Məktəbəqədər yaşlı uşaqların əqli tərbiyəsinin məqsədi və vəzifələri

Uşaq bağçasında yaradıcı oyunlar

Uşaqlar üçün oyun, təlim, əmək ciddi tərbiyə vasitəsidir.Onlar oyun prosesində həyatı dərk etməyi öyrənirlər.Uşaq oynuyarkən materialın rəngini, formasını,xassələrini, məkan münasibətlərini, öyrənir,bitkilər və heyvanlar haqqında müəyyən təsəvvür əldə edirlər. Uşaq oyunların növləri.Uşaq oyunları rəngliyinə,məzmununa təşkilinə xarakterinə və s görə fərqləndirilir. Pedaqoqlar məktəbəqədər yaş dövrü üçün oyunları iki böyük qrupa bölürlər: Yaradıcı və qaydalı oyunlar. Yaradıcı oyunlar uşaqların özləri tərəfindən düşünülüb düzəldilir və həyata keçirilir.Belə ad bu oyunların psixoloji cəhətlərinə uyğundur.Uşaqlar həyatda gördükləri cisim və hadisələr haqqında təsəvvürlərini, düşüncələrini uyğun oyuna gətirirlər.Belə oyunlarda uşaqların yaradıcı təxəyyülü mühüm rol oynayır.Oyunun mövzusunun seçilməsi və qaydaların müəyyən edilməsində az da olsa uşaq yaradıcılığı özünü göstərir.Uşaqlar gördüklərini eyni ilə oyunda əks etdirmir,bu onların fantaziyaları ilə birləşir.Oyunu özləri istədiyi kimi keçirən uşaqlar rollarda çıxış etməyə daha çox üstünlük verirlər.Uşaqlar oynadığı rola öz münasibətini göstərir.Bu zaman onlar fikir və hisslərini ifadə edirlər. Həqiqi oyun həmişə düşüncə, təşəbbüskarlıq, yaradıcılıq, ağıllı hərəkətlə bağlı olur. Oyunda uşaq düşüncəsi və təsəvvürləri fəal işləyir. Müxtəlif növ oyunlarda yaradıcılıq və təşəbbüskarlıq da müxtəlif olur. Bu sujetdən, rolların rəngarəngliyindən, oyun şəraitinin təşkilinə yaradıcı yanaşmaqdan irəli gəlir. Uşaqlar oyunun gedişində təşəbbüskarlıqdan, bilik və bacarığı təşkil etməkdən geniş istifadə edirlər. Oyunun gedişində öz rollarındakı çıxışları da uşaqların diqqətini cəlb edir.

35. 
    Uşaq bağçasında oyunun növləri
    

Məktəbəqədər uşağların həyatında oyunun rolu mustəsna əhəmiyyətə malikdir.Uşağlar oyun prasesinde yaşamağı oyrenir.Uşağ oynuyanda oyuncağın rəngi ,matrialı ,formasını oyrenir. Uşağ oyunlarınin muxtəlif novləri var .Uşağ oyunları muxtəlifliynə rəngarəngliynə gorə seçilir.Oyun 2 qrupa bolunur.
1.Yaradıcı oyunlar
2.Qaydalı oyunlar.
Yaradıcı oyunlar uşağlar yərfinən duşunulub sonra duzəldilir.Uşağ həyatda gprduklərini oyunda əks etdirir.Bu uzağın fantaziyasını artırır.Bunlara misal olarağ evcik oyunları misal gostərmək olar.Uşağ oz ayləsini qurur,ana ata uşağ roluna girillər.
Qaydalı oyunlar qaydalı şəkiıdə olur orda uşağ oz goruklərni və fantazıiyasını ortaya qoymur.Qaydalı oyunların yuksək təlim tərbiyə əhəmiyyətinə malikdi.Qaydalı oyunlarda 2 yerə bolunur
1.Mutəhərrik
2.Didaktik
Mutəhərrik oyunlar misal gostərmək olar.Burda hərəkətlilik muhum rol oynayr.Topu atmağ tutmağ,qaçb dosta çatmağ və.s
Didaktik oyunlarda isə oynayanın qarşısında əqli vəzifə qoyulur.Heyvan şəkillərini cinsinə ,novunə gorə qruplaşdırmağ,tapmacanı tapmağ.Didaktik oyunlar uşağlar uçun zeyni tərbiyədi.Amma didaktik və mutəhhərik oyunları ancağ fiziki və əqli tərbiyə kimi hesab etmək duzgun olmaz .Mutəhərrik oyunlarda nitq ,duşuncə inkişaf etdirilir.Didaktik oyunlarda hərəkətlər,intizam ,idarə və xarakter tərbiyəsi muhum yer tutur.Hər ikisinin həm oxşar həm fərqli cəhətləri var.

36.