MəluMat kİtabçası “ kİno
Yüklə 0,58 Mb. Pdf görüntüsü
|
harut Mansuryan LAyİHƏNİN ƏLAQƏLƏNDİRİCİsİ (eRMƏNİsTAN), “İNTeRNyus eRMƏNİsTAN”DA TƏLİMçİ VƏ PRODüseR
“Mən qadın qəhrəmanı çox bəyəndim. O, necə də mətanətli qadındır”. Biz adətən danılmaz həqiqət kimi uşaqlıqdan formalaşan inanclarımızı sual altına qoymağı xoşlamırıq. “Tarixi torpaqlar”, “ədalət uğrunda müharibə”, “qan və torpaq”, “tarixi ədalət” və digər bənzər ifadələr işimizi asanlaşdırır, çünki onlar bizi qaranlıq məqamları aydınlatmaq öhdəliyindən azad edir. “Kino dialoqları” layihəsi çərçivəsində filmlərin nümayişindən sonra aparılan müzakirələr adətən məhz bu tip ifadələrlə başlayırdı. Auditoriyadakı insanlar“dostları” ağ, “düşmənləri” qara rəngdə qiymətləndirən “vətənpərvər” ideyalar səsləndirir və şanlı tariximizdən qəhrəmanlıq hekayələri haqqında ətraflı danışırdı. Amma qarşılıqlı dialoqdan sonra onlar mütləq bildikləri həqiqətləri yenidən nəzərdən keçirməyə başladılar. İrəvanda film nümayişindən sonra gənc tamaşaçılardan birinin anası “İnternyus”-un ofisinə gələrək qızının üç gündür ki, “vətənpərvərlik nədir” kimi sadə bir suala cavab axtardığını dedi. Filmləri izləməklə o, hər zaman danılmaz qəbul etdiyi həqiqətlərdən şübhələnməyə başlamışdı. ermənistanın cənubundakı Qoris şəhərində film nümayişi zamanı auditoriyadakı gənc bir tələbə, deyəsən, gördüklərindən xeyli təsirlənmişdi: “Hal-hazırda mən nə düşünəcəyimi bilmirəm. Amma bildiyim tək bir şey var, o da ki, evə gedərək filmlər haqqında ətraflı düşünmək və öz ailəmə onlardan bəhs etməkdir. Mən elə düşünürdüm ki, münaqişə haqqında hər şeyi bilirəm, deyiləm”. Mən həmin tələbənin və ya İrəvandakı gənc qızın sonda hansı qənaətə gələcəyini deyə bilmərəm. Burada məni ən çox maraqlandıran məqam insanların həqiqəti axtarmaq istəyidir. Onların hər ikisi təbliğatı bir kənara qoyaraq, özləri sərbəst şəkildə məsələni anlamağa çalışırdılar. Moderator işi çox maraqlıdır. siz auditoriya ilə mübahisə edə və ya nəyin doğru, nəyin yanlış olduğunu deyə bilmədiyiniz üçün bu iş sizə məhdud görünə bilər. Bununla belə, siz katalizator rolunu oynayırsınız. Auditoriyaya düzgün suallar verməklə aktivliyi artırmaq və müzakirələri sürətləndirmək sizdən asılıdır. Əgər siz buna müvəffəq olsanız, onlar rəsmi mövqelərindən əl çəkərək şəxsi düşüncələrini təzyiq altında qalmadan azad şəkildə ifadə edəcək və qarşı tərəflə dostyana müzakirələr aparmağın mümkün olduğunu anlayacaqlar. Mən insanlara hər zaman deyirəm ki, “düzgün cavablar axtarmayın, çünki onlar mövcud deyil. Bizə əvvəllər eşitdikləriniz barədə də danışmayın. Bizə əsl həqiqətdə nə düşündüyünüzü deyin”. Bu filmlərlə onların inanclarını dəyişib- dəyişdirmədiyimizi deyə bilmərəm, amma mən onu bilirəm ki, təşkil etdiyimiz bütün seanslar və iştirak etdiyimiz müzakirələrdən sonra insanlara ən azından hamımıza mənfi təsir edən bütün mürəkkəb məsələlərə, o cümlədən münaqişəyə fərqli bucaqdan baxıb onların mahiyyətini anlamaq yollarını göstərdik. Bu mənim üçün irəliyə doğru atılmış ciddi addım idi. 41 2-Cİ HİssƏ laura bağdasaryan
