Mavzu: Xlor elementlari va uning hossalari

Masalalar
1. Oksidlanish darajasi +4 bo‘lgan elementning xlorli birikmasi tarkibida 92,21 % xlor bor. Bu qaysi element?
Yechish: Masalani yechish uchun elementning massa ulushini topamiz: _A=100-92,21=7,79 %. Endi formuladan foydalanib, elementning ekvivalentini hisoblaymiz:

Demak, noma’lum element uglerod ekan.
2. Vodorodning ekvivalenti 1 ga teng bo’lsa, xlorning ekvivalentini toping va ushbu elementlardan hosil bo’lgan moddaning formulasini aniqlang?
3. . Vodorod xloridning 0,365 gramida nechta molekula bor? Shu vodorod xloridning hajmini (N.Sh.da) va miqdorini hisoblang.
4. 30 ^oC harorat va 202,65 kPa bosimda vodorod xlorid va vodorod bromid aralashmasining zichligi 4,7257 g/l. Aralashmadagi tarkibiy qismlarning massa ulushlari topilsin.
Yechish: Dastlab gazlar aralashmasining normal sharoitdagi hajmini topamiz, buning uchun Klapeyron tenglamasidan foydalanamiz:
l.
Endi 1 mol aralashmaning molyar massasini topsak:
1,8:4,7257=22,4:x; x=58,81 g/mol.
(Aralashmaning molyar massasini Mendeleev–Klapeyron tenglamasi yordamida ham topish mumkin:
g/mol).
Bu qiymat asosida har bir gazning modda miqdori va massasini o’rtacha molyar massa formulasidan foydalanib topamiz:
.
Mazkur tenglama yechilsa: v_HCl=0,5 mol; v_HBr=0,5 mol.
Gazlarning massalari:
m_HCl=0,5·36,5=18,25 g, v_HBr=0,5·81=40,5 g.
_HCl=31,06 % va _HBr=68,94 %.
5. 456,25 g xlorid kislotani neytrallash uchun natriy gidroksiddan qancha massada kerak bo’ladi? J: 500 g.
6. Kaliy gidroksidni neytrallab 20,2 g tuz olindi. Neytrallash uchun ishlatilgan nitrat kislotaning miqdorini (mol) hisoblang. J: 0,2 mol.
7. Kalsiy oksidga xlorid kislota ta’sir ettirib 3,33 g kalsiy xlorid tuzi hosil qilindi. Reaksiya uchun qancha massada oksid olingan? J: 1,68 g.
8. 0,4 g natriy gidroksid bilan 0,4 g xlorid kislota reaksiyaga kirishdi. Bunda qaysi moddadan qancha massada ortib qolgan? J: Cl₂; 0,035 g.
9. 7,1 g natriy sulfat (Na₂SO₄) bilan 11 g bariy xlorid (BaCl₂) reaksiyaga kirishdi. Reaksiyadan so’ng qaysi moddadan qancha massada ortib qolganini aniqlang.
J: BaCl₂; 0,6 g.
10. 0,2 g vodorod 8 g xlor bilan reaksiyaga kirishib HCl hosil qildi. Bu jarayonda qaysi moddadan qancha massada ortib qolgan?