“Azvirt” MMC
31 dekabr 2015-ci il tarixə konsolidə edilmiş (birləşdirilmiş)
maliyyə Hesabatları və Müstəqil Auditor Rəyi
24
məqsəd, bu risklərin azaldılması üçün nəzərdə tutulan daxili qayda və prosedurlara müvafiq qaydada
riayət edilməsini təmin etməkdən ibarətdir.
Bazar riski
Cəmiyyət bazardakı ümumi və spesifik dəyişikliklərə məruz qalan faiz, valyuta və pay alətləri üzrə açıq
mövqelər ilə əlaqədar bazar risklərinə məruz qalır. Bazarda daha əhəmiyyətli dəyişikliklərin baş verdiyi
halda müəyyən edilmiş limitdən artıq zərərlərin yaranmasının qarşısı alınır. Qəbul edilmiş normalar ilə
uzunmüddətli borcların bazar dəyəri onların daşınan dəyərilə dəyişə bilər. Aşağıdakı bölmələrdə
analizlərin həssaslığı 31 dekabr 2015 və 2014-cü ilə daxildir. Həssaslıq analizləri təmiz borcun miqdarı,
xarici valyutalarda maliyyə alətlərinin proporsiyasi, törəmələrin və hedcinq dizaynları əsasında 31 dekabr
2013-cü ildə hazırlanmışdır. Analizlər pensiyə və digər öhdəliklərin və xarici əməliyyatlarla bağlı hər nası
bir aktiv və öhdəliklərin qalıq dəyərindəki dəyişiklikləri istisan edir.
Hər hansı bir təhlillər pensiya və digər post-pensiya öhdəlikləri, müddəaları balans dəyəri və qeyri-
maliyyə aktivlərinin və xarici əməliyyatların öhdəlikləri üzrə bazar parametrlərində hərəkətlərin təsirini
istisna edir.
Aşağıdakı fikirlər həssaslıq analizlərini hesablayarkən edilmişdir:
Mühasibat balansı həssaslığı yalnız törəmələrə və satış üçün mümkün olan borc alətlərilə əlaqəlidir
Gəlir bəyanatının həssaslığı il ərzində faiz gəlirlərində qəbul edilən faiz dərəcələrinin dəyişməsinin,
31 dekabr 2015-ci ilə qalmış qeyri-ticarət maliyyə aktiv və öhdəliklərinin və hedcinq alətlərinin
effektidir.
31 dekabr 2015-ci il tarixinə kapitalın həssaslığı, satış üçün mümkün olan maliyyə aktivlərinin
yenidən hesablanması, hər hansı hedcinq birləşməsi və mübadilələrin nəgd pul hərəkətinin hedcinqi
kimi müəyyən edilməsi və faiz dərəcələrində qəbul edilən dəyişikliklər əsasında hesablanır. Kapitalın
həssaslığı, vaxtı catmış aktiv və mübadilə əsasında analiz edilir.
Faiz dərəcəsi riski
Faiz dərəcəsi riski maliyyə alətinin gələcək nəğd pul axınlarının ədalətli dəyərinin bazar faizlərində
dəyişikliklər səbəbdən tərəddüd edəcəyi riskdir. Şirkətin bazar faiz dərəcələrinin dəyişilmə riskinə məruz
qalması, Cəmiyyətin əsas uzunmüddətli borc öhdəlikləri ilə əlaqəlidir.
Cəmiyyət faiz dərəcəsi riskini, balans olunmuş sabit və dəyişkən dərəcəli kredit portfeli və borclarına
malik olmaqla idarə edir. Cəmiyyətin siyasəti borclarını 80-90 % arasında sabit faiz dərəcəsi ilə saxlamaq
və borcları dayandırılmış əməliyyatlardan çıxarmaqdır. Bunu idarə etmək üçün şirkət faizli svoplardan
istifadə edir.milli qanunvericilikdən üstün olan sabit və dəyişən faizlər arasındakı fərqlərlə mübadilə
edəcəkdir. Bu svoplar borc öhdəliklərinin hedcinqi üçün nəzərdə tutulmuşdur. 31 dekabr 2014 və 31
dekabr 2015-ci illər üçün Cəmiyyətin heç bir borcları yoxdu.
Faiz dərəcəsi həssaslığı
Cəmiyyət banklardan heç bir borc məbləği götürməyi düşünmür və buna görə də heç bir faiz dərəcəsi
həssaslığı nəzərdən keçirilmir.
Xarici valyuta riski
Xarici valyuta riski maliyyə alətinin gələcək nağd pul axınlarının ədalətli dəyərinin xarici valyuta
dərəcəsində dəyişikliklər səbəbdən tərəddüd edəcəyi riskdir. Şirkətin xarici valyuta dərəcələrindəki
dəyişiklik riskinə məruz qalması, Şirkətin əməliyyat fəaliyyəti ( gəlir və xərclə başqa valyutada
göstərilərkən) və investisiyaları ilə əlaqəlidir. Cəmiyyət xarici valyuta riskini 24 ay ərzində təsir edən
əməliyyatları sığortalamaq ilə idarə edir. Vacib olan əməliyyatlar heç bir vaxt limiti olmadan sığortalanır.
Xarici valyutada əməliyyatlar çox cüzi olduğundan xarici valyuta riski nəzərə alınmır.
Kredit riski
“Azvirt” MMC
31 dekabr 2015-ci il tarixə konsolidə edilmiş (birləşdirilmiş)
maliyyə Hesabatları və Müstəqil Auditor Rəyi
25
Cəmiyyətin kredit riski konsentrasiyasi üçün potensial müzakirə mövzusu olan maliyyə aktivləri pul
və debitor borclarından ibarətdir. Cəmiyyətin pul depozitləri mötəbər maliyyə idarələrində
yerləşdirilmişdir.
