlarni jalb qilish va ular bilan har tomonlama 
manfaatli kelishuvlarni imzolash, shuningdek jahon bozorida faqat 
xomashyo bilan emas, balki tayyor mahsulotlar bilan faol qatnashishni 
ta‘milaydigan har jihatdan qulay, soda va tezkor chora – tadbirlarni 
rivojlantirish va yaxshilashdir.

---

~ 6 ~