LAyİHƏ TƏDQİQATçısı, “ReGİON” TƏHQİQATçı JuRNALİsTİKA MƏRKƏzİNİN DİReKTORu, İRƏVAN ən sevimli filmi: “Qafqazlı qardaş qızı” “Qəhrəmanların səmimiyyəti xoşuma gəldi”. ermənistanın müxtəlif bölgələrində auditoriyalar sadə erməni və azərbaycanlılardan bəhs edən hekayələrə müxtəlif cür reaksiya verdilər. Filmin baş qəhrəmanı azərbaycanlı olanda, onun dediklərinə inam və münasibət filmin harada nümayiş olunmasından asılı olaraq dəyişirdi. Məsələn, Azərbaycanla sərhədin yaxınlığında yerləşən Qafan şəhərinin gəncləri Aram Xaçaturyanın musiqisi sədaları altında erməniləri (internet oyununda) “öldürməyə gedən” “Download” filminin gənc qəhrəmanına mənfi münasibət bildirdilər. Onlar həmin gəncin səmimiyyətinə şübhə ilə yanaşdılar və əvvəlcədən təlimatlandırıldığını düşündülər. Digər tərəfdən, ermənistanın şimal rayonlarında və İrəvandakı auditoriyalara internet oyunlarından müharibənin mənasız olması haqda ibrət dərsi götürmək ideyası inandırıcı göründü. Bəzi filmlərə bütün auditoriya yekdil münasibət bildirdi. ermənilərin çəkdiyi “Qafqazlı qardaşı qızı” filmini hamı bəyəndi. Armavir şəhərindən bir gənc oğlan dedi: “Bu film mənə çox təsir etdi. Mən bu kişinin (zinanın dayısını nəzərdə tutur) öz keçmiş evi və Qarabağdakı həyatı haqqında danışarkən necə titrədiyini gördüm. O, doğrudan da iztirab çəkir”. Qavar şəhərində bir qadın isə deyir ki, “o, sülhün gec-tez qalib gələcəyi, yəni erməni və azərbaycanlıların yenidən dostcasına birlikdə yaşayacağı haqda elə səmimi danışdı ki, adamın buna lap inanmağı gəldi!” Buna baxmayaraq, azərbaycanlı qəhrəmanın bu müsbət obrazı ümumilikdə Azərbaycan cəmiyyəti üçün istisna hal kimi qəbul olundu. “O, Azərbaycanda yaşamır və ermənilərin əleyhinə heç nə demədi. O, sadəcə, öz evi üçün darıxır. Biz Azərbaycandakıların nə düşündüyünü, öz aralarında bizim haqqımızda nə dediklərini bilmək istəyirik”. Həmçinin hal-hazırda Bakıda yaşayan Qarabağ qaçqını haqqında “çadırdan şuşa” adlı Azərbaycan filmi ermənistandakı bütün auditoriyalarda mübahisələrə səbəb oldu. Qoris şəhərində bir qadın belə fikirdə idi: “Bu kişi öz keçmiş qonşuları və tanışları haqqında hekayələr danışmaqla ermənilərə qara yaxdı. sonda isə o, şuşaya gedəcəyini və ermənilərlə dostcasına yanaşı yaşayacağını deməklə günahını yumağa çalışır. Əslində o bunu istəmir, o, çox aqressivdir”. Gümri şəhərindən olan digər qadın bu kişinin erməni qadınları haqqında danışdığı xoşagəlməz hadisələrdən xeyli qəzəblənmişdi. Gənc auditoriya ümumilikdə Azərbaycanın “Dirçəliş” və ermənisitanın “Tale qapını belə döyür” filmlərindəki müharibə veteranlarını bəyəndi. Hətta “Dirçəliş” filmindəki müharibə vaxtı görmə qabiliyyətini itirən veteran yenidən müharibəyə qatılmaq istədiyini desə də, bu onu auditoriyada nüfuzdan salmadı. “Ona müharibəyə qatılmaqla bağlı sualı veriləndə mən auditoriyanın necə reaksiya verəcəyini hiss edə bilirdim: onun “yaxşı” və ya “pis” adam olması verəcəyi cavabdan asılı idi. Əslində onun bu suala verəcəyi cavabın əhəmiyyəti yox idi. Hami bilir ki, əgər yenidən müharibə olarsa hər kəs, bütün vətənpərvər insanlar öz torpaqlarını qoruyacaq”. “Kino dialoqları” erməni və Azərbaycan auditoriyaları arasında əlaqə yaratmağa müvəffəq oldumu? Bu suala cavab verən gənc bir oğlan dedi ki: “əgər bu kimi filmlərdə, sadəcə, erməni və azərbaycanlıların bir-birilərilə necə yaxşı yola getməsi nümayiş olunarsa, onlar faydasız və maraqsız olacaq”. Onun fikrincə, erməni auditoriyası səmimiliyi erməni və azərbaycanlılar arasındakı süni dostluq görüntülərindən üstün tutur. Digər bir gənc tamaşaçı qeyd etdi ki: “Azərbaycanlılarla real dialoqa başlamaq üçün çox tezdir, çünki bu filmlər daha çox monoloqa oxşayır. Biz problemləri yalnız öz aramızda müzakirə edirik, amma bu da mühüm addımdır”. Kİno dİaloqları 42 Yüklə 0,58 Mb. Dostları ilə paylaş:
|