24
16
Gürcüstan Cinayət Məcəlləsi, Maddə 41.
17
Gürcüstan Cinayət Məcəlləsi, Maddə 44.
18
https://matsne.gov.ge/ka/document/view/1748403
Seçicidən neçə seçki bülleteni və xüsusi konvertinin olduğunu göstərməsini tələb etsin;
Seçki Komissiyasının gərəkətini Gürcüstan qanunvericiliyi ilə müəyyən olunmuş qaydada
tənqid etsin;
Seçki qutusuna və qutuya xüsusi konvertlərin salınmasına, seçki qutularının açılmasına, seçki
bülletenlərinin sayılmasına və protokolların tərtib olunmasına nəzarət etsin; seçki komissi-
yaları tərəfindən tərtib olunan səsvermə və seçki nəticələri protokolu ilə tanış olsun və bu
protokolların müsxəsini tələb etsin.
Müşahidəçinin, namizədin nümayəndəsinin bunları etmək hüququ yoxdur:
Seçki Komissiyasının funksiya və fəaliyyətinə müdaxilə etsin;
Seçicilərin tam azad iradə nümayiş etdirməsinə təsir göstərsin;
Seçiciyə hansısa seçki subyektinin xeyrinə və ya əleyhinə təbliğat etsin;
Hansısa seçki subyektinin simvol və işarəsini gəzdirsin;
Səsvermə günü səsvermə binasında döş işarəsi omadan mövcud olsun.
16
Mediya nümayəndələrinin hansı hüquqları var?
Mətbuat və digər kütləvi informasiya vasitələrinin nümayəndələrinin akreditasiyası haqqında
məlumat müvafiq seçki komissiyasına səsvermə gününə 3 gün qalmışa qədər çatdırılır. Konkret
seçki komissiyasında akreditə olunmuş medya nümayəndələrinin səsvermə günü seçki binasın-
da olma haqqları var. Səsvermə günü eyni medya təşkilatı seçki məntəqəsinə eyni zamanda 3
nümayəndə daxil edə bilər.
Ərizə təqdim etdikdən 1 gün ərzində müvafiq seçki komissiyasının katibi medya nümayəndələri-
nin akreditasiya məsələsini həll edir və qərar qəbul olunduqdan 1 gün ərzində onlara müvafiq
akreditasiya arayışı təqdim edir, lakin akreditasiyaya etiraz olunarsa eyni vaxt ərzində mənfi
qərarın qəbul olunması haqqında əsaslı qərar təqdim edir.
17
Səsverməyə qədər 48 saat ərzində və səsvermə gününə 20 saat qalmışa qədər seçkilərlə bağlı
seçkilərin mümkün iştirakçıları və səsvermə günü seçicilərinin iştirak sayından başqa seçkilərlə
bağlı ictimai fikrin araşdırılmasının nəticələrinin yayımlanması qadağandır.
MSK-nın N42/2012-li qərarı isə seçki binasında olmasına icazə verilən şəxslərin hərəkətlərini
müyyən edir
18
.
Bu qərara əsasən seçki məntəqəsi açılandan (səhər saat 7) məntəqə seçki komissiyalarının yekun
protokollarının tərtib olunması dönəmi də daxil olmaqla səsvermə binasında olma hüququ olan
şəxslərlə müsahibə yalnız binanın çölündə mümkündür. Bundan əlavə səsvermə binasında olma
hüququ olan şəxslər seçki prosesini çəkə bilərlər. Səsvermə binasında foto/video çəkiliş komis-
25
I
I
siyanın sədri tərəfindən müəyyən olunmuş, seçki prosesinin göründüyü xüsusi yerdən (seçki
qutusunun göründüyü yer) aparılmalıdır. İstənilən şəxs üçün çəkiliş məsafəsi 3 metrdən artıq
olmamalıdır. Müsahibənin yazılması və foto/video çəkiliş elə aparılmlıdır ki, seçki prosesinə
mane olmasın.
Bundan əlavə yüksək ictimai maraq dairəsində olan seçicilərin (siyasi şəxslər, seçki subyek-
tləri və siyasi birliklərin rəhbərləri, dini liderlər) mövcud olduğu məntəqələrdə seçki prosesi-
nin çəkilişlərin müəyyən olunmamış yerlərdən də aparılmasına imkan verilir. Belə olan hal-
da, kütləvi informasiya vasitələrinin nümayəndələri prosesi maksimum 10 dəqiqə çəkə bilərlər,
bundan sonra onlar məntəqəni tərk etməli və ya binada çkiliş üçün ayrılmış xüsusi yerdə dayan-
malıdırlar.
Bu qaydaları pozduğu zaman məntəqə seçki komissiyası səs çoxluğu ilə müvafiq şəxsin səsvermə
binasından uzaqlaşdırılması ilə bağlı qərar qəbul edir.
Pozuntuların şikayət olunması prosedurları necədir?
Ərizə/şikayət məntəqə seçki komissiyasının sədrinə, onun müavininə və ya katibə verilir.
Komissiyaının katibi ərizəni/şikayəti qeydlər dəftərində qeydə alır, ərizə/şikayət verən şəxsə isə
müvafiq ərizə/şikayətin komissiya tərəfindən qəbul olunma tarixi, vaxtı və qeydiyyat nömrəsi
olan arayış (imzalı) verilir.
Ərizədə/şikayətdə qeyd olunur:
a)
Ərizənin/şikayətin tərtib olunduğu tarix və vaxt;
b)
Ərizə/şikayəti daxil edən şəxsin adı, soyadı
və qeydiyyat yeri;
q)
Seçki məntəqəsinin nömrəsi;
d)
Şahid olduğu zaman – onun adı, soyadı və qeydiyyat yeri;
e)
Pozuntunun məzmunu və pozuntuya yol verildiyi vaxt;
v)
Pozuntuya yol verən şəxs müəyyən olunduğu zaman – onun müəyyən olunması mümkün
olan şəxsi məlumatları;
z)
Qayda pozuntusuna yol verən şəxsin izahat-açıqlaması (belə bir izahat varsa);
t)
digər əlavə məlumat.
Məntəqə seçki komissiyasının sədri ərizə/şikayətə dərhal məhəl qoymalı və mövcud pozuntunu
aradan qaldırmalıdır.
Əgər komissiyanın sədri pozuntunu aradan qaldırmadı və ya qaldıra bul-
mədisə və yaxdu da başqa formada ərizə/şikayətə etraz etdisə ərizə/şikayət edən bununla bağlı
ali müvafiq dairə seçki komissiyasına dərhal məlumat verə bilər. Dairə seçki komissiyası pozu-
ntunu aradan qaldırmaq üçün müvafiq ölçülər götürməli və qeyd olunan ərizə/şikayətin müza-
kirəsi zamanı müvafiq məntəqənin nəticələrinin ləğv olunması məsələsini düşünməlidir.
19
Seçki məcəlləsi səsvermə və səslərin sayılması prosedurlarının pozuntusu haqqında ərizə və
şikayətlərlə bağlı ayrıca söz açır.
19
Gürcüstan Cinayət Məcəlləsi, Maddə 72.