22.
Qəbul olunmuş lakin qüvvədə olmayan standartlar
Maliyyə hesabatlarının hazırlanması üçün növbəti yeni, düzəliş və dəyişikliklər edilmiş bəyanatlar
ilk dəfə 1 yanvar 2015-ci il tarixindən başlayan maliyyə ili üçün icbaridir (Bu siyahı aralıq maliyyə
hesabatlarına və ya BMUS-un ilk tətbiqçilərinə, onların BMUS Hesabatlarına təsir edən yeni və
dəyişdirilmiş tələblər barədə məlumatı ehtiva etmir).
BMHS 9 standartı “Maliyyə Alətləri” (2009 - cu ilin noyabr ayında buraxılmış və 2010 - cu ilin oktyabr
ayında dəyişdirilmişdir)- Bu standart maliyyə aktivlərinin təsnifatı üzrə növbəti yeni tələbləri təqdim edir:
• “Biznes modeli” və “Pul vəsatlərinin hərəkəti xüsusiyyətləri” test modellərinin hər ikisinin tələblərinə
cavab verən borc alətləri amortizasiya olunmuş maya dəyərində ölçülür. (bəzi məhdud hallarda ədalətli
dəyərin tətbiq olunması yol veriləndir)
• Kapital alətlərinə investisiyalar yalnız mənfəət və ya zərərdə tanınmış dividendlərlə "digər məcmu gəlir
daxilində ədalətli dəyər" kimi təyin edilə bilər.
Bütün digər maliyyə alətləri (törəmələr də daxil olmaqla) hər bir hesabat dövrünün sonunda ədalətli dəyərlə
ölçülür.
• “Əlaqədar törəmə alətləri” anlayışı Standard daxilində maliyyə aktivləri üçün tətbiq edilmir və
bütünlüklə yuxarıda qeyd olunan qaydalara uyğun olaraq tanınmalı və ölçülməlidir.
Yenidən işlənmiş 9 №-li BMHS maliyyə öhdəliklərinin təsnifatı və ölçülməsi üzrə yeni tələbləri və BMUS
39
Maliyyə Alətləri: Tanınma və ölçülmə üzrə mövcud tanınmanın dayandırılması tələblərini özündə
birləşdirir.
Yenidən işlənmiş maliyyə öhdəlikləri üzrə ehtiyyatlar əksər öhdəliklər üçün amortizasiya olunmuş maya
dəyərini qoruyub saxlamışdır. Yeni tələblər müəssisə öhdəliklərini mənfəət və ya zərər vasitəsilə ədalətli
dəyərdə tanıdığı zaman tətbiq olunur - bu halda, müəssisənin kredit riskinə bağlı ədalətli dəyərindəki
dəyişiklik mənfəət və ya zərər hesabatında deyil, digər məcmu gəlirlərdə tanınır.
Maliyyə öhdəliklərinin təsnifatı və ölçülməsi ilə bağlı BMHS 9-un ən əhəmiyyətli təsiri maliyyə
öhdəliyinin ədalətli dəyərində dəyişikliklərin uçotu ilə bağlıdır ki, kredit riskində dəyişiklik mənfəət və ya
zərər vasitəsilə ədalətli dəyərlə təyin edilir . Xüsusilə, 9 saylı BMHS, mənfəət və ya zərər vasitəsilə ədalətli
dəyərlə nəzərdə tutulmuş maliyyə öhdəlikləri üçün, maliyyə öhdəliyinin ədalətli dəyərindəki kredit riskinə
aid dəyişikliyinin məbləği mənfəət və zərərdə uyğunsuzluq və kənarlaşmalara səbəb olmadığı halda digər
məcmu gəlirdə tanınır. Maliyyə öhdəliyi üzrə kredit riskinə aid edilən ədalətli dəyərdə dəyişikliklər
mənfəət və zərər hesabatından kənar təsnifləşdirilmir. Hal-hazırda, 39 saylı BMUS-a əsasən, maliyyə
öhdəliyinin ədalətli dəyərindəki dəyişikliklərin məbləği ədalətli dəyərdə olduğu kimi bütünüklə mənfəət və
ya zərərdə tanınır.
Tanınmanın dayandırılması ilə bağlı müddəalar BMUS 39-dan demək olar ki, dəyişməz olaraq
keçirilmişdir. BMHS 9, dəyərsizləşmə üzrə tələblər, təlimat və hedcinq uçotu daxil olmaqla 1
Yanvar 2015-ci il və ondan sonrakı illik dövrlər üçün qüvvəyə minir. Müəssisə rəhbərləri təxmin
edirlər ki, BMHS 9 qüvvədə olduğu dövrdən başlayaraq tətbiq olunacaq və onun tətbiqi
müəssisənin maliyyə hesabatlarına əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərəcək. Lakin ətraflı baxış
tamamlanana qədər həmin təsir ilə bağlı əsaslı mülahizələrin irəli sürülməsi əlverişli deyil.
Nəşr edilmiş, lakin hələ qüvvəyə minməmiş yeni və yenidən işlənmiş bildirişlər.
Müəssisə BMUSŞ-ın buraxdığı, lakin hələ 1 Yanvar 2015-ci il tarixində başlayan maliyyə ili üçün
qüvvəyə minməyən, aşağıdakı yeni, yenidən işlənmiş və ya düzəlişlər edilmiş bildirişləri tətbiq
etməmişdir. Müəssisə rəhbərləri yeni standartların, düzəlişlərin və şərhlərin Müəssisənin maliyyə
hesabatlarına qəbulunu həmin dövrlər üçün nəzərdə tutur və gələcək dövrlərdə qüvvəyə minəcək